Νίκος Εγγονόπουλος
Νίκος Εγγονόπουλος:
Ποιήματα, πίνακες, ζωγραφική, νέα και άρθρα για τον Νίκο Εγγονόπουλο (Nikos Engonopoulos)
Ο Νίκος Εγγονόπουλος (21 Οκτωβρίου 1907 – 31 Οκτωβρίου 1985) ήταν Έλληνας καθηγητής του Ε.Μ. Πολυτεχνείου, ζωγράφος, σκηνογράφος και ποιητής. Θεωρείται ένας από τους μείζονες εκπροσώπους της γενιάς του ’30, ενώ αποτέλεσε και έναν από τους κύριους εκφραστές του υπερρεαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα. Το έργο του περιλαμβάνει ακόμα μεταφράσεις, κριτικές μελέτες και δοκίμια.
Γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1907 στην Αθήνα και πραγματοποίησε τις βασικές του σπουδές εσωτερικός σε Λύκειο του Παρισιού. Το 1932 γράφτηκε στην Σχολή Καλών Τεχνών, όπου μαθήτευσε κοντά στον Κωνσταντίνο Παρθένη, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα βυζαντινής τέχνης στο εργαστήριο του Φώτη Κόντογλου, μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη. Γνωρίστηκε, επίσης, με άλλους σημαντικούς καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Γιάννης Μόραλης και ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο.
Τα πρώτα δείγματα της ζωγραφικής του παρουσιάστηκαν το 1938 στην Έκθεση Τέχνη της Νεοελληνικής Παραδόσεως και αποτελούσαν έργα που απεικονίζουν παλιά σπίτια της Δυτικής Μακεδονίας. Την ίδια χρονιά σημειώθηκε και η είσοδός του στα ελληνικά γράμματα, αρχικά με τη δημοσίευση μεταφράσεων σε ποιήματα του Τριστάν Τζαρά και λίγο αργότερα, τον Ιούνιο του 1938, με την κυκλοφορία της πρώτης του ποιητικής συλλογής με τον τίτλο Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν.
Το Σεπτέμβριο του 1939 εκδόθηκε η δεύτερη ποιητική του συλλογή, Τα Κλειδοκύμβαλα της Σιωπής, ενώ το Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε η πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής του, στο σπίτι του Νίκου Καλαμάρη. Την ίδια περίοδο εργάστηκε για την παράσταση της Ηλέκτρας του Σοφοκλή στο Θέατρο Κοτοπούλη, σχεδιάζοντας τα κοστούμια των ηθοποιών και συμμετείχε σε ομαδική έκθεση Ελλήνων καλλιτεχνών στη Νέα Υόρκη.
Πολέμησε στο Αλβανικό Μέτωπο. Αιχμαλωτίστηκε στις 13 Απριλίου 1941 από τους Γερμανούς και τον μετέφεραν σε στρατόπεδο εργασίας. Δραπέτευσε και επέστρεψε στην Αθήνα με τα πόδια.
Γράφει το 1942 το ποίημα “Μπολιβάρ” και εκδίδεται δύο χρόνια αργότερα από τον οίκο Ίκαρος.
Το 1945 αποσπάστηκε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ως βοηθός στην έδρα Διακοσμητικής και Ελευθέρου Σχεδίου, θέση που διατήρησε μέχρι το 1956. Το 1949 συμμετείχε στην ίδρυση της καλλιτεχνικής ομάδας Αρμός με σκοπό την προώθηση μιας σύγχρονης αισθητικής πρότασης στον ελληνικό χώρο, μαζί με άλλα μέλη όπως οι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Νίκος Νικολάου, Γιάννης Μόραλης, Γιάννης Τσαρούχης, Ναταλία Μελά, Νέλλη Ανδρικοπούλου, Παναγιώτης Τέτσης κ.ά. Παράλληλα εργάστηκε στο Υπουργείο Οικισμού και Ανοικοδομήσεως και σε συνεργασία με την αρχιτεκτονική ομάδα του Δημήτρη Πικιώνη σχεδίαζε νέα κτίρια.
Τα επόμενα χρόνια συμμετείχε σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις, ενώ το 1954 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 27η Μπιενάλε της Βενετίας με συνολικά 72 έργα του. Την ίδια περίοδο εκλέχθηκε μόνιμος επιμελητής του Πολυτεχνείου και παραιτήθηκε οριστικά από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων. Το 1958 του απονεμήθηκε το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας για την ποιητική συλλογή Εν Ανθηρώ Έλληνι Λόγω. Το κρατικό βραβείο ποίησης θα του απονεμηθεί αργότερα για δεύτερη φορά το 1979 για την ποιητική του συλλογή “Στην κοιλάδα με τους ροδώνες”, καθώς και το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικος.
Πίνακές του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη, στις Δημοτικές Πινακοθήκες Αθηνών, Ρόδου, Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Θεάτρου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και σε ιδιωτικές συλλογές. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έτος 2007 ανακηρύχθηκε από τον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας ως “Έτος Ν. Εγγονόπουλου”.
Ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Νίκο Μαμαγκάκη, τον Αργύρη Κουνάδη, τον Νίκο Ξυδάκη κ.ά
Μπολιβάρ, από την bijoux de kant στο Θέατρο του Νέου Κόσμου
Το δεύτερο εθνικό πορτραίτο της bijoux de kant, εμπνέεται από το εμβληματικό ποιήμα του...
Νίκος Εγγονόπουλος: Ο Έλληνας πρωτοπόρος υπερρεαλιστής της ποίησης και του χρώματος
Ο Γιάννης Αντωνιάδης γράφει για τον Νίκο Εγγονόπουλο, με αφορμή την αφιερωματική έκθεση στο...
Αφιέρωμα στο Νίκο Εγγονόπουλο στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου
Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή ετοιμάζει για το καλοκαίρι...
Αφιερωμένη στον Εγγονόπουλο η έκθεση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου
Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, ετοιμάζει για το καλοκαίρι...
Μινώταυρος – Εγγονόπουλος: εργαστήριο από τον Λύσανδρο Σπετσιέρη στον Τεχνοχώρο Φάμπρικά
Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Λύσανδρος Σπετσιέρης παρουσιάζει ένα εργαστήριο ουδέτερης μάσκας και σωματικού αυτοσχεδιασμού,...
Εικαστικοί στο παρασκήνιο: Νίκος Εγγονόπουλος – Παναγιώτης Φειδάκης – Χρόνης Μπότσογλου
Το Poems & Crimes των εκδόσεων Γαβριηλίδης διοργανώνει τριήμερο αφιέρωμα στις 15/16 και 17...
Βουλγαρία, Ελλάδα, Ρουμανία. Ζωγραφική 1910-1940
Το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη παρουσιάζει τη θεματική έκθεση...
Εγγονόπουλος στο Μουσείο Μπενάκη
Το 2007 έχει χαρακτηριστεί Έτος Εγγονόπουλου με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή...