Θέατρο: Παραλλαγές θανάτου, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά (θέατρο Πορεία)

Μία από τις πολυαναμενόμενες παραστάσεις της χρονιάς, είναι οι “Παραλλαγές θανάτου”, όχι τόσο γιατί το ελληνικό κοινό γνωρίζει καλά τον Νορβηγό συγγραφέα Γιον Φόσσε, όσο γιατί αποτελεί το επόμενο βήμα του Γιάννη Χουβαρδά, μετά την αποχώρηση από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού θεάτρου. Ο βραβευμένος σκηνοθέτης, απολαμβάνοντας ακόμη τους διθυράμβους για το εξαιρετικό “Το Πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα”, επιλέγει να κάνει το καινούριο του ξεκίνημα στο θέατρο “Πορεία”, με ένα αμφιλεγόμενο έργο που καταπιάνεται με το θέμα του θανάτου.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα οικογενειακό δράμα, που μέσα από τους υπερβολικά λιτούς διαλόγους και την εν γένει λιτή αρχιτεκτονική, αναδύεται η τραγικότητα και η δυναμική του. Αν και δεν διαθέτει κάποια τρομερή πρωτοτυπία ως προς τις νοηματοδοτήσεις, μιας και άπειρα δημιουργήματα στο διεθνές ρεπερτόριο καταπιάνονται με τις παθογένειες της κοινωνίας που πηγάζουν από την έλλειψη επικοινωνίας στην οικογένεια, κερδίζει από την σκηνοθετική κατασκευή, που το αναδεικνύει με συμβολισμούς και εσωτερικότητα.

Μία νεαρή γυναίκα αυτοκτονεί και παρακολουθούμε τον αντίκτυπο που έχει το συμβάν στον περίγυρο και πιο συγκεκριμένα, στους χωρισμένους από καιρό, γονείς της. Το πρώην ζευγάρι ανατρέχει στο παρελθόν και έτσι διαπιστώνεται η έλλειψη υπευθυνότητας, αγάπης και ουσιαστικής αφοσίωσης την εποχή που ακόμη οικοδομούσαν τη σχέση τους, κάτι που στάθηκε μοιραίο για την κατάληξη του γάμου τους. Με τα χρόνια το χάσμα γιγαντώνεται και η προβληματική τους κόρη μεγαλώνει μόνη, “φλερτάροντας” συχνά με την ιδέα του “θανάτου”. Προβληματικοί οικογενειακοί δεσμοί, ρηχότητα και αποστροφή του ενός για τον άλλον, μετατρέπουν το κορίτσι σε ένα εσωστρεφές και καταθλιπτικό άτομο, που οι γύρω αδυνατούν να προσεγγίσουν, σαν να χορεύει αεικίνητα μόνη της στον πάγο, τη στιγμή που οι ξένοι γλιστρούν και πέφτουν. Ενώ εκείνος, ο μυστήριος άνδρας, στέκεται κοντά της, μα ταυτόχρονα προσπαθεί να την προειδοποιήσει, σαν υποσυνείδητη απώθηση ενός ενδεχόμενου θανάτου. Εν τέλει όμως, του παραδίνεται ολοκληρωτικά σε χορό υπό τους ήχους ενός ρέκβιεμ, μιας και είναι ο μόνος που καταφέρνει να ισορροπήσει αριστοτεχνικά στην κρυστάλλινη πίστα πάγου, μια πιθανή παραβολή της ζωής της.

Οι ηθοποιοί των “Παραλλαγών”, αποτελούν αναμφισβήτητα κομμάτι του ευρύτερου “dream team” του ελληνικού θεάτρου. Πιστοί στις σκηνοθετικές εντολές, ερμήνευσαν άλλοτε με ρηχότητα και άλλοτε με ευαισθησία τους αμφίσημους χαρακτήρες του έργου. Η Άλκηστις Πουλοπούλου, ως νεαρή κοπέλα που αυτοκτονεί, είχε ερμηνευτικές αδυναμίες, τις οποίες κάλυψε προς το τέλος, ειδικά στο σημείο της παράδοσης στο “Θάνατο”, που ήταν η καλύτερή της στιγμή. Μαζί με τον Χρήστο Λούλη, που αποτύπωσε αισθαντικά το ρόλο του μυστήριου άνδρα, κερδίζουν τις εντυπώσεις χορεύοντας αέρινα στον “πάγο”. Οι Λυδία Φωτοπούλου και Νίκος Καραθάνος, ήταν πειστικοί ως το κατάπληκτο από την πράξη της κόρης τους, ζευγάρι, που αρνείται να αποδεχτεί τις ευθύνες, ενώ τα πολλά χρόνια της απομάκρυνσης, ευθύνονται για την αδυναμία γεφύρωσης ακόμα και του πόνου τους. Ο Γιάννος Περλέγκας, απέδωσε καλά τον αποστασιοποιημένο χαρακτήρα του νεαρού, που προσπαθεί μάταια να καλύψει τα λάθη, ενώ η Μαρία Πρωτόπαππα, η οποία εξελίσσεται σταθερά σε μία από τις καλύτερες ηθοποιούς που διαθέτουμε, μεταμορφώνεται στη σκηνή, από ένα αφελές κοριτσάκι, σε μια πληγωμένη και εσωστρεφή γυναίκα, που αναγκάζεται να πάρει μόνη τη ζωή στα χέρια της.

Η σκηνοθεσία του Γ. Χουβαρδά, ήταν ευφυής, ποιητική και ατμοσφαιρική. Περιείχε και κάποιες αμφιλεγόμενες στιγμές, όπως η τελική προσπάθεια για μια χιουμοριστική ματιά πάνω στο θάνατο. Ευρηματική η πίστα πατινάζ, η οποία ήταν σαν πεδίο επικοινωνίας για την νεαρή και κανείς δεν μπορούσε να προσεγγίσει (εξού και η αδυναμία των χαρακτήρων να περπατήσουν εκεί). Το εικαστικό κομμάτι άψογο. Η σκηνική εγκατάσταση της Μάρως Μιχαλακάκου, σε συνδυασμό με τα όμορφα και συμβολικά κατάλευκα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη και τους ψυχρούς φωτισμούς του Αλέκου Γιάνναρου, έδωσαν ένα αποτέλεσμα υψηλής αισθητικής.

Όπως και να ‘χει, ο Χουβαρδάς δημιουργεί κύκλους και πάντα στη διάρκεια αυτών, παρουσιάζει έργα που διχάζουν το κοινό και παραστάσεις που περνούν επάξια στην κοινή θεατρική μνήμη, όπως η περσινή “Ηλέκτρα”. Και στο νέο κύκλο που άνοιξε τώρα, δείχνει να γεννιέται ένα νέο και πολύ ενδιαφέρον θεατρικό όραμα.

Οι Παραλλαγές Θανάτου του Γιον Φόσσε παρουσιάζονται στο Θέατρο Πορεία, “σ’ ένα τετράγωνο κομμάτι πάγου μέσα σε ένα πουθενά…”, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