Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) στο πλαίσιο των δράσεων ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ και της ανάδειξης του κοινωνικού ρόλου της τέχνης και των θεσμών, παρουσιάζει το Μουσείο Ελεύθερης Σκέψης Ανθρώπων (Μ.Ε.Σ.Α.).

Πρόκειται για ένα συνεργατικό και διεπιστημονικό πρόγραμμα προσέγγισης και ενδυνάμωσης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων διαμέσου της τέχνης και της δημιουργικής δραστηριότητας, με στόχο την ένταξή τους στην κοινωνία.

Το Μ.Ε.Σ.Α. ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 2015 από τους μαθητές του 2ου ΣΔΕ (Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας) Φυλακών Τρικάλων και στη συνέχεια επεκτάθηκε στο 3ο ΣΔΕ Θεσσαλονίκης (Φυλακές Διαβατών), το ΣΔΕ Φυλακών Κορυδαλλού «Γεώργιος Ζουγανέλης», το Δημοτικό Σχολείο του Ειδικού Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνα και το Εναλλακτικό Σχολείο Ενηλίκων του ΚΕΘΕΑ Έξοδος στη Λάρισα. Πρόκειται για ένα νομαδικό Μουσείο σύγχρονης τέχνης, το οποίο σχεδιάζεται από τους ίδιους του μαθητές και διαμορφώνεται με τα δικά τους έργα, με στόχο την επικοινωνία των «μέσα» με τους «έξω».

Το Μ.Ε.Σ.Α. χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα “START – Create Cultural Change” της Robert Bosch Stiftung (Ίδρυμα Robert Bosch) που υλοποιείται σε συνεργασία με το Goethe-Institut Thessaloniki και το Bundesvereinigung Soziokultureller Zentrene.V (Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων) υπό τον γενικό συντονισμό της επιμελήτριας κ. Νιόβης Ζαραμπούκα – Χατζημάνου. Το ΕΜΣΤ υπήρξε συνοδοιπόρος του Μ.Ε.Σ.Α. εξ’αρχής, λόγω  της πολυετούς του εμπειρίας και των δραστηριοτήτων του με αντίστοιχες ομάδες μέσω του δικού του προγράμματος ΕΜΣΤ χωρίς σύνορα. Συνέβαλε καταλυτικά στη διαμόρφωση αυτής της δράσης, υποστηρίζοντάς την έμπρακτα, με επικεφαλής από πλευράς του Μουσείου την συντονίστρια του προγράμματός του και  επιμελήτρια εκπαίδευσης κ. Μαρίνα Τσέκου.

Κατά τη διάρκεια της φετινής ακαδημαϊκής χρονιάς 2015-16 το Μ.Ε.Σ.Α. διαμορφώθηκε και υλοποιήθηκε σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο οι περίπου 100 μαθητές των σχολείων είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν με 10 εικαστικούς καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες, να δημιουργήσουν τα δικά τους συλλογικά έργα σύγχρονης τέχνης και να προετοιμαστούν για το δεύτερο στάδιο, την παρουσίαση των έργων τους μέσα σε εκθεσιακό χώρο.

Το δεύτερο και τελικό στάδιο αυτής της πορείας αποφασίστηκε να ενταχθεί στο πρόγραμμα ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ και να παρουσιαστεί για έξι ημέρες. Με αυτό τον τρόπο το ΕΜΣΤ υποστηρίζει και «αγκαλιάζει» την προσπάθεια και τα αποτελέσματα του Μ.Ε.Σ.Α., σε μια συμβολική κίνηση που δηλώνει την προτεραιότητα που δίνει σε θέματα εκπαίδευσης, κοινωνικής ευαισθησίας και αλληλεγγύης. Η δράση αυτή είναι η πρώτη που θα φιλοξενηθεί στο χώρο των Περιοδικών εκθέσεων στο Ισόγειο της νέας του στέγης.

Τα έργα που παρουσιάζονται έχουν κοινές αναφορές και ερωτήματα, πάντοτε με κυρίαρχο άξονα την ελευθερία χρησιμοποιώντας ποικίλα εικαστικά μέσα, όπως η περφόρμανς, η ηχητική σύνθεση και εγκατάσταση, η φωτογραφία, η ζωγραφική και η γλυπτική.

Πρόγραμμα ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

Το ΕΜΣΤ αξιοποιώντας την περίοδο των υποχρεωτικών δοκιμών που προηγούνται της οριστικής λειτουργίας του και εν αναμονή της ολοκλήρωσης των διαδικασιών που θα το οδηγήσουν στα εγκαίνιά του, επέλεξε την πραγματοποίηση σειράς περιοδικών καλλιτεχνικών δράσεων, που στοχεύουν αφενός στην ανάπτυξη συνεργειών με ελληνικά και διεθνή ιδρύματα συναφούς σκοπού και αφετέρου στη γνωριμία του κοινού με το νέο του κτήριο.

Φωτογραφία: Εργαστήριο περφόρμανς, 3ο ΣΔΕ Θεσσαλονίκης (Φυλακές Διαβατών) © Κοσμάς Σταθόπουλος