Η επιστήμη της Ιστορίας είναι εδώ για να ανατρέχουμε κάθε στιγμή σε αυτήν και να τη συμβουλευόμαστε, να μαθαίνουμε τι συνέβη στο παρελθόν και τι μέλλει γενέσθαι στο άμεσο και απώτερο μέλλον, είναι η σοφή μητέρα όλων μας. Διότι οι εποχές μπορεί να αλλάζουν, οι άνθρωποι όμως όχι. Η ιστορία μέσα από τα διδάγματά της μας μαθαίνει πώς να αποφεύγουμε περίεργες ατραπούς, πώς να διδασκόμαστε από λανθασμένες ενέργειες από τις οποίες γινόμαστε σοφότεροι και πώς να αντιλαμβανόμαστε τι μπορούμε να πετύχουμε δίχως πολέμους και με περισσότερη ειρήνη και ομόνοια. Ο άνθρωπος πάντα θα παραμένει ικανός για το καλύτερο και το χειρότερο και η Ιστορία είναι η τρανή απόδειξη αυτού!

Η ανατομία μιας ολόκληρης χώρας παρουσιάζεται μέσα από ένα ταξίδι στον χρόνο και τον χώρο

“Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία” είχε γράψει ο Κικέρων. Πράγματι, η ιστορία, όπως και η τέχνη, είναι το πέρασμα του ανθρώπου από τη γη, είναι η απόδειξη της ίδιας του της ύπαρξης, των λαθών του αλλά και των επιτευγμάτων του. Τα πρόσωπα της Ιστορίας είναι συνυφασμένα με τις τύχες των λαών, πρόσωπα που άλλαξαν προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας και τον επηρέασαν καίρια με τις σωστές ή λανθασμένες αποφάσεις της. Η ιστορία μάς διδάσκει και μας θυμίζει πώς να αποφεύγουμε τα λάθη του παρελθόντος, πολλές φορές όμως μας θυμίζει και το πόσο τρωτοί είμαστε, πόσο εύθραυστοι είμαστε, πόσο αδύναμοι είμαστε. Η Ιστορία είναι όμως και αμείλικτη και διορθωτική πολλές φορές, τοποθετεί τα πράγματα στη θέση τους και φέρνει στο προσκήνιο όλα εκείνα που κάποιος θα ήθελε να μείνουν εν κρυπτώ.

Η ελληνική ιστορία είναι μια ιστορία δημιουργίας και κατάρρευσης, μια ιστορία καταστροφών και θριάμβων σε όλο της το φάσμα, είναι εκείνο το σημείο του κόσμου όπου έδρασε ένας λαός με όραμα αλλά και πολλά μικρόβια εσωστρέφειας που κατέτρωγαν παράλληλα αυτό το οικοδόμημα που λέγεται ελληνικός κόσμος. Ευρισκόμενη σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι ο ελληνικός λαός ανά τους αιώνες έδειξε ικανότητες, δεξιότητες με την ίδια ευκολία που επέδειξε αδυναμίες και τρωτά σημεία. Ο ελληνικός χώρος έχει να επιδείξει τόσα και τόσα επιτεύγματα και μέσα σε αυτόν τον σύντομο οδηγός ο εξαιρετικός συγγραφέας της Τριλογίας του Μυστρά μας ταξιδεύει στον χρόνο για να γνωρίσουμε καλύτερα τι εποίησε τελικά αυτός ο ελληνικός κόσμος.

Ο ελληνικός κόσμος της αρχαιότητας έβαλε τις βάσεις για όσα κομβικά θα συμβούν στον ευρύτερο χώρο κατά τους αιώνες της ακμής και της ελληνικής κυριαρχίας στην ευρύτερη Μεσόγειο και όχι μόνο. Οι απαρχές έρχονται ήδη από την μινωική και την κυκλαδίτικη περίοδο καθώς υπάρχει ένα είδος γεωγραφικής αλληλουχίας, επόμενος σταθμός θα είναι μετά τον μινωικό, ο κυκλαδικός πολιτισμός μέχρι όλο αυτό το ηφαιστιογενές ρεύμα πολιτισμού να εδραιωθεί και στην ηπειρωτική χώρα. Ο ιωνικός πολιτισμός στα παράλια της Μικράς Ασίας επιτελεί το θαύμα του και ο ελληνισμός γίνεται όλο και πιο κυρίαρχος χάρη στο εμπόριο και την επαφή με ξένους πολιτισμούς, μια οξυδέρκεια που λειτουργούσε για αιώνες. Απώτατη επίτευξη είναι σαφώς οι πόλεις κράτη, η Σπάρτη, η Αθήνα, η Κόρινθος και τόσες άλλες πόλεις που έγραψαν ιστορία και άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους ως σημεία αναφοράς.

