Φιόντορ Ντοστογιέφσκι

Φιόντορ Ντοστογιέφσκι:

Βιβλία, μυθιστορήματα, βιογραφία και άρθρα για τον Φιόντορ Ντοστογιέφσκι (Fyodor Dostoyevsky)

Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι (11 Νοεμβρίου 1821 – 9 Φεβρουαρίου 1881) ήταν Ρώσος συγγραφέας, κορυφαία μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Διάβασε και επηρεάστηκε από μια μεγάλη ποικιλία συγγραφέων και φιλοσόφων όπως οι Αλεξάντρ Πούσκιν, Νικολάι Γκόγκολ, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, Κάρολος Ντίκενς, Βίκτωρ Ουγκώ, Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Μιγκέλ ντε Θερβάντες, Ιμμάνουελ Καντ, Γκέοργκ Χέγκελ, Φρίντριχ Σίλερ, Ανν Ράντκλιφ, Μιχαήλ Μπακούνιν κ.ά.

Γεννήθηκε στη Μόσχα. Το 1837 μπήκε στη Στρατιωτική Σχολή Μηχανικού, αλλά δεν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον· αντίθετα αφοσιώθηκε στη μελέτη της λογοτεχνίας. Τελειώνοντας τις σπουδές υπηρέτησε για ένα χρόνο στην Πετρούπολη και παραιτήθηκε για να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη συγγραφή.

Το πρώτο του δημοσιευμένο έργο ήταν μια μετάφραση του μυθιστορήματος “Ευγενία Γκραντέ” του Ονορέ ντε Μπαλζάκ. Τρία χρόνια αργότερα, δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα “Οι φτωχοί” (1846), μια ιστορία με ένα σαφές κοινωνικό μήνυμα καθώς και μια λεπτή περιγραφή των τραγικών πτυχών της ζωής, όπως εκδηλώνονται στην καθημερινή ύπαρξη. Τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε το δεύτερο μυθιστόρημα “Ο σωσίας” (1846).

Την ίδια περίοδο, ανακάλυψε τον σοσιαλισμό μέσα από τα γραπτά των Γάλλων στοχαστών Σαρλ Φουριέ, Πιερ-Ζοζεφ Προυντόν, Ετιέν Καμπέ και Ανρί ντε Σαιν-Σιμόν.

Από το 1846 έως το 1848 κυκλοφόρησε αρκετά διηγήματα συμπεριλαμβανομένων των “Ο κύριος Προχάρτσιν”, “Μια αδύναμη καρδιά”, “Ένας τίμιος κλέφτης”, “Λευκές Νύχτες” και “Η σπιτονοικοκυρά”.

Προσχώρησε το 1848 σε μια ομάδα νέων διανοουμένων, με επικεφαλής τον Μιχαήλ Πετρασέφσκι, η οποία συναντιόταν για να συζητήσει λογοτεχνικά και πολιτικά θέματα. Τέτοιες ομάδες ήταν παράνομες και το 1849 τα μέλη του λεγόμενου Κύκλου Πετρασέφσκι συνελήφθησαν, κατηγορήθηκαν για ανατροπή και στη συνέχεια φυλακίστηκαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Καθώς αντιμετώπιζαν το εκτελεστικό απόσπασμα, πήραν χάρη και η θανατική ποινή μετετράπει σε καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία. Αυτή η σκηνή στοιχειώνει τον Ντοστογιέφσκι που περιέγραψε τη ζωή του ως φυλακισμένου στο “Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων” (1861)

Απελευθερώθηκε από το στρατόπεδο φυλακών το 1854, ωστόσο, αναγκάστηκε να υπηρετήσει ως στρατιώτης σε μια φρουρά της Σιβηρίας για επιπλέον πέντε χρόνια. Όταν επιτράπηκε τελικά να επιστρέψει στην Αγία Πετρούπολη το 1859, ξαναρχίζει με ανυπομονησία τη λογοτεχνική του καριέρα. Έγραψε τις νουβέλες “Το όνειρο του θείου”(1859), “Το χωριό Στεπαντσίκοβο” (1859) και το μυθιστόρημα “Ταπεινοί και Καταφρονεμένοι” (1862). Επίσης, ίδρυσε δύο περιοδικά τα “Καιροί” (1861-1863) και “Εποχή” (1864-1865). Αυτή η περίοδος χαρακτηρίστηκε από ατυχίες προσωπικές και επαγγελματικές, συμπεριλαμβανομένου του αναγκαστικού κλεισίματος των περιοδικών του, του θανάτου της συζύγου του και του αδελφού του, και ενός οικονομικά καταστροφικού εθισμού στα τυχερά παιχνίδια. Μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα ήταν που έγραψε το “Υπόγειο” (1864), και ένα από τα αριστουργήματά του, το “Έγκλημα και Τιμωρία” (1866).

Ολοκλήρωσε τον Οκτώβριο του 1866 το έργο του “Ο παίκτης” και αρχές του 1867, έφυγε στην Ευρώπη με τη δεύτερη σύζυγό του για να ξεφύγει από τους πιστωτές. Τα χρόνια στο εξωτερικό ήταν δημιουργικά, γιατί ολοκλήρωσε το μυθιστόρημα “Ο ηλίθιος” (1869), και την νουβέλα “Ο Αιώνιος σύζυγος” (1870) ενώ ξεκίνησε το μεγάλο πολιτικό μυθιστόρημά του “Οι δαιμονισμένοι” (1871-72), βασισμένο σε ένα αληθινό γεγονός και που προκάλεσε μια καταιγίδα αντιπαράθεσης.

Επέστρεψε στη Ρωσία το 1871 και ξεκίνησε την τελευταία δεκαετία της λογοτεχνικής του δραστηριότητας. Ανέλαβε το 1873 την αρχισυνταξία της εφημερίδας “Ο Πολίτης” από την οποία παραιτήθηκε ένα χρόνο αργότερα και το 1875 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα του “Ο έφηβος”.

Την περίοδο 1876-1877 εκδίδει το μηνιαίο περιοδικό “Το ημερολόγιο ενός συγγραφέα” όπου είχε ξεκινήσει σαν στήλη στην εφημερίδα “Ο Πολίτης”. Η ύλη του περιελάμβανε διηγήματα, δοκίμια, αναλύσεις, κριτική και πολιτικά σχόλια. Εκεί δημοσίευσε μεταξύ άλλων και δυο από τα καλύτερα διηγήματα του, το “Ένα ευγενικό πνεύμα” και “Το όνειρο ενός γελοίου ανθρώπου”.

Το τελευταίο έργο του ήταν “Οι Αδελφοί Καραμάζοφ” (1880), μια οικογενειακή τραγωδία επικών διαστάσεων, η οποία θεωρείται ως ένα από τα μεγάλα μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Τα γραπτά του διαβάστηκαν ευρέως τόσο εντός όσο και πέραν της πατρίδας του και επηρέασαν εξίσου μεγάλο αριθμό μεταγενέστερων συγγραφέων και φιλοσόφων όπως οι Αντόν Τσέχωφ, Φραντς Κάφκα, Γουίλιαμ Φώκνερ, Αλμπέρ Καμύ, Τζωρτζ Όργουελ, Τζέιμς Τζόις, Αντρέ Ζιντ, Έρμαν Έσσε, Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Βιρτζίνια Γουλφ, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Φρίντριχ Νίτσε, Ζαν-Πωλ Σαρτρ, Σίγκμουντ Φρόυντ κ.ά.

Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 170 γλώσσες και χρησιμεύουν ως βάση για πολλές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις.