Ένας τόπος όπως αυτός της Θεσσαλίας διαθέτει εκείνα τα μαγνητικά πεδία, εκείνη την ενέργεια και την δύναμη, εκείνο το μαγικό φίλτρο της ιστορίας και των μύθων που μπορεί και στοιχειώνει το παρόν. Η φύση παίζει τα δικά της παιχνίδια και ο άνθρωπος μοιάζει μικρός για να την καταλάβει οπότε και την αγνοεί για να μην έρθει σε αντιδικία μαζί της. Αυτό το ολέθριο λάθος να την παραμερίζει είναι ικανό να τον εξολοθρεύσει και να τον εξαφανίσει, γιατί ουδείς ισχυρότερος της ηγεμονίας της. Οι μύθοι εξάλλου είναι γέννημα θρέμμα των ανθρώπων και πλασμένοι στο μυαλό τους για να εξηγήσουν αυτή την ηγεμονία της, να απλοποιήσουν αυτήν την τρομακτική της κυριαρχία πάνω τους, ιστορίες που ορίζουν τις τύχες των ανθρώπων. Η Θεσσαλία, αυτός ο τόπος που είναι ευλογημένος και καταραμένος μαζί, ποτέ δεν ησυχάζει, πάντα εκπλήσσει, κάθε ικμάδα του και κάθε σπιθαμή του γεμάτη μυστήριο. Μπορεί και κρύβει στα σπλάχνα του κάθε λογής μύθους και ιστορίες, σύγχρονες ή παλαιότερες, αφηγήσεις εκκεντρικές και μεταφυσικές που έχουν ενίοτε δόση ή δόσεις αλήθειας. Άλλες φορές πάλι αυτοί οι μύθοι οδηγούν στο σήμερα αλλά θα χρειαστεί να αναζητήσουμε το νήμα στην αρχαιοελληνική παράδοση, χαμένη στους αιώνες και κοιμισμένη όπως το θηρίο κατά την χειμερία νάρκη. Και αυτές οι δόσεις αλήθειες, όσο μικρές και αν είναι, μπορούν και γεννούν στο μυαλό του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη, έναν κόσμο ναι μεν αλλόκοτο αλλά στην ουσία γοητευτικά αγριεμένο με όπλο την φαντασία του.
Εκεί στα έγκατα της γης, στα βουνά και στα λαγκάδια, στον ήλιο και στην σκιά, σε κάθε σημείο της επιφάνειας της Θεσσαλικής επαρχίας, όπου όλα διαδραματίζονται υπό το φως της μοίρας που πάλλεται ατάραχα και αδιάλειπτα, πρωταγωνιστούν κάθε λογής μορφές, ανεξήγητες ή οικείες και μας προκαλούν φόβο, αίνιγμα, αγωνία, περηφάνια ή αποξένωση. Εμπνευσμένες εικόνες και περιγραφές που παραπέμπουν στα παράξενα όντα του Μπόρχες με την τερατώδη όψη, τα εφιαλτικά πλάσματα που γεννιούνται στο μυαλό του Γκόγια, τα ηθογραφικά του Μπρίγκελ και τα χαρακτικά του Ντίρερ αλλά και τις μορφές εκείνες που πρωταγωνιστούν στα βιβλία φαντασίας του Τόλκιν τις βρίσκουμε εδώ παραλλαγμένες γιατί οι ιστορίες του Τσαπραΐλη αγκαλιάζουν τον συμπαντικό λαβύρινθο της Θεσσαλικής επικράτειας και ξεχωρίζουν μέσα από την γεωγραφική και μυθολογική ελληνική τους διάσταση. Ο συγγραφέας έχει έναν λόγο καίριο και καταιγιστικό, μια ντοπιολαλιά που μας φέρνει όλο και πιο κοντά στις δοξασίες του παγανιστικού κόσμου του εκφράζοντας παράλληλα έναν δυναμικό ποιητικό οίστρο που προηγείται της εξιστόρησης έτσι που μας εισάγει στην αποκοτιά των μύθων, αιχμαλωτίζοντας την προσοχή μας. Κάτι περίεργο μοιάζει να καιροφυλακτεί σαν μια πόρτα που έχει μείνει ανοικτή και ο αέρας δεν την αφήνει να κλείσει από την ορμητικότητα του ανέμου να παρασύρει τα πάντα στο διάβα του, ο συγγραφέας μπορεί και μας καταφέρνει δίχως να το καταλάβουμε απολαυστικές ενδοφλέβιες ενέσεις προσήλωσης και ξυπνάει τον τρόμο για τα μελλούμενα από την αρχή κιόλας της ιστορίας.
“Και έτσι έκαναν τα πτηνά, παίνεψαν τις χάρες του νυχτερινού στερεώματος, που πάντα προσφέρει πολύτιμη προστασία στα δόλια έργα των ανθρώπων. Κάθισαν να δουν τα κοράκια να προσκυνάνε τις πομπές των σερνάμενων μαζών που πέρναγαν από δίπλα. Και πράγματι τα πουλιά προσκύνησαν τους βαθύσκιωτους όγκους που η κίνησή τους ήταν χειρότερη κι από τους σπασμούς των κρεμασμένων, και άφηναν ίχνος παγωμένο πάνω στο χώμα και σημάδι φλεγόμενο μέσα στις ψυχές”. Οι ιστορίες αυτές δεν ερμηνεύονται, δεν υπάρχει αποκρυπτογράφηση παρά μόνο αναγνωστική προσέγγιση, σαν να καλεί ο συγγραφέας τον άνθρωπο να αναλογιστεί και να βρει τον ρόλο του σε μία φύση που έχει αποφασίσει πως θα ορίσει τις τύχες των έμβιων όντων της. Ο άνθρωπος οφείλει να νιώσει και να κατανοήσει πως όποιος σπέρνει θύελλες θερίζει ανέμους κατά την σοφή ρήση και η θέση του είναι αυτή που του ανήκει νομοτελειακά. Ο πόλεμος με τους νόμους της φύσης και τις ισχυρές ισορροπίες της που δεν είναι γόρδιος δεσμός για να κοπούν είναι ένα παιχνίδι επικίνδυνο και παράλογο έτσι που τίποτα δεν επιταχύνεται και τίποτα δεν επιβραδύνεται. Όλα συμβαίνουν με ή χωρίς την παρέμβασή μας γιατί όπως έλεγε και ο Ευριπίδης “ο χρόνος έχει τις απαντήσεις χωρίς καν να χρειάζεται τις ερωτήσεις”.
Αποσπάσματα
“Νομίζουν πως το σύννεφο κρύβει λίγες μέρες καλοκαιριού παραπάνω, και πως αν τις απελευθερώσουν θα πάρει παράταση το θέρος. Αφού το σπάσουν, κάθονται και περιμένουν με μάτια τεράστια, γυάλινα”.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
“Όταν ανοίγουν οι ουρανοί, χορτασμένοι απ’τον καπνό της σπονδής περασμένων μηνών, ο κόσμος κρύβεται μέσα στα καλύβια, στα λαμπρά αρχοντικά και τις σπηλιές δίχως τέλος”.
“Όταν κάποιος ξεγραφτεί από το βιβλίο της ζωής δεν μπορεί να πεθάνει, γιατί δεν έζησε ποτέ”.
Διαβάστε επίσης:
Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας – Χρυσόστομος Τσαπραΐλης
