Στην παράσταση «Μετανάαααστες» του Ματέι Βιζνιέκ, η σκηνή γίνεται τόπος μαρτυρίας, πολιτικού στοχασμού και ανθρώπινης συγκίνησης. Ανάμεσα στους ηθοποιούς που ενσαρκώνουν τις πιο σύνθετες πτυχές του προσφυγικού φαινομένου, εμφανίζεται και ο Λεωνίδας Αργυρόπουλος, ο οποίος υποδύεται τον επικοινωνιολόγο – έναν ρόλο με ιδιαίτερο βάρος και ειρωνικό σχολιασμό της σύγχρονης πολιτικής ρητορικής.

Με αφορμή τη συμμετοχή του σε αυτή την παράσταση, συζητάμε μαζί του για τον ρόλο του, τη σχέση του με το κείμενο, αλλά και για τη δύναμη του θεάτρου να φέρνει στην επιφάνεια τις πιο επώδυνες αλήθειες του κόσμου μας.

***

-Τι ξεχωρίζετε στο έργο «Μετανάααστες» του Ματέι Βιζνιέκ;

Υπάρχουν θεατρικά κείμενα τα οποία χωρίς κάποια ιδιαίτερη βοήθεια απο πλευράς υποκριτικής – μουσικής επένδυσης – φωτισμών κ.λπ. μπορούν εύκολα να σταθούν στην σκηνή, έχουν κάποια αυτόφωτη δύναμη. Επιτρέψτε μου να πω ότι το θεατρικό έργο «Μεταναααάστες» με μια τόσο εξαιρετική μετάφραση και στοχευμένη δραματουργική επεξεργασία απο την Έρση Βασιλικιώτη, είναι ενα τέτοιο κείμενο. Πόσω μάλλον όταν το επενδύσεις με την σύγχρονη μουσική του Razastarr, τα εξαιρετικά βίντεο του Γιάννη Ντουσιόπουλου που αποτελούν κατά 80% το σκηνογραφικο περιβάλλον, καθώς και το σχόλιο των σκηνών, και την σκηνοθετική καθοδήγηση απο την Έρση Βασιλικιώτη και τον Νίκο Γκεσούλη, τότε έχεις μια πολύ καλή παράσταση. Στο πρώτο επίπεδο ξεχωρίζω το παραπάνω, σε δεύτερο επίπεδο θα έλεγα ότι το έργο περιέχει κάποιες αλήθειες που προβάλλονται στο κοινό χωρίς κανένα περιτύλιγμα, με μια ωμότητα που χαρακτηρίζει την εποχή μας και αυτό είναι ο βασικός παράγοντας που το έργο συγκινεί και προβληματίζει κατ’ εμέ.

-Πώς ήταν η εμπειρία του να δουλεύετε πλάι σε ερασιτέχνες ηθοποιούς και ανθρώπους με άμεση εμπειρία του προσφυγικού;

Θα ξεκινήσω από το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος. Στη δουλειά μας, που έχει ως αντικείμενο την έρευνα σε πάσης φύσεως θέματα —όπως την ανθρώπινη συμπεριφορά, ιστορικά, πολιτικά, κοινωνικοπολιτικά, κοινωνικά, ρεαλιστικά, παράλογα, εποχής κ.λπ.— πάντοτε έχει τρομερό ενδιαφέρον όταν μπορείς να μιλήσεις με κάποιον ειδικό και να σου αναλύσει τι πραγματικά συμβαίνει, έτσι ώστε η υποκριτική σου να μη στηρίζεται σε υποθέσεις αλλά σε γεγονότα.

Στο πρώτο σκέλος θα ήθελα να αναφέρω ότι, για εμένα προσωπικά, δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο η «ταμπέλα» επαγγελματίας ή ερασιτέχνης· παίζει ρόλο ο τρόπος που κάποιος δουλεύει, πόσο πειθαρχημένος είναι, πόσο σέβεται τον χώρο και τους υπόλοιπους, και γενικά πώς αντιμετωπίζει τη θεατρική τέχνη. Ευτυχώς, στην παράστασή μας όλα τα παραπάνω λειτουργούν ομαλά.

-Τι πιστεύετε ότι αποκαλύπτει ο ρόλος του επικοινωνιολόγου για τον τρόπο που λειτουργεί η πολιτική σήμερα;

