Αθαλάσσα: Ένα βιβλίο για τη ζωή στο ομώνυμο ψυχιατρείο από τον Κώστα Λυμπουρή

Σαράντα τόσα χρόνια μετά το 1974, η Κυπριακή Δημοκρατία αποφάσισε να ταυτοποιήσει τα οστά όσων ασθενών του Ψυχιατρείου Αθαλάσσας σκοτώθηκαν κατά τον βομβαρδισμό του ιδρύματος από την τουρκική αεροπορία.

Τα ζητήματα, όμως, που προέκυψαν ήταν πολλά. Ζούσαν ακόμα οι συγγενείς τους, ώστε να δώσουν αίμα για την έρευνα; Και αν ναι, θα ήθελαν να συμβάλουν σε κάτι τέτοιο; Αρκετοί μόνιμοι τρόφιμοι είχαν εγκαταλειφθεί και ξεχαστεί στο ψυχιατρείο, ακόμα και από τους δικούς τους, ως αποτέλεσμα των κοινωνικών προκαταλήψεων της εποχής. Και ποια ταυτότητα θα διακριβωνόταν; Του ατόμου πριν από τον εγκλεισμό του ή μετά; Κάμποσοι ασθενείς, με την άλλη λογική τους, υπό το βάρος των προβλημάτων τους, είχαν από μόνοι τους αποπροσωποποιηθεί.

Το μυθιστόρημα αναφέρεται στη ζωή εντός του ψυχιατρείου κατά τη δεκαετία που προηγήθηκε (1964-1974), σκιαγραφεί αυτή την άλλη μικροκοινωνία, στην οποία αντανακλώνται και προσλαμβάνονται με διαφορετικούς όρους -ανάμεσα στο παράλογο και το κοινώς νοούμενο λογικό- τα όσα συμβαίνουν και στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο: ο έρωτας, το καλό, το κακό, η πολιτική, η ειρήνη, ο πόλεμος.

Μια αδιόρατη κλωστή χωρίζει τα δύο πεδία, τη λογική και το παράλογο, καθώς κυλούν τα χρόνια αυτής της δεκαετίας και οι ήρωές μας μετεωρίζονται πάνωθέ της. Στα χρόνια εκείνα άλλωστε διαδραματίζονται γεγονότα εξόχως σημαντικά και οι ακραίες εκφάνσεις τους εκδηλώνονται ως ένα κρίσιμο σταυροδρόμι του 20ού αιώνα, στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στον κόσμο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Κώστας Λυμπουρής

Ο Κώστας Λυμπουρής γεννήθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου το 1950 και μεγάλωσε στο Κάτω Δίκωμο της επαρχίας Κερύνειας. Υπηρέτησε ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση, φτάνοντας στον βαθμό του λυκειάρχη. Είχε πλούσια δράση στη συνδικαλιστική οργάνωση των καθηγητών (ΟΕΛΜΕΚ) και στον Σύνδεσμο Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων, στην προεδρία του οποίου υπηρέτησε για εφτά χρόνια. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Εκπαιδευτικού Μεταρρυθμιστικού Ομίλου Κύπρου και μέλος στα συμβούλια άλλων, εκπαιδευτικών, κυρίως, ομίλων και συνδέσμων. Πήρε μέρος στις επιτροπές του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, για την έκδοση των βιβλίων “Της πατρίδας χώματα” (1985), “Το καράβι της Κερύνειας” (1987) και Η κατεχόμενη γη μας (1991). Εξέδωσε τη μελέτη “Η ίδρυση της ΟΕΛΜΕΚ και η λειτουργία της από το 1953 μέχρι το 1960” (2005). Διηγήματά του δημοσιεύτηκαν στα λογοτεχνικά περιοδικά “Ύλαντρον”, “Πόρφυρας”, “Νέα Ευθύνη”, “Η λέξη”, “Νέα Εποχή” και “Άνευ”. Εξέδωσε τις συλλογές διηγημάτων “Προσωρινά κλειστό” (Πλανόδιον, 2006), “Για μια μικρή παύλα” (Κέδρος, 2011) και “Των ημετέρων άλλων” (Παράκεντρο, 2014). Με την τελευταία του αυτή συλλογή πήρε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από το 2000 μέχρι το 2007 συμμετείχε στην εκδοτική ομάδα του λογοτεχνικού περιοδικού Ύλαντρον. Από το 2008 μέχρι το 2011 υπηρέτησε ως Μορφωτικός Ακόλουθος στην πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα.