Ολυμπιακοί Αγώνες 1896: Οι ιστορικές φωτογραφίες του Άλμπερτ Μάγιερ από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη με το βλέμμα της Εύας Νάθενα

Το Μουσείο Μπενάκη, η Costa Navarino και ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών ενώνουν τις δυνάμεις τους και παρουσιάζουν μια ξεχωριστή φωτογραφική έκθεση μέσα από την ιδιαίτερη ματιά της εικαστικού Εύας Νάθενα.

Με αφορμή το τρέχον έτος Ολυμπιακών Αγώνων και τα 120 χρόνια από τους πρώτους Αγώνες της σύγχρονης εποχής, τρεις δραστήριοι φορείς με σημαντική παρουσία σε διαφορετικούς τομείς της χώρας, ενώνουν τις δυνάμεις τους και παρουσιάζουν το πρωτοποριακό πολιτιστικό έργο «Ολυμπιακοί Αγώνες 1896: Οι ιστορικές φωτογραφίες του Άλμπερτ Μάγιερ από τις Συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, με το βλέμμα της Εύας Νάθενα».

Πρόκειται για μια ξεχωριστή εικαστική έκθεση που προκύπτει από τη συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη, της Costa Navarino και του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Η έκθεση μας ταξιδεύει ψηφιακά στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες, στην Αθήνα του 1896, ζωντανεύοντας με ήχο και κίνηση τις ιστορικές φωτογραφίες του επίσημου φωτογράφου των Αγώνων, Άλμπερτ Μάγιερ. Στο σπάνιο αυτό φωτογραφικό υλικό του ομώνυμου λευκώματος, το οποίο φυλάσσεται στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, βασίστηκε η γνωστή εικαστικός Εύα Νάθενα, που μαζί με τους συνεργάτες της αναβίωσε με έναν μοναδικό τρόπο τις ιστορικές αυτές στιγμές.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896 αποτέλεσαν τομή στην ιστορία των αθλητικών εκδηλώσεων. Η αναβίωση των Αγώνων στην κοιτίδα τους συνέδεσε το κλασικό παρελθόν με την ιδέα του σύγχρονου αθλητισμού. Οι νέοι Ολυμπιακοί Αγώνες  αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη διοργάνωση διεθνών συναντήσεων με τη μορφή πλέον παγκόσμιου αθλητικού γεγονότος ως απόρροια του «ευ αγωνίζεσθαι» που επιβάλλει το Ολυμπιακό πνεύμα. Το γεγονός της αναβίωσης των γνωστότερων Αγώνων της αρχαιότητας απέκτησε παγκόσμια προβολή και αίγλη, γοητεύοντας ανθρώπους του πνεύματος, της τέχνης και της οικονομίας της Ευρώπης. Η  συμμετοχή τους στις επιτροπές της διοργάνωσης και η φυσική τους παρουσία στην Αθήνα ενίσχυσε το κύρος των Αγώνων σε παγκόσμιο επίπεδο και έντυσε την αναβίωση με την αίγλη όσων πρωταγωνιστούσαν στη διεθνή σκηνή.

Στο πλευρό των Αγώνων βρέθηκε και η νέα τέχνη της εποχής: η φωτογραφία. Ξεχωριστός εκπρόσωπος των διάσημων φωτογράφων που κάλυψαν τους Αγώνες είναι ο γερμανός Άλμπερτ Μάγιερ (Δρέσδη 1857- 1924 ), ο οποίος ήδη από το 1895 είχε αναλάβει τη θέση του επίσημου φωτογράφου της γερμανικής αθλητικής αποστολής που θα ταξίδευε στην Αθήνα. Το φωτογραφικό λεύκωμα που αποτέλεσε την αφετηρία της έκθεσης, αναγγέλθηκε από τον Τύπο της εποχής πριν από τη δημιουργία του αφού η ελληνική εφημερίδα της Τεργέστης Ημέρα αλλά και η αθηναϊκή Ακρόπολις το παρουσίασε ως τη δημιουργία που θα αποτελούσε το ενθύμιο των Αγώνων για τις βασιλικές Αυλές τις εποχής και για τα μέλη της  Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η έκθεση θα παρουσιαστεί στον χώρο «Τέχνη & Περιβάλλον», επίπεδο αναχωρήσεων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, από στις 16 Μαΐου έως και τις 16 Σεπτεμβρίου, ενώ παράλληλα θα βρίσκεται και στη Μεσσηνία, στον ειδικά διαμορφωμένο εκθεσιακό χώρο, στην Costa Navarino (αίθουσα Symbol) από τις 27 Απριλίου έως και τις 30 Νοεμβρίου 2016.

