Το Ελληνικό Σχέδιο στο Θέατρο Τέχνης με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου

Α΄ μέρος
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ | «ΜΑΣΚΕΣ» ή όταν ο συνθέτης παίζει θέατρο.

Θεατρική Σουίτα για ορχήστρα εποχής, συνθέσεις του Δημήτρη Παπαδημητρίου για θεατρικές παραστάσεις Shakespeare, Goldoni, Moliere διασκευασμένες και επανεπεξεργασμένες για ορχήστρα παλαιάς μουσικής. Παραγγελία της ορχήστρας Καμεράτα. Η Καμεράτα και ο Γιώργος Πέτρου είχαν την ιδέα να παραγγείλουν στον Δημήτρη Παπαδημητρίου, τον Γιώργο Κουμεντάκη και τον Περικλη Κούκο από ένα έργο για ορχήστρα παλιάς μουσικής.

Συμμετέχει 25μελής ορχήστρα με αναγεννησιακά όργανα.
Διευθύνει ο Δημήτρης Παπαδημητρίου.

Ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου» περιγράφει:

«Μάσκες» ή όταν ο συνθέτης παίζει θέατρο.

Ποιος άραγε μπορεί να σε απελευθερώσει από την βαρειά υποχρέωση να είσαι διαρκώς και επιτυχώς ο εαυτός σου; Nα ζεις και να εκφράζεις το σήμερα; Να ζεις και να εκφράζεις τον τόπο σου και τον πολιτισμό σου; Και, το χειρότερο, να μη μοιάζεις σε κανέναν;

Και όλα αυτά να συμβαίνουν όχι μόνο ατιμώρητα, αλλά και μετά πολλών επαίνων, αν φυσικά τα καταφέρεις! Μην νομίσετε πως είναι απλή αυτή η υπέρβαση.

Μια θεατρική «Μάσκα» όμως αρκεί και η ελευθερία σου τρέχει στον αιθέρα. Την φοράς και πας στο “θεματικό” πάρτι! Το πάρτι που λέγεται αρχικά θεατρική πρόβα και εν τέλει μεγαλειώδης “Παράσταση”.

Στο βασίλειο της ηδονικής ασυδοσίας του θεάτρου, αριστεύεις όταν παύεις τελείως να είσαι ο εαυτός σου, (άσχετα αν έτσι καταλήγεις τελικά περισσότερο ο εαυτός σου). Είναι βαθειά η χαρά αυτής της απελευθέρωσης από τα βαρειά δεσμά της πραγματικότητας πρώτου επιπέδου και ακόμα μεγαλύτερη η επαναπροσγείωση σε έναν εαυτό καλύτερο και πλουσιότερο.

Μόνο στο θέατρο συνάντησα τόσο συχνά τον συνθέτη εαυτό μου σε άλλες εποχές.

Πολλοί αναρωτιούνται πώς μπορεί κανείς να γράψει κατά παραγγελίαν. Εγώ από τέτοιες παραγγελίες αναζωογονούμαι. Πόσω μάλλον που εδώ πρόκειται για μουσική σύνθεση διπλής παραγγελίας: O Γιώργος Πέτρου μου παρήγγειλε ένα έργο για την ορχήστρα Armonia Atenea με όργανα εποχής σε μια συνομιλία με τρείς μεγάλους συνθέτες του Μπαρόκ. Η συνομιλία αυτή είχε ήδη συντελεστεί στο θέατρο επανειλημμένως, φοβάμαι με περισσότερους «συναδέλφους»!

Διάλεξα θέματα από δύο παραστάσεις: την «Λοκαντιέρα» του Γκολντόνι σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη με τους Γιάννη Μπέζο και Ναταλία Τσαλίκη και «Το Ημέρωμα της Στρίγκλας» του Σαίξπηρ σε διασκευή Στ. Παχίδη και σκηνοθέτη τον Γιάννη Μπέζο και τους ίδιους πρωταγωνιστές.

Θα μπορούσα να επεκτείνω την ιδέα αυτή σέ τουλάχιστον άλλες τρείς «Μάσκες» με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Εδώ την μελωδική ενότητα την διατηρεί η παρουσία των ίδιων των πρωταγωνιστών που τραγουδούσαν πολλά από τα θέματα αυτά με ιδιαίτερη επιτυχία αν και τα έργα διαφέρουν αισθητότατα.

Είναι άκρως διασκεδαστική και απελευθερωτική η θεατρική μουσική. Είναι για μένα το μουσικό «Τραμπουκέτο», η καταπακτή στο μέσο της σκηνής από όπου ο ηθοποιός ή τα αντικείμενα εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται μαγικά. Όμως όταν η μουσική αυτή που γράφεις θα αποτελεί πια ένα ανεκτίμητο κομμάτι ενός εαυτού χαμένου σε άλλες εποχές, σε άλλους τόπους και άλλες ζωές, η μεταφυσική της διάσταση σε ξεπερνάει.

Ηχογραφήθηκε, τυπώθηκε αλλά ποτέ δεν εκδόθηκε. Τώρα θα ακολουθήσει έκδοση του δίσκου!»

Β Μέρος
Η Νεφέλη Μούσουρα σε έργα Δημήτρη Παπαδημητρίου

Έργα για σόλο πιάνο που συνέθεσε ο Δημήτρης Παπαδημητρίου ερμηνεύει για πρώτη φορά η εξαιρετικά σημαντική Ελληνίδα πιανίστα. Οι δύο «Εξομολογήσεις», πρελούδια από το «Χρονικό ενός πρώιμου Φθινοπώρου», η μικρή σουίτα «Ελληνικά Νυκτερινά» σε πρώτη εκτέλεση πάνω σε επεξεργασμένους ελληνικούς λαϊκούς ρυθμούς. Τέλος το «Εξωφρενική Πόλκα» ή αλλιώς «Καίγεται ο κώλος μας» βασισμένο στην μουσική της παράστασης «Ο Επιθεωρητής» του ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα.

Η Νεφέλη Μούσουρα είναι μια διεθνής πιανίστα με αξιοσημείωτη παρουσία, προσωπικότητα και ποιητικό κόσμο και συνδέεται επίσημα με την μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου για πρώτη φορά.

ΜΗΝΥΜΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Αγαπητοί φίλες και φίλοι

Με το δέος που έχει κανείς όταν, έχοντας διανύσει κάποια μέτρα στη ζωή του συνειδητοποιεί πολύ καλύτερα τις αποστάσεις, ερχόμαστε εδώ, στο Θέατρο Τέχνης.

Με συναίσθηση του τι έχει συμβεί εδώ, σε αυτό το θέατρο, με το νεωτερικό αλλά και θεμελιωμένο επαναστατικό πνεύμα που «κουβαλάει» από τα χρόνια που ξεκίνησε μέχρι τώρα, ερχόμαστε εδώ ως Ελληνικό Σχέδιο στα Δευτερότριτα να παίξουμε μουσική που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέεται με το Θέατρο. Από το ρεμπέτικο μέχρι την διεθνή ποίηση και το κλασικό ρεπερτόριο. Από το Αναγεννησιακό Θέατρο μέχρι τους ζώντες ποιητές μας.

Έχοντας γνωρίσει αρκετά καλά σε νεαρή ηλικία (20-25 ετών) τον Κάρολο Κούν, βλέπω, όσο μεγαλώνω, πόσα πολλά μου έχει προσφέρει, διαφορετικά από ότι τά άλλα ιερά τέρατα της παρέας του Ζώναρς και του «Κεντρικού». Του είμαι βαθύτατα ευγνώμων γιατί μου τα χάρισε- και αυτός- χωρίς απολύτως καμία εμφανή αιτία. Ημουν -ειρήσθω εν παρόδω- ένα χονδρούλικο και εσωστρεφές ασήμαντο παιδί. Χωρίς αποδείξεις και έργο.

Η γενναιοδωρία προς έναν νέο, άγνωστο και χωρίς σημαντικό έργο καλλιτέχνη είναι η μέγιστη προσφορά στην Τέχνη. Ένα στοίχημα που, αν και συχνά χαμένο, πρέπει να παίζεται. Άλλωστε τι θα ήταν η Τέχνη αν ήταν πάντα μια σίγουρη, αιτιολογημένη επιτυχία; Τι θα ήταν ένα Θέατρο εκ του ασφαλούς;

Έτσι είναι και το Ελληνικό Σχέδιο, μια ΑΜΚΕ που χρηματοδοτείται από το ONASSIS culture. Από τους Αγώνες τραγουδιού μας μέχρι τις δεκάδες παραγγελίες, εκδόσεις και ζωντανές παρουσιάσεις νέων και σημαντικών καλλιτεχνών, μέχρι τις αποκαλύψεις άγνωστων και θαμμένων αριστουργημάτων. Σε όλα μας το ωραίο, το δύσκολο στοίχημα. «Τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» λοιπόν αντιγυρίζουμε το δώρο που πήραμε, δίνοντας πίσω στην Τέχνη τις διαστάσεις που της ψαλιδίζει καθημερινά το ακόρεστο marketing, αυτό που, υποτίθεται, «εξασφαλίζοντας» παρά φύσιν την «επιτυχία», μακροπρόθεσμα την Τέχνη την σκοτώνει.

Αφιερώνουμε στο διαχρονικό Θέατρο Τέχνης και την Σχολή του και προς τιμήν του Κάρολου Κουν κάθε μας νότα.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Για το Ελληνικό Σχέδιο

ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Δευτέρα 12 και Τρίτη 13 Φεβρουαρίου

Λαϊκές Προσευχές
με τη Βερόνικα Δαβάκη και την ορχήστρα Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης

Με αφορμή τα 40 χρόνια από τον θάνατο του Βασίλη Τσιτσάνη, το Ελληνικό Σχέδιο παρουσιάζει ένα σπάνιο, unplugged πρόγραμμα με πολυαγαπημένα αλλά και δυσεύρετα τραγούδια του συνθέτη.

Στο Θέατρο Τέχνης, τον χώρο που ο Μάνος Χατζιδάκις επέλεξε για να υπερασπιστεί το ρεμπέτικο ως μορφή υψηλής τέχνης, η Βερόνικα Δαβάκη έχοντας πρόσφατη την παράσταση για την ζωή της Μαρίκας Νίνου, θα συναντηθεί με την Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης σε ένα σπάνιο πρόγραμμα με πολυαγαπημένα αλλά και δυσεύρετα τραγούδια του συνθέτη.

40 χρόνια από τον θάνατο του Βασίλη Τσιτσάνη και 50 από του Μάνου Χατζιδάκι, η θεατρική σκηνή της οδού Φρυνίχου μάς επιτρέπει να κυνηγήσουμε κάτι από τη μυσταγωγία χαμένων εποχών, παίζοντας unplugged και χωρίς άλλες άλλοτε απαραίτητες ενισχύσεις.

Σαν ένα πολλαπλό ταξίδι στον χωροχρόνο ή σαν προσευχή.

Παράλληλα θα ακουστούν κείμενα από την ιστορική ομιλία του Μάνου Χατζιδάκι.

Προλογίζει ο Λάμπρος Λιάβας.