Από τις 10 Φεβρουαρίου 2023 μέχρι και τις 4 Ιουνίου 2023, το φιλότεχνο κοινό θα έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί την μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση που έχει γίνει ποτέ προς τιμήν του Γιοχάνες Βερμέερ. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο Rijksmuseum σε συνεργασία με το Mauritshuis.
Η έκθεση θα περιλαμβάνει έργα όπως το «Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι», «Τον Γεωγράφο», «Κυρία και η υπηρέτριά της με την επιστολή» κ.ά., αλλά και έργα που δεν έχουν εκτεθεί στο παρελθόν, όπως το πρόσφατα αποκατεστημένο «Κοπέλα που διαβάζει μια επιστολή μπροστά σε ανοιχτό παράθυρο».
Και τα δύο μουσεία που έχουν αναλάβει τη συνδιοργάνωση αυτού του πονήματος, θα ερευνήσουν τις καλλιτεχνικές επιλογές του Γιοχάνες Βερμέερ, τις συνθέσεις του, καθώς και τη δημιουργική διαδικασία που υιοθετούσε για την παραγωγή των έργων του.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Taco Dibbits, ο Γενικός Διευθυντής του Rijksmuseum: «Ο Βερμέερ είναι ένας από τους πιο διάσημους ζωγράφους στην Ολλανδία, μαζί με τους Ρέμπραντ, Βαν Γκογκ και Μοντριάν. Δεν θα θεωρούσαμε ότι είναι πιθανό τόσα πολλά μουσεία να θέλουν να δανείσουν τα αριστουργήματά τους. Τους είμαστε εξαιρετικά ευγνώμονες. Με αυτήν την έκθεση μπορούμε να συστήσουμε μια νέα γενιά στη ζωγραφική του Βερμέερ στον μέγιστο δυνατό βαθμό και να παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα από τις πιο πρόσφατες έρευνες».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Πράγματι, καθώς ο Βερμέερ δεν παρήγαγε πληθώρα έργων, όπως ο Ρέμπραντ, οι 35 περίπου πίνακές του αντιμετωπίζονται ως πολυτιμότατοι θησαυροί στις συλλογές των μουσείων και σπάνια γίνονται αντικείμενο δανεισμού. Ως εκ τούτου, η αξία της συγκεκριμένης έκθεσης είναι μεγάλη.
Γιοχάνες Βερμέερ
Ο Γιοχάνες Βερμέερ γεννήθηκε το 1632 στο Ντελφτ, όπου έζησε και εργάστηκε όλη του τη ζωή. Ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία ζωγραφίζοντας μυθολογικές και βιβλικές σκηνές, αλλά έγινε ιδιαίτερα γνωστός χάρη στις αναπαραστάσεις της καθημερινής ζωής σε εσωτερικούς χώρους, που κυριαρχούν στο μεγαλύτερο κομμάτι του έργου του.
Οι πληροφορίες που υπάρχουν σχετικά με την απόφαση του Βερμέερ να γίνει ζωγράφος είναι περιορισμένες. Εγγράφηκε ως ζωγράφος στην Συντεχνία του Αγίου Λουκά στο Ντελφτ το 1653, αλλά λεπτομέρειες όπως ποιοι ήταν οι δάσκαλοί του, για πόσον καιρό διήρκησε η μαθητεία του και πώς πραγματοποιούνταν η διδασκαλία του, παραμένουν άγνωστες. Ενδέχεται να ταξίδεψε, όπως και πολλοί άλλοι Ολλανδοί καλλιτέχνες, στην Ιταλία, τη Γαλλία ή τη Φλάνδρα ή να μαθήτευσε σε κάποιο άλλο κέντρο της Ολλανδίας. Αν μαθήτευσε στην Ουτρέχτη, θα συνάντησε τις τεχνικές του Καραβάτζιο, ενώ στο Άμστερνταμ θα ήρθε σε επαφή με τον Ρέμπραντ και την τεχνική του κιαροσκούρο.
Πράγματι, χαρακτηριστικά των δύο αυτών ρευμάτων εντοπίζονται στους πίνακές του με τα βιβλικά και τα μυθολογικά θέματα. Από την άλλη πλευρά, στα 1650, στο Ντελφτ, ήταν πιθανό να είχε επηρεαστεί από την ραγδαία ανάπτυξη της τέχνης. Ορισμένα έγγραφα συνδέουν τον Βερμέερ με τον Λέοναρντ Μπράμερ, σημαντικό καλλιτέχνη εκείνης της περιόδου, αλλά πουθενά δεν αναφέρεται αν υπήρξε δάσκαλός του. Ακόμη, είναι πιθανό ο Βερμέερ να γνώριζε τον Κάρελ Φαμπρίτιους, έναν εξίσου σημαντικό ζωγράφο, που υπήρξε μαθητής του Ρέμπραντ.
Σε κάθε περίπτωση, μέχρι το δεύτερο μισό του 1650, ο Βερμέερ είχε ήδη αρχίσει να ζωγραφίζει σκηνές της καθημερινής ζωής, με την επιρροή των καλλιτεχνών Χέραρντ τερ Μπορχ και Πίτερ ντε Χόοχ να διαφαίνεται σε αυτά τα έργα.
Παραδόξως, η δημιουργική περίοδος του Βερμέερ διήρκησε περίπου μια δεκαετία, κατά την οποία ωστόσο παρήγαγε εκπληκτικά έργα, κυρίως με σκηνές σε εσωτερικούς χώρους. Νευραλγικά χαρακτηριστικά των έργων του Βερμέερ αποτελούν το φως και τα ιλουζιονιστικά στοιχεία. Μοναδικός δεξιοτέχνης του χρώματος, γνώριζε πολύ καλά τις οπτικές του ιδιότητες και δημιουργούσε ημιδιαφανή εφέ, που συνέβαλαν στο τελικό, ιδιαιτέρως φωτεινό, αποτέλεσμα.
Αν και η φήμη του Βερμέερ δεν ήταν πολύ μεγάλη όσο ζούσε, καθώς τα έργα του συνέλεγαν κυρίως τοπικοί πάτρωνες, και παρά το γεγονός ότι κατά τον 19ο αιώνα πολλά από τα έργα του αποδόθηκαν σε πιο παραγωγικούς καλλιτέχνες της εποχής του, χάρη στον ζωγράφο και κριτικό Étiene-Joseph-Théophile Thoré (Τεοφίλ-Τορέ Μπύργκερ) που εξέδωσε τις ενθουσιώδεις περιγραφές του για τα έργα του Βερμέερ, η δουλειά του έγινε ευρέως γνωστή. Μουσεία και συλλέκτες έσπευσαν να αποκτήσουν τα έργα του, κάτι που οδήγησε και στη δημιουργία πολλών πλαστών πινάκων.
Εντέλει, παρά τον περιορισμένο αριθμό των έργων του, ο Βερμέερ έγινε αρκετά δημοφιλής σε αρκετές γενιές, τις οποίες και συνεχίζει να επηρεάζει, με έργα που δίνουν την ευκαιρία στον θεατή να στοχαστεί σχετικά με τα νοήματά τους.
Πηγές: rijksmuseum.nl | britannica.com
Κεντρική εικόνα θέματος: Γιοχάνες Βερμέερ, To Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι, 1665, Mauritshuis. Λεπτομέρεια του έργου.
Διαβάστε επίσης:
Η ιστορία πίσω από τον πίνακα: Το κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι του Βερμέερ
