Περιμένοντας τον Γκοντό, του Μπέκετ σε σκηνοθεσία Βασίλη Ασλανίδη στο Θέατρο της Ημέρας

Το Θέατρο της Ημέρας παρουσιάζει το έργο του Μπέκετ, «Περιμένοντας τον Γκοντό» σε σκηνοθεσία Βασίλη Ασλανίδη. Η πρεμιέρα έχει οριστεί για τις 12 Ιανουαρίου 2014.

Γιατί άλλη μια φορά ο «Γκοντό»;

Πριν ξεκινήσουμε τη δεκαεξάμηνη περίπου διαδικασία που προηγήθηκε της παράστασης, αναρωτηθήκαμε γιατί θα πρέπει ν’ ανέβει για άλλη μια φορά ο «Γκοντό» σε Αθηναϊκή σκηνή. Οι απαντήσεις μας ήταν λιγότερες από τις ερωτήσεις και σκεφθήκαμε να τις αναζητήσουμε. Που να φανταστούμε τότε ότι ψάχνοντας ένα «έργο ζωής», παθαίνεις ότι παθαίνεις και με την ίδια τη ζωή: επιβιώνεις ρωτώντας. Όσο πιο δύσκολες οι συνθήκες, τόσο πιο πολλές οι απορίες, τόσο πιο επίκαιρο το έργο.

Φυσικά καμία εσωτερική ανάγκη αναζήτησης δε μπορεί να αρκείται σε αλλαγή της «φόρμας σερβιρίσματος» μιας παράστασης. Δυστυχώς, πολλές φορές προσεγγίζονται θεατρικά έργα, χωρίς καμία πρόθεση βαθύτερης έρευνας. Με άλλα λόγια, μας στενοχωρεί όταν το καινούργιο δεν είναι τίποτα άλλο από «φορμαλιστική» προ(σ)βολή του συγγραφέα και του έργου του. Η εντυπωσιοθηρία της «τηλεοπτικής εποχής» μας, δε θέλουμε να αγγίζει το θέατρο. Ένα θεατρικό έργο, όπως και κάθε έργο τέχνης, δεν έγινε διαχρονικό, επειδή κάποιες παραστάσεις του είχαν «πρωτότυπα» και «πολύχρωμα» λαμπιόνια επίδειξης των συντελεστών του.

Ο «Γκοντό», μπορεί να έχει ερμηνευθεί με πολλούς τρόπους, ίσως και με όλους τους τρόπους, σε όλο τον κόσμο, αλλά ένα μεγαλειώδες έργο, πάντα σου δίνει τη δυνατότητα να βρεις και νέα μονοπάτια, ακόμα και αν «ξαναανακαλύπτεις την Αμερική». Και η δική μας προσέγγιση είναι τόσο καινούργια, όσο καινούργια είναι και η πραγματικότητα της κάθε μέρας που ζητάει λύσεις. Όλοι, ηθοποιοί και συντελεστές, βρίσκαμε «λόγο ύπαρξης» ξεκλειδώνοντας λέξη – λέξη την «ανυπαρξία» των ηρώων του Μπέκετ.

Ο Γκοντό, που πολλούς έχει απασχολήσει για την ταυτότητά του, έχει μικρή σημασία για μας. Το έργο θα μπορούσε να λέγεται απλά «Περιμένοντας…». Οι ήρωες, θα μπορούσαν να είναι τέσσερεις άνθρωποι, όπως θα μπορούσαν να είναι και τέσσερεις πλευρές του ίδιου ανθρώπου. Ο Εστραγκόν φέρει το «γήινο» στοιχείο, την παρόρμηση, το συναίσθημα, την κίνηση του σώματος και ο Βλαντιμίρ το «θεϊκό», το πνευματικό, τη λογική, την εσωτερική περιπλάνηση. Το δίδυμο Πότζο – Λάκυ μεταφέρει την αδιαίρετη συνύπαρξη αφέντη – δούλου, εκμεταλλευτή – εκμεταλλευόμενου, μέσα από την κάθε μορφής βία, που είναι το προαπαιτούμενο για την επικράτηση της «δύναμης». Ίσως μπορούμε να βρούμε και παράλληλες πορείες των ηρώων. Να βρούμε σημεία ταύτισης του «πνευματικού» Βλαντιμίρ με τον «υποδουλωμένο» Λάκυ, καθώς και του «συναισθηματικού – παρορμητικού» Εστραγκόν με τον «αφέντη» Πότζο. Τότε διαπιστώνουμε ότι σε μια άλλη ζωή (προηγούμενη ή επόμενη δεν έχει σημασία), το πνεύμα, υποταγμένο στις ανάγκες της ύλης για επιβίωση, στειρώνεται και εκφράζεται με λέξεις ασύνδετες και κινήσεις χωρίς νόημα. Στη δεύτερη πράξη, σε πιο προχωρημένο στάδιο, όταν η εξουσία εμφανίζεται τυφλή, έχει αφαιρεθεί και η τελευταία μορφή έκφρασης της ανθρώπινης σκέψης. Και όλα αυτά συμβαίνουν στον «μη χρόνο», με «περιπλανώμενη» μνήμη, μέσα σε ένα απαξιωμένο τοπίο, στο οποίο οι επισκέπτες του είναι ορατοί από τους παρόντες, μόνο όταν μπαίνουν στη σκηνή. Η αρχή και το τέλος, η νύχτα και η μέρα, η ζωή και ο θάνατος βρίσκονται σε μια συνεχή σκυταλοδρομία, που κανείς δε γνωρίζει ποιος την ξεκίνησε. Το μόνο που εισβάλλει σ’ αυτό τον κόσμο, είναι η ελπίδα που φέρνει το παιδί, μια ελπίδα επώδυνη όσο μένει ανεκπλήρωτη.