Το Μουσείο Μπενάκη διέθεσε το φωτογραφικό λεύκωμα των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων, παρέχοντας πρόσβαση στο υλικό των Ιστορικών του Αρχείων και θέτοντας τις βάσεις για τη δημιουργία από την εικαστικό Εύα Νάθενα ενός νέου έργου, εμπνευσμένου από τις φωτογραφίες του Άλμπερτ Μάγιερ.

Ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, κος Olivier Descotes δήλωσε: «Το φωτογραφικό λεύκωμα των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων, με τις ιστορικές φωτογραφίες του Άλμπερτ Μάγιερ αποτελεί ένα από τα κοσμήματα των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και πολύτιμη διαχρονική μαρτυρία. Η αναβίωση της φωτογραφικής εμπειρίας μέσα από μια μοντέρνα video-art πρωτότυπη προσέγγιση συνιστά ένα στοίχημα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε μια εποχή που χρειαζόμαστε περισσότερο παρά ποτέ να θυμηθούμε τα Ολυμπιακά ιδεώδη».

Αντίστοιχα, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών αποτελεί κάτι περισσότερο από ένα κέντρο διακίνησης επιβατών και εμπορευμάτων. Είναι σημείο συνάντησης ανθρώπων, λαών και πολιτισμών, η πρώτη και τελευταία εντύπωση της Ελλάδας και του πολιτισμού της για εκατομμύρια επιβάτες ετησίως. Και μέσα από το πλήθος των πολιτιστικών συνεργασιών και εικαστικών ενεργειών, αναδεικνύεται ο ρόλος του αεροδρομίου ως βασικού κυττάρου τη πόλης μας και ως αναπόσπαστου μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Μέχρι σήμερα το αεροδρόμιο έχει φιλοξενήσει περισσότερες από 70 πολιτιστικές εκθέσεις και εικαστικά δρώμενα, ενώ κάθε χρόνο, περίπου 250.000 άτομα επισκέπτονται τις μόνιμες εκθέσεις στο χώρο των Αναχωρήσεων.

Η κα Χαρά Μητσοτάκη, Τομεάρχης Δημοσίων Σχέσεων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, επεσήμανε: «Στη συνεχή προσπάθειά μας για την ανάδειξη της μοναδικότητας του ελληνικού πολιτισμού, θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική τη συνεργασία μας με το Μουσείο Μπενάκη και την Costa Navarino. Η εξαιρετική αυτή έκθεση στο αεροδρόμιο θα δώσει την ευκαιρία σε εκατομμύρια επιβάτες και επισκέπτες να “ταξιδέψουν” στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες, σε μια περίοδο μάλιστα που η ανάγκη της διασποράς του μηνύματος του ολυμπιακού ιδεώδους και των αξιών του Ολυμπισμού, της εκεχειρίας, της ειρήνης και της συναδέλφωσης των λαών, είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ.»

