Στην ιστορία υπάρχουν ημερομηνίες και χρονιές ολόκληρες που έχουν σημαδέψει τις κοινωνίες και έχουν διαμορφώσει ιδιάζουσες συνθήκες από τις οποίες έχουν κριθεί η πολιτική ζωή και άλλες εκφάνσεις του ιδιωτικού μα κυρίως του δημόσιου βίου. Μια τέτοια χρονιά καθοριστική και σημαδιακή για τον 20ο αιώνα υπήρξε το 1917, μια χρονιά ορόσημο με ιστορικά γεγονότα μείζονος σημασίας, τα οποία δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητα και για αυτό πολλοί επιστήμονες αφιέρωσαν χρόνο και κόπο ώστε να αναφερθούν σε αυτά και να τα αναλύσουν μέσα από έναν πλήρως εμπεριστατωμένο λόγο. Η ιστορία ως επιστήμη είναι αυτή που καθορίζει το παρελθόν, το παρόν και πόσο μάλλον το μέλλον μας και είναι πάντα πολύτιμο να γίνεται αναφορά σε συμβάντα που άλλαξαν ουσιαστικά τον ρου της ιστορίας, όσο και αν αυτό ακούγεται πια τετριμμένο ως όρος. Και όμως η ιστορία είναι αμείλικτη, τα γεγονότα επίσης και άρα οι άνθρωποι του παρόντος και του μέλλοντος οφείλουν να διδάσκονται από τα λάθη ή τις παραλείψεις του παρελθόντος και ορίζουν το μέλλον με μεγαλύτερη οξυδέρκεια, όσο αυτό είναι εφικτό.
Όταν τα ιστορικά γεγονότα καθορίζουν το μέλλον του ανθρώπου, εκείνος στέκει ενεός
Το 1917 λοιπόν δεν είναι μια τυχαία χρονιά, είναι η χρονιά που έλαβε χώρα η Ρωσική επανάσταση, η επονομαζόμενη κατά πολλούς και Οκτωβριανή, ένα κομβικό γεγονός υπέρτατης σημασίας που όρισε τις τύχες μιας χώρας αλλά ουσιαστικά επηρέασε και ολόκληρο τον πλανήτη. Το 1917 δεν είναι 2017 ή 2025 και άρα η είδηση της επανάστασης δεν έγινε με όρους σημερινούς, δεν εξαπλώθηκε δηλαδή με την ταχύτητα που εμείς σήμερα γνωρίζουμε. Ωστόσο, η προετοιμασία της επανάστασης και τα νέα της έκρηξής της είχαν λίγο έως πολύ ηχήσει καθώς μια επανάσταση, όπως για παράδειγμα η Γαλλική, δεν είναι ένα γεγονός που μπορεί να συμβεί από τη μία στιγμή στην άλλη. Προϋποθέτει ειδικές συγκυρίες και μια μαζική εκδήλωση, δηλαδή ένα ξέσπασμα για να εδραιωθεί και να καταστεί ηχηρή. Αυτό συνέβη λοιπόν στην Ρωσία των Τσάρων όπου ο κόσμος λόγω και του ξεσπάσματος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου είχε αρχίσει να χάνει την εμπιστοσύνη του στο καθεστώς της βασιλείας και άρα αποζητούσε κάτι νέο, μια άλλη πολιτική πραγματικότητα. Αυτό τον ρόλο της αλλαγής έπαιξε η επανάσταση των Μπολσεβίκων αλλάζοντας τον χάρτη της Ρωσίας με τη δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης, μια ένωση που κράτησε έως και την πτώση του υπαρκτού Κομμουνισμού το 1991.
«Η ανάγκη ποδηγέτησης των λαών και αντιμετώπισης ενός εργατικού κινήματος που, όπως απέδειξε το 1917 και τα χρόνια που ακολούθησαν, γνώριζε πλέον τον δρόμο για την ανατροπή της καπιταλιστικής τάξης του κόσμου, έφερε στο προσκήνιο νέες πολιτικές οντότητες. Η πιθανότητα νέων πολέμων στη σκιά των ανταγωνισμών του συστήματος που ελάχιστα άμβλυνε ο παγκόσμιος πόλεμος συνηγόρησε στην ίδια κατεύθυνση» γράφει στο κείμενό του ο Γιώργος Μαργαρίτης, εις εκ των συγγραφέων, εξηγώντας και ερμηνεύοντας την ροή των πραγμάτων. Και προσθέτει: «Το 1917 άλλαξε ποικιλότροπα την ιστορία της ανθρωπότητας. Από τη μία πλευρά, στο βάθος του ορίζοντα, διακρινόταν πλέον μια νέα προσμονή και ελπίδα. Το τέλος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, όπως θα την ορίζαμε επιγραμματικά. Από την άλλη, δημιούργησε τις προϋποθέσεις, τις συνθήκες για την απόλυτη τερατογένεση. Οι επιδόσεις, τα έργα και οι ημέρες του ναζισμού στον επόμενο παγκόσμιο πόλεμο έδειξαν τη διάσταση του κακού». Είναι λοιπόν σαφές πως το 1917 είναι μια χρονιά πρωταρχικής σημασίας καθώς βρισκόμαστε εν μέσω πολέμου και σαν να μην έφτανε αυτό δημιουργούνται παράλληλες ιστορικές συγκυρίες εξαιρετικής σημασίας που παρασέρνουν την ανθρωπότητα σε περίεργες και άγνωστες ατραπούς.
