Είναι Σεπτέμβριος του 2015. Τον Δεκέμβριο θα ξεκινήσω πρόβες για το «Ταξίδι στον  Σταυρό του Νότου» με τον Θάνο Μικρούτσικο στo θέατρο Badminton. Στο διάστημα που έχω μέχρι τότε, θέλω να κάνω μία δική μου παράσταση. Είμαι σε αναζήτηση θεατρικού έργου, αφού η επιθυμία μου να ανεβάσω τις Λευκές Νύχτες του Ντοστογιέφσκι ναυάγησε. Ένας φίλος μού προτείνει την «Βρωμιά». Παίρνω να διαβάσω το έργο χωρίς να έχω ιδιαίτερες προσδοκίες, γιατί πιστεύω πως δε θα μου αρέσει και δε θα θελήσω να το ανεβάσω. Απ΄τις πρώτες γραμμές που διαβάζω, ο Σαντ, ο ήρωας της «Βρωμιάς» με κερδίζει αμέσως. Όσο προχωράω την ανάγνωση, πιάνω τον εαυτό μου να συγκινείται, να θυμώνει, να ταυτίζεται, να χαμογελά και να ονειρεύεται αυτόν τον χαρακτήρα ζωντανό πάνω στην σκηνή. Αποφασίζω να ανεβάσω την «Βρωμιά», αγνοώντας τη δυσκολία που έχει για τον ηθοποιό ένας μονόλογος. Το ταξίδι, που πλέον μετράει 8 χρόνια, ξεκινά.

Ο Σαν είναι απ΄το Ιράκ. Επειδή δεν άντεχε τη βία του πολέμου του περσικού κόλπου, έφυγε απ΄την γενέτειρά του και ταξίδεψε μέχρι την χώρα τον ονείρων του, για την οποία σπούδασε την γλώσσα της και μελέτησε τους λογοτέχνες της. Την Γερμανία.

Ο Σαντ, που το όνομά του στα αγγλικά σημαίνει «λυπημένος», ενώ στα αραβικά «περήφανος», δεν θέλει να είναι λυπημένος. Είναι όμως. Γιατί  ζει στη Γερμανία παράνομα. Γιατί δεν τον καλοδέχονται όταν μπαίνει στο μετρό. Γιατί δε νιώθει άνετα να λιάζεται στα ανθισμένα τους πάρκα. Γιατί νομίζει ότι «μολύνει τον λιγοστό τους αέρα» καθώς αναπνέει. Ο Σαντ είναι μόνος του. Δεν είναι κοντά του η οικογένειά του να μοιραστεί όλα αυτά που τον απασχολούν. Ζει κλεισμένος στο δωμάτιό του και φοβάται.

Πόσες διαψεύσεις, πόσες απορρίψεις, πόση ταπείνωση μπορεί να αντέξει ένας περήφανος, ευαίσθητος και καλλιεργημένος άνθρωπος εξαιτίας του χρώματος και της καταγωγής του; Πόσο ανελεύθεροι νιώθουν οι άνθρωποι που είναι διαφορετικοί απ’ ο,τι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στην καθημερινότητά μας; Πόσο στο περιθώριο τους σπρώχνει η συντηρητική κοινωνία στην οποία έχουμε μεγαλώσει;  Ο Ζακ δολοφονήθηκε επειδή «ήταν ένα επικίνδυνο άτομο». Ο Αντώνης επειδή ο Ύπαρχος νόμιζε ότι «ήταν μαύρος, Πακιστανός και δεν είχε εισιτήριο». Πόσες εγκληματικές συμπεριφορές εξαιτίας μιας παθογενούς κοινωνίας που αρνείται να δεχτεί κάτι διαφορετικό.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Ο Σνάιντερ στη «Βρωμιά», μέσα απ΄τον Σαντ θίγει όλα αυτά τα ερωτήματα. Δεν δίνει απαντήσεις όμως. Παρουσιάζει τα γεγονότα. Παρουσιάζει δυο πτυχές τις ίδιας κοινωνίας και ο θεατής καλείται να αποφασίσει με ποια συντάσσεται. Με αυτήν του μετανάστη που ζει μέσα σε μια φυλακή ενώ ονειρεύεται να βγει στο φως ή με αυτήν του Γερμανού πολίτη που όταν συναντά στον δρόμο κάποιον Σαντ, τον λιθοβολεί, τού γυρίζει την πλάτη και τον αντιμετωπίζει με ειρωνεία;

Όλοι μας έχουμε συναντήσει κάποιον Σαντ. Είτε στο κέντρο της Αθηνάς, είτε ταξιδεύοντας στο εξωτερικό. Και είναι πολύ πιθανό να έχουμε νιώσει κι εμείς οι ίδιοι όπως νιώθει εκείνος, ζώντας στην χώρα που γεννηθήκαμε. Η σπουδαιότητα του έργου του Σνάιντερ δεν περιορίζεται στο μεταναστευτικό. Ο χαρακτήρας που αριστοτεχνικά δημιουργεί έχει πολλά κοινά με όλους μας. Ακριβώς επειδή είναι ένας κανονικός άνθρωπος. Που έχει όλα τα συναισθήματα που έχουμε κι εμείς. Και τις ανάγκες που έχουμε κι εμείς. Να ζει ελεύθερος και να μην του στερούμε τα όνειρα.

Ο Σαντ δεν  το βάζει κάτω. Συνεχίζει να ονειρεύεται και να ελπίζει ότι όλα θα πάνε καλά. Δεν έχει κι άλλη επιλογή. Η αισιόδοξή του στάση νικά τον φόβο και του δίνει δύναμη και πίστη. Κάποτε θα καταφέρει να ζήσει όλα όσα επιθυμεί. Κάποτε θα καταλάβουν οι άνθρωποι πως δεν απειλούνται από εκείνον αλλά πιθανότατα απ΄το ίδιο τους το μυαλό. Και με αυτήν τη σκέψη βγαίνει απ΄το σπίτι. Ήρθε η ώρα να πουλήσει τα τριαντάφυλλά του. 12 χιλιόμετρα κάθε μέρα. 48 κέντρα. Όλος του ο κόσμος.

Διαβάστε επίσης: 

Βρωμιά, του Robert Schneider σε σκηνοθεσία Κατερίνας Πολυχρονοπούλου στο θέατρο Πλύφα