Τα κομμάτια που συνθέτουν την παράσταση είναι μυριάδες, πολύ περισσότερα από τις λέξεις του έργου, αφήνοντας το θεατή ελεύθερο να «λάβει» αυτό που τον αγγίζει περισσότερο. Ψάχνοντας, όλους αυτούς τους μήνες, αυτά τα συνθετικά κομμάτια, φθάσαμε στο γαλλικό πρωτότυπο κείμενο, αλλά και τη μετάφρασή που έκανε ο ίδιος ο Μπέκετ στα αγγλικά. Αρκετές διαφορετικές εκφράσεις, αλλά όλες είχαν κάτι κοινό: τις εμπειρίες του ίδιου του συγγραφέα. Εμπειρίες που του υπαγόρευσαν να εκφραστεί με αυτό τον κορυφαίο τρόπο.

Βασίλης Ασλανίδης

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Βασίλης Ασλανίδης

Μουσική: Α. Θω.

Σκηνικά-κοστούμια: Γκέντση Ρούτσης

Φωτισμοί: Γιώργος Σηφάκης

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά):

Γεράσιμος Αρτελάρης (Πότζο)

Φώτης Καλιώρας (παιδί)

Νίκος Κουτζάς (Λάκυ)

Πάρις Παπαβασιλείου (Εστραγκόν)

Σταύρος Τριχιάς (Βλαδίμηρος)

Οργάνωση παραγωγής: Θέατρο της Ημέρας

Σύντομο βιογραφικό

Γεννήθηκε το 1965 στην Αθήνα. Το 1991 αποφοίτησε από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ως σήμερα εργάζεται παράλληλα ως οικονομολόγος. Στη δραματική τέχνη μυήθηκε από δασκάλους όπως ο Θωδ Εσπίριτου, ο Dennis Reid (Stella Adler Studio) και άλλοι. Η δραστηριοποίησή του στο θέατρο ξεκίνησε το 1982 ως ερασιτέχνης και μετέπειτα ως επαγγελματίας ηθοποιός. Το 1992 παρουσίασε την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά και ως σήμερα έχει σκηνοθετήσει πάνω από είκοσι παραστάσεις. Μεταξύ αυτών είναι η βραβευμένη «Δολοφονία του Μαρά» του P. Weiss, τα «Θεϊκά Λόγια» του V. Inglan, η «Όπερα της πεντάρας» των B. Brecht και K. Weill, το «Καλντερόν» του P. P. Pasolini, «Οι μάγισσες του Σάλεμ» του A. Miller, τα «Παιδιά του Κάιν» του Α. Θωμόπουλου «Η αύξηση», του Ζωρζ Περέκ, «Εσωτερικαί ειδήσεις» του Μάριου Ποντίκα, «Ο αφέντης Πούντιλα και ο υπηρέτης του Μάτι» του Bertolt Brecht, «A stranger in my mirror» της Emmanuella Krukowski, «Οι Αργοναύτες ξαναγυρίζουν», της Έλλης Χαραλαμπίδου, «Η τελετή» του Παύλου Μάτεσι, «Το διαμάντι και το κήτος, ή όλος ο Μποστ σε μία ώρα» του Λεωνίδα Τσίπη, «Απόψε δε θα κάνετε μάτι» και «Games» σπονδυλωτές παράστασεις με έργα διαφόρων κα. Από το 1992 ως το 2008 συνεργάστηκε με Πανεπιστήμια (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Πειραιά) και Δήμους (Δήμος Καλλιθέας) διδάσκοντας υποκριτική.

Το 2006 και το 2009 παρακολούθησε εργαστήρια θεατρικής γραφής υπό τον Α. Φλουράκη (I.T.I., Θέατρο Επί Κολωνώ). Έχει γράψει τις σειρές θεατρικών μονολόγων «Στο παγκάκι» και «Καθρέφτης», που ερμηνεύτηκαν κυρίως σε δικά του εργαστήρια και παραστάσεις. Το 2011 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «ΔΩΔΩΝΗ», το πρώτο του ολοκληρωμένο θεατρικό έργο, με τίτλο «Η Εκδρομή» και το 2013 το δεύτερο θεατρικό του έργο με τίτλο «Στο τούνελ».

Είναι ιδρυτικό μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Πανεπιστημιακού Θεάτρου (A.I.T.U.), μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (I.T.I.) και της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών (Ε.Ε.Σ.).