Δεν είναι όμως μόνο η Οκτωβριανή επανάσταση που σημάδεψε το 1917, είναι και ένα άλλο καταλυτικό ιστορικό γεγονός, αυτό της εισόδου στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο των ΗΠΑ, μια είσοδος που θα άλλαζε άρδην την εξέλιξη του πολέμου καθώς το μέγεθος των ΗΠΑ είναι τεράστιο ειδικά για εκείνη την εποχή, απουσία άλλης μεγάλης δύναμης και άρα η συμβολή των ΗΠΑ στο πλευρό των συμμάχων και εναντίον του άξονα της Γερμανίας θα σημάνει την αρχή του τέλους του πολέμου. Έχοντας καθορίσει μέσα από μια σειρά αποφάσεων την συμμετοχή τους στον πόλεμο οι ΗΠΑ επέρχονται ως χείμαρρος και καθορίζουν την πορεία των πραγμάτων στην Ευρώπη καθιστώντας έτσι την θέση τους πανίσχυρη και αδιαμφισβήτητη. Οι οικονομικοί λόγοι, τα εμπορικά συμφέροντα που πλήττονταν από τον αδικαιολόγητο γερμανικό υποβρύχιο πόλεμο, η ανάγκη εξυπηρέτησης των δανείων που είχαν δοθεί στους Συμμάχους αποτελούσαν τα ουσιαστικά κίνητρα για την συμμετοχή στον «ευρωπαϊκό εμφύλιο». Διότι όντως οι ΗΠΑ δεν είχαν άλλον λόγο να συμμετάσχουν, δεν είχαν ένα Περλ Χάρμπορ να τους αναγκάσει να εισέλθουν τόσο άμεσα στον πόλεμο, όμως η ζυγαριά έγειρε προς την άμεση παρέμβασή τους στο πλευρό των φυσικών τους συμμάχων.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ένα άλλο κεφάλαιο εξίσου σημαντικό αυτή την φορά για την Ελλάδα ήταν η δική της απόφαση να σταθεί στο πλευρό των συμμάχων έπειτα από τις σχετικές αμφιταλαντεύσεις μεταξύ βασιλικών και βενιζελικών και μετά από μια διετία υποβόσκοντος εμφύλιου διχασμού και σπαραγμού. Η Ελλάδα με τον Ελευθέριο Βενιζέλο πια στο τιμόνι της χώρας αποφασίζει να εισέλθει και αυτή στον πόλεμο, μια απόφαση εξίσου μείζονα καθώς τα Βαλκάνια έβραζαν από εσωτερικούς πολέμους και άρα η ελληνική πλευρά έπρεπε να λάβει οριστικές αποφάσεις. Το 1917 θα τρέξει με το βλέμμα στα επόμενα χρόνια και δεκαετίες, μια χρονιά ορόσημο και για την συνέχεια της ιστορίας της οποίας την έκβαση γνωρίζουμε καθώς και τις ολέθριες συνέπειές της. Μην λησμονούμε εν κατακλείδι πως η ιστορία ανέκαθεν αποτελούσε το όχημα εκείνο πάνω στο οποίο πατάει ο άνθρωπος για να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό μέσα από γεγονότα, κρίσεις και ανατροπές.
Απόσπασμα από το βιβλίο «1917 – H Χρονιά που Άλλαξε τον Κόσμο»
«Το 1917 αποτελεί σταθμό για τις μουσικές και ευρύτερα καλλιτεχνικές επιλογές των μεσαίων τάξεων της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης. Αποτελεί σημείο αναφοράς στη μελέτη της διάχυσης του συλλογικού και ανταγωνιστικού πνεύματος των αθλητικών εκδηλώσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη»
Διαβάστε επίσης:
1917 – H Χρονιά που Άλλαξε τον Κόσμο: Συλλογικός τόμος από τις εκδόσεις Gutenberg
