Ιδανικές μορφές κι αγαπημένες… – Εικονογραφώντας ποιήματα του Καβάφη: έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Στο πλαίσιο των δράσεων για το «Έτος Καβάφη» το 2013, το οποίο αποτελεί επέτειο για τα 150 χρόνια από τη γέννηση και 80 από τον θάνατο του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διοργανώνει, σε συνεργασία με το Αρχείο Καβάφη/Ίδρυμα Ωνάση και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, την έκθεση «Ιδανικές ‘μορφές’ κι αγαπημένες – Εικονογραφώντας ποιήματα του Καβάφη» η οποία θα παρουσιαστεί στο Μέγαρο Σταθάτου από τις 27 Νοεμβρίου 2013 έως τις 30 Μαρτίου 2014.

 
Με αφορμή τον στίχο «Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες» από το ποίημα «Φωνές», στο οποίο παραπέμπει ο τίτλος της έκθεσης, επιχειρείται η εικονογράφηση με αρχαιολογικά αντικείμενα επιλεγμένων ποιημάτων με μυθολογικό και ιστορικής, κυρίως, έμπνευσης περιεχόμενο, που σύμφωνα με τους μελετητές αποτελεί το ένα τρίτο της καβαφικής ποιητικής δημιουργίας.

Παρουσιάζονται μορφές που ‘πρωταγωνιστούν’ στην ποίηση του αλεξανδρινού ποιητή, και είτε συνδέονται με τον μύθο ή προβάλλουν μέσα από τις σελίδες μιας ‘ιστορικής βιβλιοθήκης’ και, κυρίως από τον ευρύτερο ορίζοντα του ελληνιστικού κόσμου, όπως αυτός διαμορφώθηκε από τους διαδόχους και τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποιες άλλες ενότητες συνδέονται με ιστορικά πρόσωπα και συμβάντα από την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας έως την ύστερη αρχαιότητα, ενώ περιλαμβάνονται και αναφορές στη μεταβατική περίοδο, πριν από την επικράτηση του Χριστιανισμού, μέχρι και τη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή περίοδο.  

Στην έκθεση αυτή γίνεται προσπάθεια υπαινικτικής παρουσίασης του πραγματικού νοήματος ορισμένων σημαντικών ποιημάτων του Καβάφη, η οποία υποβοηθείται  από τη μουσειογραφική παρουσίαση και τη σκηνογραφική επιμέλεια. Με τον τρόπο αυτόν οσμώνεται το νόημα με τα αρχαία έργα και ο χρόνος της σύνθεσης και της συγγραφής του ποιήματος μεταφέρεται στην καρδιά του χρόνου δράσης των καβαφικών πρωταγωνιστών, προσφέροντας μιαν άλλη ‘μέθεξη’ στον σημερινό αναγνώστη-επισκέπτη της έκθεσης.

Τα 67 αρχαία έργα, που πλαισιώνουν τα 27 επιλεγμένα ποιήματα, προέρχονται από 13 ελληνικά Μουσεία, Εφορείες Αρχαιοτήτων και ιδιωτικές συλλογές. Ανάλογα με την περίπτωση, η εικονογράφηση των ποιημάτων περιλαμβάνει γλυπτά (κυρίως μαρμάρινες κεφαλές, προτομές, αγαλματίδια ή συμπλέγματα μορφών), χάλκινα σκεύη, πήλινα ειδώλια και αγγεία, σκεύη μικροτεχνίας από φαγεντιανή, νομίσματα, νεκρικά πορτρέτα, επιτύμβιες στήλες, καθώς και εικόνες και εκκλησιαστικά σκεύη της μεταβυζαντινής περιόδου.

Την έκθεση θα πλαισιώσουν εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία, εργαστήρια για παιδιά και οικογένειες, ξεναγήσεις και διαλέξεις για το ευρύ κοινό.

Επιμέλεια έκθεσης:
Καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης
Μαρία Δόγκα-Τόλη
Μιμίκα Γιαννοπούλου