Και όμως ο ελληνισμός όπως τον γνωρίζαμε έως τότε βρέθηκε από τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ύστερα στη δίνη της Ιστορίας και βίωσε μία ολοένα συνεχιζόμενη παρακμή, παρά τις κάποιες εκλάμψεις την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας κατά την οποία συνέβησαν ομολογουμένως πολλά θετικά. Ωστόσο, η ελληνικότητα ως όρος θα ξεχαστεί για πολλά χρόνια θαμμένος κάτω από τα αρχαία ερείπια, τα οποία περίμεναν και αυτά όπως και το Έθνος των Ελλήνων μια Αναγέννηση που θα αργούσε πολύ να φανεί. Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης το θλιβερό και μακρινό πια 1453 αποτέλεσε την ταφόπλακα σε μία περίοδο σκοτεινή και δραματική που προηγήθηκε ύστερα από την αδυναμία των αυτοκρατόρων να διατηρήσουν τα εδάφη της άλλοτε κραταιάς Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Με πολέμους να απειλούν και εχθρούς να καιροφυλακτούν ο άλλοτε ισχυρός ελληνικός κόσμος του Λεωνίδα, του Περικλή και του Μέγα Αλέξανδρου έπνεε τα λοίσθια.

Η μαύρη περίοδος της Τουρκοκρατίας άφησε στους κατοίκους της άλλοτε ισχυρής ελληνικής επικράτειας πολλά προβλήματα συνεννόησης και κοινωνικής συνοχής, προβλήματα που ίσως να υπάρχουν ακόμα και σήμερα. Όπως και στους Περσικούς πολέμους, έτσι και το 1821 όλοι παραμέρισαν τις μεταξύ τους έχθρες για έναν κοινό αγώνα αλλά όταν ήρθε η ώρα της Απελευθέρωσης από τον τουρκικό ζυγό και την καταπίεση εκδηλώθηκαν αισθήματα μίσους και διχόνοιας, τα οποία έλαβαν χώρα με ένταση και με το μικρόβιο του διχασμού σε πλήρη ισχύ. Αυτή ίσως είναι και η μοίρα της Ελλάδας να ξέρει να παλεύει ενωμένη αλλά έπειτα να δηλώνει προς πάσα κατεύθυνση πως ξέρει εξίσου να μένει διχασμένη.

Τα γεγονότα που ακολούθησαν τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας και παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να κατανοήσουμε τον ρόλο των Μεγάλων δυνάμεων, της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας, οι οποίες θα διαδραμάτιζαν κομβικό ρόλο κατά τη διάρκεια του πολύ ταραχώδους 19ου αιώνα, κατά την περίοδο δηλαδή προσπάθειας ενηλικίωσης ενός Έθνους σε συνεχή ζύμωση και αναδιοργάνωση. Ξένοι βασιλείς θα αναλάβουν την ηγεσία της χώρας με πρώτο τον Βαυαρό Όθωνα, ξένες δυνάμεις θα ηγηθούν του εγχειρήματος της δυτικοποίησης της Ελληνικής πολιτείας και οι γηγενείς πληθυσμοί σε διαφορετικές μεριές της χώρας που άρχισε σιγά σιγά να διαμορφώνεται πολιτικά και κοινωνικά θα προσπαθήσουν να γεφυρώσουν το παρελθόν που πήγαζε από τους κατακτητές τους και να γίνουν ένα.

Αποσπάσματα από το βιβλίο:

«Ο Αριστοτέλης, μαθητής του Πλάτωνα, με τη βοήθεια των δικών του μαθητών κατάρτισε ένα είδος καταλόγου των πολιτευμάτων»

«Η σύμπραξη και στενή συνεργασία μεταξύ αυτοκράτορα και πατριάρχη ήταν κρίσιμη για την εύρυθμη λειτουργία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας»

«Μπορεί το Μεσολόγγι να ήταν στρατιωτική και ανθρωπιστική πανωλεθρία για τους εξεγερμένους Έλληνες, αλλά υπήρχε έναυσμα για ένα ολοένα και ευρύτερο ευρωπαϊκό κίνημα συμπαράστασης στους αγωνιζόμενους Έλληνες»

Διαβάστε επίσης: 

Η πιο μικρή ιστορία της Ελλάδας: Το βιβλίο του Τζέιμς Χένεϊτζ από τις εκδόσεις Πατάκη