Η νοσταλγία κι εγώ: Νέο βιβλίο από την Μάρω Βαμβουνάκη

Τι εναγωνίως γυρεύει ο άνθρωπος πιο πολύ;
Να αγαπηθεί ή να αγαπήσει; Σε βαθμό μίσους καμιά φορά.
Να κατακτήσει ή να υποταχτεί; Να προοδεύει ή να αυτοκαταστρέφεται; Να θυμάται ή να ξεχνά;
Τι προσπαθεί διαρκώς; Να καθαρίσει το πρόσωπό του ή να υφάνει τη μάσκα του; Toν εαυτό του τον αγαπά ή τον λατρεύει σαν είδωλο;

Ένα βιβλίο-τοιχογραφία από πρόσωπα και κρυφές ζωές, περιστατικά για δύσκολες σχέσεις και μοναξιές, διαλόγους και μονολόγους, μνήμες και φαντασιώσεις, αναζητώντας μια λύτρωση στον εμφύλιο πόλεμο με το σώμα και την ψυχή μας.

Προσωπικά η σχέση μου με τη νοσταλγία είναι σχέση στενή, αλλά και επίφοβη μια και σε κατακρατά στο ανικανοποίητο. Το θετικό είναι ότι επειδή οι νοσταλγίες για γεγονότα και πρόσωπα που πέρασαν αλλά δεν προσπέρασαν απ’ τη ζωή μου έχουν μαγεία, μαγεία φωτεινή ή σκοτεινιασμένη, με εμπνέουν. Εκ των υστέρων αναδείχνουν τη ζωή περισσότερο ενδιαφέρουσα, ποιητική, θεατρική, με κρυμμένα νοήματα και σύμβολα, μαζί μ’ εκείνο που λέει ο ποιητής, «το παρ’ ολίγο να συμβεί».

Μου θερμαίνουν την ανάγκη να γράψω για όσα συνέβησαν και έτσι να τα ξαναζήσω, να τα διασώσω, να τα αφηγηθώ λιγάκι αλλιώτικα, πιο «σωστά», πιο «δίκαια» κατά τα δικά μου ζωτικά γούστα. Από μικρή έλεγαν ότι ήμουν παιδί με φαντασία, αλλά εγώ πιστεύω ότι ήμουν παιδί με νοσταλγία.

Μάρω Βαμβουνάκη

Η νοσταλγία

– Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
– …
– Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι που δεν συνέβη;
– Που δεν συνέβη, νομίζω…
– Νομίζεις;
– Νομίζω.

Η νοσταλγία, εκτός από τον πόνο που προξενεί, κρύβει και μια αλλόκοτη γλυκύτητα. Γι’ αυτήν τη γλυκύτητα την επιδιώκουμε, τη διεκδικούμε, τη συντηρούμε και την αναπλάθουμε κατά τις επιθυμίες μας. Για το πώς να ήταν καλύτερα όσα νοσταλγούμε. Πουθενά αλλού ο χαρακτηρισμός χαρμολύπη δεν είναι τόσο χαρακτηριστικός, το άλγος μαζί με την αναδρομή, την επιστροφή σε κάτι μακρινό πια, αν όχι εξαφανισμένο, χαρίζει ταυτόχρονα μια λεπτή ευδαιμονία όσο κι αν το μαχαιράκι της σχίζει και στάζει αίμα. Η νοσταλγία είναι η ποίηση της ζωής, είναι δημιουργική. Όχι μόνο αναβιώνεις ένα χαμένο πλέον παρελθόν σου, αλλά και το αναδομείς με τρόπους θαυμάσιους κατά τις επιταγές μιας επιθυμίας τόσο ζωτικής, που καταντάει επιβλητική. Κάπου εδώ εντάσσεται κι εκείνο το συνηθισμένο που ονομάζουμε επιλεκτική μνήμη, ένα καινούργιο μοντάζ όσων θυμόμαστε ώστε το πνεύμα της περασμένης ιστορίας να αλλάζει λίγο πολύ.

Κατά κανόνα αυτά γίνονται αθέλητα, αν γνωρίζεις ότι αναπλάθεις και ωραιοποιείς, ότι δραματοποιείς ζωτικές μνήμες, το όλο θέμα διαλύει τη μαγεία της ψευδοαλήθειας που αποζητάς. Διότι πρέπει να πιστεύεις με βεβαιότητα ότι η πατρίδα σου είναι μοναδικά ωραία, ότι οι νεκροί γονείς σου στάθηκαν άψογοι, ότι εκείνος ο έρωτας, εκείνη η φιλία υπήρξε δώρο Θεού, ότι εσύ μικρός ήσουν ευτυχισμένος, ή αξιολύπητα δυστυχισμένος. Η νοσταλγία ξαναγράφει πράγματα που ζήσαμε, σε ποίημα ή μυθιστόρημα, σε ρομάντσο, τραγωδία ή σκληρή περιπέτεια, προσφάτως σε επιστημονική φαντασία, κι ένα σωρό είδη γραφής.

Μάρω Βαμβουνάκη

Η Μάρω Βαμβουνάκη γεννήθηκε στα Χανιά και έζησε εκεί τα παιδικά της χρόνια. Στο τέλος του Δημοτικού ήρθε με την οικογένειά της στην Αθήνα, σπούδασε Νομικά και Ψυχολογία. Έζησε για έντεκα χρόνια στη Ρόδο όπου εργάσθηκε ως συμβολαιογράφος. Σήμερα ζει στην Αθήνα.