100% δεν ξέρω. Ο ρόλος που υποδύομαι δείχνει τον τρόπο που πρέπει να χρησιμοποιεί κάποιος πολιτικός, ώστε να μπορεί να παραμένει στην εξουσία και στην καρέκλα των αποφάσεων, χωρίς να δημιουργεί πολιτικό κόστος για τον εαυτό του και το κόμμα του — κάτι που σίγουρα συμβαίνει. Αλλά δεν συμβαίνει μόνο αυτό· δεν μπορώ να το κατακρίνω. Πιστεύω ότι οι παγκόσμιες εξελίξεις κινούνται με τέτοια ταχύτητα, που οι πολιτικοί δεν μπορούν να τις προλάβουν, να τις κατανοήσουν και να μπορέσουν να βρουν λύσεις. Δεν ξέρω αν είναι θέμα γενιάς και ικανοτήτων, αν είναι θέμα πολιτικού συστήματος και θα πρέπει να το αλλάξουμε ριζικά ή αν είμαστε σε μια φάση όπου πρέπει να έρθει μια τρίτη καταστροφή για να ξεκινήσουμε από καινούργια αρχή. Σκέφτομαι ένα παράδειγμα: προσφυγικές κρίσεις είχαμε και θα συνεχίσουμε να έχουμε, είτε λόγω πολέμων, είτε λόγω τροφής, πόσιμου νερού, ανόδου της στάθμης της θάλασσας κ.τ.λ. Αν υποθέσουμε ότι πρέπει να μετακινηθούν 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, πού μπορούν να πάνε; Ποιος πολιτικός μπορεί να λύσει αυτή την εξίσωση;

-Υπάρχει κάποια σκηνή ή ατάκα που σας συγκλονίζει σταθερά στην παράσταση;

Η παρακάτω σκηνή που σας την παραθέτω:

Ο ΑΝΤΡΑΣ ΜΕ ΤΟ ΒΑΛΙΤΣΑΚΙ – Σκέψου. Σκέψου τους αδερφούς σου, τις αδερφές σου και τη μητέρα σου, σκέψου. Σε καθένα από τα μάτια σου υπάρχει, εδώ στην επιφάνεια, μια μικρή ζελατίνα, διαφανής και μαλακιά. Ονομάζεται κερατοειδής. Και πιάνει 20.000 το κομμάτι. Κατάλαβες; Ο Θεός μάς θέλησε έτσι, πλούσιους. Ο Θεός είπε: «Θα δώσω στον Ελιχού δύο κερατοειδείς, για να ’χει ένα κεφάλαιο.»

Ο ΝΕΑΡΟΣ ΜΑΥΡΟΣ – Κατάλαβα.

Ο ΑΝΤΡΑΣ ΜΕ ΤΟ ΒΑΛΙΤΣΑΚΙ – «Για να μπορέσει να φέρει τους τρεις αδερφούς του, την αδερφή του και τη μητέρα του.» Ακούς τη φωνή του Θεού, παιδί μου; Ο Θεός είναι που σου μιλάει.

Ο ΝΕΑΡΟΣ ΜΑΥΡΟΣ – Ναι.

Ο ΑΝΤΡΑΣ ΜΕ ΤΟ ΒΑΛΙΤΣΑΚΙ – Μα τι κάνεις εκεί, βρε χαζέ; Μυξοκλαίς;

Ο ΝΕΑΡΟΣ ΜΑΥΡΟΣ – Ναι. Μ’ αρέσει να κλαίω με τα δυο μου τα μάτια.

Και αυτή είναι η ατάκα που με συγκλονίζει.

-Η αλήθεια είναι και πως εγώ το ξεχώρισα αυτό το στιγμιότυπο… Αναρωτιέμαι: πιστεύετε ότι το θέατρο μπορεί να επηρεάσει τη δημόσια συζήτηση γύρω από την προσφυγική κρίση;

Πρόσφατα είχα μία τέτοια συζήτηση με έναν εξαιρετικό συνάδελφο και μου θύμισε εξαιρετικά παραδείγματα από το παρελθόν. Πιστεύω ότι, γενικά, η τέχνη μπορεί να επηρεάσει τόσο πολιτικά όσο και κοινωνικά τη δημόσια συζήτηση για ποικίλα θέματα. Δύο γρήγορα παραδείγματα που μου έρχονται στο μυαλό είναι Το Μεγάλο μας Τσίρκο του Ιάκωβου Καμπανέλλη και ο Γάλλος ζωγράφος Ντελακρουά, ο οποίος ενέπνευσε κοινωνικές αλλαγές σε ζητήματα όπως η ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

-Ποια είναι η αντίδραση του κοινού που σε έχει συγκινήσει ή αιφνιδιάσει περισσότερο μέχρι τώρα;

Δεν θα ξεχωρίσω κάποια συγκεκριμένη στιγμή. Αυτό που με χαροποιεί ιδιαίτερα είναι ότι οι θεατές δεν φεύγουν γρήγορα από την παράσταση. Είναι συγκινημένοι, προβληματισμένοι και συνήθως μοιράζονται μαζί μας κάποια στιγμή ή ατάκα της παράστασης, διαφορετική κάθε φορά, ανάλογα με τις προσλαμβάνουσες του κάθε θεατή, που τον συγκίνησε ή τον προβλημάτισε αντίστοιχα.

Διαβάστε επίσης:

Μετανάααστες, του Ματέι Βιζνιέκ σε σκηνοθεσία Έρσης Βασιλικιώτη και Νίκου Γκεσούλη στο Θέατρο Σημείο