Παράλληλα, για την Costa Navarino, η τέχνη έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο από την αρχή της λειτουργίας της. Πρωτότυπα αλλά και σπάνια έργα, παράλληλα με τα έργα γνωστών σύγχρονων εικαστικών από όλο τον κόσμο, καθώς και νέων καλλιτεχνών, φιλοξενούνται σε σταθερή βάση στους χώρους της Costa Navarino, καταδεικνύοντας τη σημασία που έχει η τέχνη σε αυτόν τον προορισμό. Άλλωστε, η Costa Navarino επενδύει σημαντικά στην τέχνη, τον πολιτισμό και την καινοτομία, δημιουργώντας ξεχωριστές εμπειρίες για τους επισκέπτες της. Στο πλαίσιο αυτό συνεργάζεται με φορείς που ξεχωρίζουν για την πολιτιστική τους δράση αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που αναδεικνύουν τον πολιτισμό της Μεσσηνίας και της χώρας. Σημαντική συμβολή στην υλοποίηση της έκθεσης στην Costa Navarino, αποτελεί η ευγενική χορηγία εξοπλισμού της Media Markt που θα αναδείξει τεχνολογικά τα εκθέματα.

Από την πλευρά της, η κα. Κωστάντζα Σμπώκου – Κωνσταντακοπούλου, Διευθύντρια – ΤΕΜΕΣ Α.Ε., εταιρείας ανάπτυξης της Costa Navarino, υπογράμμισε: «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που συνεργαζόμαστε με δύο ακόμα σημαντικούς φορείς και ενώνουμε όλοι μαζί τις δυνάμεις μας για τη δημιουργία και προβολή ενός ξεχωριστού έργου. Πρωτοβουλίες σαν αυτή αποτελούν μέρος της κουλτούρας της Costa Navarino και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε με ουσιαστικό τρόπο έργα που δημιουργούν προστιθέμενη αξία στο σύνολο της κοινωνίας».

Την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκθεσης έχει η εικαστικός Εύα Νάθενα, σε συνεργασία με τον video artist Άγγελο Παπαδόπουλο και τον μουσικό Γιώργο Πούλιο, όλοι με σημαντική παρουσία στο χώρο της εφαρμοσμένης τέχνης, της φωτογραφίας και του κινηματογράφου. Οι τρείς δημιουργοί, καθώς και οι δύο νέοι συνεργάτες τους, ως visual effects artists, oι Νίκος Κούρος και Αντώνης Πετρούλιας, που ήρθαν να προστεθούν στην ομάδα, προσδίδουν μια εντελώς νέα πνοή στο συγκεκριμένο υλικό, δημιουργώντας διαύλους επικοινωνίας με τη σύγχρονη εποχή.  

Η επιμελήτρια της έκθεσης, κα. Εύα Νάθενα, δηλώνει ευτυχής, που, από τη μία, έχει να κάνει με αυτούς τους τρείς, πολύ σημαντικούς φορείς, οι οποίοι την εμπιστεύτηκαν & από την άλλη, που με μια πραγματικά υπέροχη ομάδα, νέων ανθρώπων, προσπαθούν να δημιουργήσουν, αυτό που από την αρχή, ετέθη σαν στόχος: όχι ψηφιακές, αλλά «ποιητικές εικόνες», με μεγάλο σεβασμό, στις πρωτότυπες, του A.Mayer.

«Η αποτύπωση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων στη σύγχρονη εποχή συμβολίζουν και την αναβίωση των Ολυμπιακών αξιών και ιδεωδών και οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν τη μοναδική ευκαιρία να έρθουν σ’ επαφή με το ανεκτίμητο αυτό υλικό και να γνωρίσουν αυτές τις αξίες και τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της σύγχρονης ευρωπαϊκής σκέψης».

Λίγα λόγια για τους συντελεστές:

Εύα Νάθενα, εικαστικός

Παρά τις σπουδές της στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, ο χώρος της εφαρμοσμένης τέχνης την κέρδισε γρήγορα. Η δουλειά της, σαν  σκηνογράφος και ενδυματολόγος, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με  πολλές θεατρικές αλλά και κινηματογραφικές επιτυχίες των τελευταίων ετών. Τα τελευταία 8 χρόνια, δουλεύει ενεργά με αυτό που θα λέγαμε, ψηφιακά μέσα και καινοτόμες τεχνολογίες (video-art, 3D παραστάσεις , projection mapping), πολλά στα οποία, έχει συνεργαστεί με τον Άγγελο Παπαδόπουλο.

Άγγελος Παπαδόπουλος, video artist

Με εξέχουσες σπουδές στη φωτογραφία και τον κινηματογράφο, άφησε το στίγμα του κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας σε ενδιαφέρουσες δουλειές κυρίως στο θέατρο, ενώ τώρα πραγματοποιεί τα πρώτα κρίσιμα βήματά του στο σινεμά.

Μουσείο Μπενάκη

Το Μουσείο Μπενάκη ιδρύθηκε από τον Αντώνη Μπενάκη και δωρήθηκε στο Ελληνικό κράτος το 1930. Πρόκειται για τον παλαιότερο μουσειακό οργανισμό που λειτουργεί στην Ελλάδα ως αυτόνομο κοινωφελές πολιτιστικό Ίδρυμα Ιδιωτικού Δικαίου. Σήμερα χαρακτηρίζεται από τη δορυφορική του δομή, με έξι μουσειακά και πέντε αρχειακά παραρτήματα, μία σημαντική βιβλιοθήκη και πάνω από 500.000 αντικείμενα που καλύπτουν όλο το φάσμα της ελληνικής τέχνης και του πολιτισμού (από την προϊστορική περίοδο έως τη σύγχρονη εποχή) καθώς και έργα Ευρωπαϊκής, Ισλαμικής, Προκολομβιανής, Αφρικανικής, Κινεζικής και Ασιατικής τέχνης.  Με έναν τρόπο μοναδικό, το Μουσείο Μπενάκη αφηγείται τον Ελληνικό Πολιτισμό, ερμηνεύοντας τις αναρίθμητες καλλιτεχνικές και πνευματικές του όψεις, τοποθετώντας τον σε έναν συνεχή διάλογο με τους πολιτισμούς του κόσμου. Οργανώνοντας τουλάχιστον 20 περιοδικές εκθέσεις και πάνω από 600 εκδηλώσεις, το Μουσείο υποδέχεται πάνω από 150.000 επισκέπτες τον χρόνο και τους προσφέρει ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων και δραστηριοτήτων συνδυάζοντας την εκπαίδευση με τη δημιουργία πολιτιστικών εμπειριών. Με αυτά τα εφόδια, το Μουσείο Μπενάκη μπορεί σήμερα και ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας προκαλώντας τη σκέψη και μεταδίδοντας τη γνώση. Αναγνωρισμένο διεθνώς, έχει αναπτύξει συνεργασίες ανά τον κόσμο με τα σημαντικότερα Μουσεία και τα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια, όπως το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης και η Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου, το Powerhouse Museum του Σύδνεϋ, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και του Princeton. Οι συλλογές τους παρουσιάζονται στο Europeana και το Google Art Project, μεταξύ άλλων ψηφιακών πλατφόρμων. (www.benaki.gr / Facebook, Twitter, Instagram, YouTube: @TheBenakiMuseum)

Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος»

Συμπληρώνοντας φέτος 15 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών ‘’Ελευθέριος Βενιζέλος’’ εξυπηρετεί την πρωτεύουσα της Ελλάδας από τις 28 Μαρτίου 2001, με έμφαση στην άριστη λειτουργία και εξυπηρέτηση, στην ασφάλεια και τη φιλικότητα προς τους επιβάτες και τους επισκέπτες. Συνολικά μέχρι σήμερα, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» έχει εξυπηρετήσει 218.700.000 επιβάτες και 2.700.000 πτήσεις, με έτος ρεκόρ το 2015 (18,1 εκ. επιβάτες).

Αποτέλεσμα της επιτυχημένης και πρωτοποριακής διεθνώς συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής στην Ευρώπη που κατασκευάστηκαν από μηδενική βάση και έχει κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση, με 60 και πλέον βραβεία και διακρίσεις για όλους τους τομείς της δραστηριότητάς του. H αεροδρομιακή κοινότητα της Αθήνας απαρτίζεται από 13.000 εργαζομένους & 300 φορείς και επιχειρήσεις και αποτελεί σημαντική κινητήρια δύναμη επιχειρηματικής ανάπτυξης και έναν από τους μεγαλύτερους μοχλούς απασχόλησης στην Ελλάδα, με ουσιαστικά οφέλη στην οικονομία, στον τουρισμό και στην κοινωνία.

Costa Navarino

H Costa Navarino είναι ο διεθνής, τουριστικός προορισμός υψηλών προδιαγραφών στην Ελλάδα. Βρίσκεται στη Μεσσηνία, σε ένα από τα πιο μαγευτικά παραθαλάσσια τοπία της Μεσογείου, με 4.500 χρόνια ιστορίας. Στην καρδιά της φιλοσοφίας της Costa Navarino είναι ο σεβασμός για το περιβάλλον, τις παραδόσεις και την τοπική κοινωνία. Στο Navarino Dunes, την πρώτη περιοχή, βρίσκονται δύο ξενοδοχεία 5 αστέρων, The Romanos, a Luxury Collection Resort και The Westin Resort Costa Navarino, το πρώτο signature γήπεδο γκολφ στην Ελλάδα The Dunes Course, το Anazoe Spa, το συνεδριακό κέντρο House of Events, ειδικά σχεδιασμένοι χώροι για παιδιά, καθώς και ένα ευρύ φάσμα χώρων γαστρονομίας, αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Στο Navarino Bay, τη δεύτερη περιοχή, βρίσκεται το signature γήπεδο γκολφ The Bay Course.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Επιμέλεια έκθεσης: Εύα Νάθενα
Video Artist: Άγγελος Παπαδόπουλος
Visual Effects Artists: Νίκος Κούρος, Αντώνης Πετρούλιας
Μουσική: Γιώργος Πούλιος

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

Συντονισμός: Σοφία Χανδακά
Επιστημονική επιμέλεια: Τάσος Σακελλαρόπουλος
Επικοινωνία: Νικολέττα Μέντη
Γραφείο Τύπου: Αθηνά Ησαΐα

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ

Συντονισμός: Χαρά – Ελένη Μητσοτάκη
Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός: Νίκος Παλαιολόγος
Γραφιστικές εφαρμογές: APOLYTO Creative Spot
Ψηφιακές εκτυπώσεις: APOLYTO Creative Spot
Πληροφοριακά Συστήματα: Νώντας Τουλούπας
Κατασκευές: APOLYTO Creative Spot – TASK J&P AVAX
Επικοινωνία: Tέτα Πέτρουλα
Γραφείο Τύπου: Μαρίνα Παπαγεωργίου

COSTA NAVARINO

Συντονισμός: Μαρία Σβέρκα
Γραφείο Τύπου: Βασιλεία Ορφανού
Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός: Δήμητρα Γαζούλη
Οπτικοακουστικός εξοπλισμός: Media Markt
Γραφιστικές εφαρμογές: FOX Desing
Ψηφιακές εκτυπώσεις: Impression & ΑΠΟΨΗ
Κατασκευές: Bratti & Νίκος Λαγούδης
Γενική υποστήριξη: Χριστίνα Γεωργίου

Φωτ.: Αμερικανοί αθλητές του πανεπιστημίου του Princeton φωτογραφίζονται μπροστά στην κρύπτη του Σταδίου
Λεύκωμα Πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων 1896
Φωτογράφος: Albert Meyer
Ιστορικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη