Γιάννης Παππάς: Ένα σώμα μπορεί να γίνει φορέας συλλογικής-ατομικής μνήμης και εν δυνάμει συντελεστής ιστορικών μετασχηματισμών

Tο καλλιτεχνικό λεξιλόγιο του εικαστικού και performance artist Γιάννη Παππά αρθρώνεται μέσα από ένα ευρύ και πλούσιο πεδίο εκφραστικών μέσων, περικλείοντας πολλαπλές εικαστικές φόρμες που στο σύνολό τους φέρουν ίχνη των ανθρωπολογικών και φαινομενολογικών του προσεγγίσεων. Μέσα από τα έργα του αποκολλά στρώματα καταστολής που διαμορφώνουν τον κόσμο γύρω μας και διέπουν τη ζωή μας, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε διεθνείς εκθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των Venice Biennale of Architecture 18, 1st Bangkok Art Biennale, 7th Berlin Biennale κα. Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς επέλεξε την δουλειά του ως μια από τις πέντε πιο επιφανείς στην σύγχρονη περφόρμανς και επιμελήθηκε την παρουσίαση του στο WePresent 2021, στο Another Magazine Autumn/Winter issue 2021 και Sky Arts TV UK 2020.

– Μία από τις σημαντικότερες περφόρμανς σου ήταν ο Telephus το 2018 στην Μπιενάλε της Μπανκόνγκ “Beyond Bliss” για την Live Exhibition “A Possible Island?” που επιμελήθηκε το (MAI) Marina Abramović Institute στο Bangkok Art and Culture Centre. Ποια είναι τα σημαντικότερα στοιχεία της συνεργασίας σου με την Μαρίνα Αμπράμοβιτς που επηρέασαν τις performances σου;

Το στοιχείο το οποίο έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην συνεργασία με το Marina Abramović Institute, αλλά και με την ίδια την καλλιτέχνιδα ήταν η εμπιστοσύνη και η υποστήριξη που μου δόθηκε ώστε να πραγματοποιήσω αρχικά και να εξελίξω στην πορεία το μέσο της long duration performance. Πέρα από τις οργανωτικές περιπλοκότητες που συναντώνται σε μια έκθεση live art, το MAI είναι ίσως ο μοναδικός νομαδικός θεσμός που γνωρίζει τις ανάγκες μιας περφόρμανς μακράς διαρκείας. Είναι δυστυχώς συχνό φαινόμενο από θεσμικούς χώρους τέχνης, όπως και από επιμελητές/τριες να αντιμετωπίζουν τέτοιες δράσεις σαν ένα κορνιζαρισμένο έργο, δηλ. να βρίσκεται μια ωραία γωνία στον χώρο που δυνητικά μπορεί να παρουσιαστεί και τέλος. Και εδώ, ίσως θα έπρεπε να διατυπωθεί η ιδιαιτερότητα της περφόρμανς μακράς διαρκείας, όπου ο χρόνος γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι καθώς εγγράφεται στο σώμα του εκτελεστή, στον χώρο, τα υλικά και στο ίδιο το κοινό αφού μπορεί να παρακολουθήσει τη συνεχώς εναλλασσόμενη κατάσταση ενός υπαρκτού και ζωντανού έργου.

– Κατά τη διάρκεια αυτής της περφόρμανς που ήταν 175 ώρες κάλυπτες μέρη του σώματός σου με γύψο, παραπέμποντας στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας τα χρόνια της χούντας, αλλά και την έννοια της προσωπικής και συλλογικής ασφυξίας που ξεπερνά οποιουδήποτε είδους σύνορα. Πώς διαχειρίζεσαι τη σωματική και κυρίως ψυχολογική αντοχή και ισορροπία που απαιτούν οι μακράς διάρκειας performances;

Σε κάθε παρουσίαση μακράς διαρκείας αναλόγως τις ανάγκες της χρειάζεται και συγκεκριμένη προετοιμασία, από την δίαιτα μέχρι ανάλογες σωματικές ασκήσεις. Γνωρίζοντας τη δυσκολία μιας συνεχόμενης δράσης πολλών ωρών καθημερινά, το σώμα θα πρέπει να έχει εξασκηθεί κατάλληλα και αυτό περισσότερο ως προς την αντοχή του. Σε κάθε παρουσίαση επιτέλεσης δεν προβάρω την ίδια τη δράση πριν αυτή συμβεί ζωντανά στο κοινό, είτε πρόκειται για μια περφόρμανς μερικών λεπτών, είτε για μια μακράς διαρκείας. Αυτή η συνθήκη λοιπόν, (τόσο στο ίδιο το σώμα αλλά και στα υλικά που συνθέτουν το έργο) σε βάζει σε μια ανασκαφική διαδικασία ανακάλυψης και εκμάθησης των αναγκών του έργου την ίδια στιγμή που συμβαίνουν, με στόχο την καλύτερη δυνατή επιτόπια ολοκλήρωση του. Έτσι η αντοχή και η ισορροπία, πέρα από την προετοιμασία, είναι μέρος του ίδιου του έργου και είναι αυτό που βρίσκω προκλητικό σε αυτήν την μορφή έκφρασης. Η «ζωντανή τέχνη» περιλαμβάνει το απρόβλεπτο ως ένα σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της όπως στην ίδια τη ζωή. Το ψυχολογικό σίγουρα είναι το δυσκολότερο σημείο διαχείρισης με το οποίο έρχεται κανείς αντιμέτωπος κατά την διάρκεια μιας μακράς περφόρμανς. Το μυαλό είναι το μοναδικό πραγματικό εμπόδιο που φέρει αυτή η μορφή τέχνης, αλλά που μπορεί κι αυτό με νοητικές/πνευματικές ασκήσεις να δαμαστεί και να ισορροπήσει. Όπως είπαμε και πριν, σημαντικό είναι το αίσθημα εμπιστοσύνης με τους συνεργάτες που βρίσκονται δίπλα σου ή πίσω από το έργο. Τέλος, είναι η ίδια η συμμετοχή/παρουσία του κοινού η οποία λειτουργεί καθοριστικά ως προς την ψυχολογική αντοχή του περφόρμερ για να συνεχίσει, να εξελίξει και να ολοκληρώσει το έργο.

– Ποια προεργασία ακολουθείς κατά τη δημιουργία του εννοιολογικού υποβάθρου μιας περφόρμανς;

Συνήθως ξεκινάω παρορμητικά σκεπτόμενος την δράση, η οποία μπορεί να μεταφέρει ιδέες και έννοιες, η εξέλιξη της έπεται από μελέτη λέξεων, κειμένων, εικόνων και συζητήσεων. Με ενδιαφέρει να γνωρίζω πού απευθύνομαι και προσπαθώ πάντα να είμαι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην «ταυτότητα του τόπου» όπου θα παρουσιαστεί η δουλειά μου. Αυτό μπορεί να έχει κάποιες μεταλλάξεις ως προς την αρχική ιδέα, αλλά και ως προς την διαδικασία της εκτέλεσης καθώς διάφορες ‘σωματικές χειρονομίες’ σε διαφορετικές χώρες μπορούν να ερμηνεύονται αλλιώς. Αφού έχει προηγηθεί σχετική μελέτη ή πληροφόρηση ανάλογα με τον γνωστό ή άγνωστο τόπο παρουσίασης του έργου, ανακαλύπτω πολλές φορές επιτόπια με την παρουσία και την ανταπόκριση του κοινού ιδέες που μπορούν να επικοινωνήσουν το έργο καλύτερα. Αν πρόκειται για μια επιτόπια δράση (site specific performance) σίγουρα θα ασχοληθώ τόσο εννοιολογικά / ιστορικά, όσο και πρακτικά με τον συγκεκριμένο χώρο, προσέχοντας πώς μια επέμβαση θα δημιουργήσει ένα παρεμβατικό νέο περιεχόμενο. Αν πάλι δημιουργώ ο ίδιος τον χώρο επιτέλεσης, ο οποίος λειτουργεί σημασιολογικά, η διαδικασία προετοιμασίας και εφαρμογής των υλικών μπορούν να λειτουργήσουν επίσης εννοιολογικά.

Καθώς ελπίζω το έργο μου να λειτουργήσει τις περισσότερες φορές αφυπνιστικά, επικεντρώνομαι στο να παραμένω όσο το δυνατών πιο ανοιχτός ως προς το περιεχόμενο, ν’ αφήνω περιθώρια εννοιών που υποκειμενικά θα ενεργοποιήσουν τους δέκτες να εξελίξουν ιδέες τόσο αυτόνομα όσο και συλλογικά.

– Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την τελική μορφή που δίνεις σε μια περφόρμανς; Και ποιος ο ρόλος της τυχαιότητας και του απρόβλεπτου;

Σίγουρα είναι ο χώρος στον οποίο συμβαίνει η performance. Μέσα σε αυτόν είναι τόσο οι φυσικοί παράγοντες όσο και οι ψυχολογικοί που αναπτύσσονται σε σχέση με το ‘κλίμα’ που επικρατεί κατά την διάρκεια της εκτέλεσης του έργου ανάμεσα στους θεατές και τον καλλιτέχνη. Είναι δηλ. η διαδραστική αυτή επικοινωνία που δημιουργείται. Αυτοί οι παράγοντες, από μόνοι τους διαμορφώνουν την τυχαιότητα και το απρόβλεπτο σε κάθε παρουσίαση περφόρμανς μακράς διαρκείας. Θα φέρω ένα παράδειγμα με το οποίο ήρθα αντιμέτωπος για 175 ώρες στην Μπιενάλε Ταϊλάνδης με την περφόρμανς Telephus. Τα υψηλά ποσοστά υγρασίας του τόπου ήταν κάτι απρόβλεπτο και αποτέλεσαν πραγματική δυσκολία ως προς την δημιουργία των ναρθήκων που δημιουργούσα καθημερινά και κάλυπταν με γύψο το σώμα μου. Ο χρόνος σταθεροποίησής τους διαρκούσε περισσότερο–υποκειμενικά άπειρα- κάτι με το οποίο έπρεπε να συμβιβαστώ παράλληλα με τις αγκυλώσεις των μελών του σώματός μου. Εδώ θα ξανά-προσθέσω την εμπειρία του ‘θεσμού’ όπου φιλοξενεί και παρουσιάζει long durational performances και εκπλήσσομαι θετικά όταν υπάρχει κατανόηση, σωστή οργάνωση και η φροντίδα για να προβλεφθούν και να συντονιστούν παράμετροι που θα επηρέαζαν εντέλει αρνητικά την τελική μορφή του έργου.

– Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του μέσου της performance είναι οι τρόποι με τους οποίους το σώμα του καλλιτέχνη καταφέρνει (ή όχι) να «ξεφορτωθεί» την πολιτισμική σύμβαση του βιολογικού και κοινωνικού φύλου του/της και όλου του ‘καθιερωμένου’ ρόλου του/της και να φέρει την ανατροπή των αποδεκτών αντιλήψεων. Αυτή η πρόκληση αποτελεί βασική επιδίωξη και της δικής σου πρακτικής. Πώς έχεις πετύχει ως τώρα στο έργο σου αυτήν την ανατροπή της ‘δεδομένης ταυτότητας’;

Θα μπορούσα ν’ απαντήσω σε αυτό με μια θεολογική αλληγορία, η οποία ίσως θα ήταν εύκολα κατανοητή σ’ εμάς τους Έλληνες, γαλουχημένους (ή μη) από την ορθόδοξη εκκλησία. Ο/Η περφόρμερ της καλλιτεχνικής επιτέλεσης θα μπορούσε να παραλληλιστεί με τον ιερέα ο οποίος φοράει τα ιερά άμφια. Ο Απ. Παύλος (Α’ Κορ. Ιβ’,13) μας λέει «Ο ορθόδοξος κληρικός, ενδεδυμένος την της ιερατείας χάριν δεν είναι πια ούτε ανήρ, ούτε θηλή, ούτε Έλληνας, ούτε Ιουδαίος, αλλά οικουμενικός άνθρωπος που μπορεί να λειτουργεί σε οποιονδήποτε γεωγραφικό χώρο υπό τον ουρανό».

Η όποια ‘δεδομένη ταυτότητα’ προσπαθεί να εξαλειφθεί στην αντίληψή μου, απέναντι στον συνάνθρωπο, αλλά και στον ίδιο μου τον εαυτό. Είμαστε πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Όποιος ‘καθιερωμένος’ ρόλος αντικρίζεται στα μάτια μας και άρα τον δεχόμαστε στερεοτυπικά, επεμβαίνει μόνο ως παρωπίδα στην γενικότερη αντίληψή μας. Το σώμα του performance artist δεν μπαίνει σε ρόλο θεάτρου, δηλ. κάποιας συγκεκριμένης προσωπικότητας ή ψυχοσύνθεσης, αντίθετα προσπαθεί ανεξάρτητα απ΄ το φύλο του, το χρώμα του και το σωματότυπό του να προβάλει ένα καθολικό πανανθρώπινο σώμα.

– Η σε βάθος εξερεύνηση του ίδιου του εαυτού αποτελεί αναπόφευκτο και γοητευτικό κομμάτι της πρακτικής ενός περφόρμερ. Σε ποιες συνθήκες αποτελεί η ευθεία εξομολόγηση και αποκάλυψη του εαυτού του καλλιτέχνη σε μια περφόρμανς ένα ισχυρό παράγοντα ουσιαστικής επικοινωνίας με το κοινό;

Όπως είπαμε και πριν η «ζωντανή τέχνη» φέρει τα στοιχεία που αποτελούν την ίδια τη ζωή, τον άνθρωπο. Είμαστε τέλειοι και ατελείς, δυνατοί και αδύναμοι. Αυτή η πολύπλευρη έκθεση του εαυτού μας στην καθημερινότητα, δημιουργεί την προϋπόθεση για όποια ουσιαστική επικοινωνία, όπως και στην performance art. Η προσπάθεια της αποκάλυψης ή εξομολόγησης όπως αναφέρεις, είναι σίγουρα μια αμφίδρομη διαδικασία, που μπορεί να συμβεί μόνο όταν υπάρχει ενσυναίσθηση, ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη. Δηλαδή στο να είμαστε δεκτικοί στην ευρύτητα των σκέψεων μας και να αντιλαμβανόμαστε το βίωμα του τώρα.

– Σε μια περφόρμανς σημαντικό ρόλο παίζει η αντίθεση ανάμεσα στην υλικότητα του σώματος και την άυλη-πνευματική υπόσταση του νοήματος και μηνύματος της. Πώς γεφυρώνεται αυτή η αντίθεση, ώστε να οδηγήσει στη συνεργασία τους;

Θα χρησιμοποιούσα την λέξη σύνδεση και όχι αντίθεση καθώς το σώμα και το πνεύμα δε μπορούν παρά να συνυπάρχουν. Αποφεύγοντας τον δυϊσμό της σάρκας και της ψυχής, το μεν ‘καλό’ και το δε ‘κακό’, η performance art εξυπηρετεί το γεφύρωμα όπου ο νους συνθέτει και αναλύει τις έννοιες που επικοινωνεί το σώμα. Ως εικαστικός, θεωρώ ότι κάθε ιδέα, νόημα ή μήνυμα μπορεί να βρει ένα κατάλληλο μέσο έκφρασης. Έτσι και στην άυλη τέχνη της περφόρμανς, το σώμα ως μέσο του/της καλλιτέχνη/δας προσπαθεί να επικοινωνήσει ιδέες και νοήματα μέσα από το πλέγμα του παροντικού χρόνου και της συμμετοχής του κοινού. Με ενδιαφέρει να μελετώ τη νοηματοδότηση και την ένωση που δημιουργείται μεταξύ υλικότητας και άυλης υπόστασης υπό το πρίσμα της ταυτόχρονης φυσικής αλλά και συμβολικής αναπαράστασης του σώματος. Ένα σώμα μπορεί να γίνει φορέας συλλογικής-ατομικής μνήμης και εν δυνάμει συντελεστής ιστορικών μετασχηματισμών.

– Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς αναγνωρίζει μια ανθρωπολογική και φαινομενολογική προσέγγιση στο έργο σου, είτε πρόκειται για performance, φωτογραφία, βίντεο, σχέδια ή γλυπτά. Ποια είναι κάποια από τα έργα σου που αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της προσέγγισης;

Με απασχολεί η εξέλιξη της καλλιτεχνικής έρευνας εν γένει που είναι ένας καινούριος σχετικά κλάδος ο οποίος με αργά βήματα, τα τελευταία τριάντα χρόνια αρχίζει να στερεώνεται και να αναπτύσσεται παγκοσμίως. Με χαροποιεί η σύζευξη που δημιουργείται ως μια υβριδική ανάγκη μεταξύ τεχνών-ανθρωπιστικών και φυσικών επιστημών. Έχω συνεργαστεί διεπιστημονικά στην Ευρώπη (Γερμανία, Ιταλία, Ελλάδα), στην Ινδία και στην Αίγυπτο χρησιμοποιώντας εργαλεία της ανθρωπολογίας, εθνογραφίας, κοινωνιολογίας όπως και της αστικής έρευνας (urban studies).

Στην Ινδία ήταν ένας παραγωγικός χρόνος όπου ασχολήθηκα μέσω της οπτικής ανθρωπολογίας και των επιτελεστικών παρεμβάσεων στον δημόσιο χώρο, με τις εξουθενωτικές εργασιακές συνθήκες και τις στιγμές ξεκούρασης στο μάρκετ λουλουδιών όπως και με τους πλανόδιους πωλητές στην πόλη Bangalore. Το φωτογραφικό έργο «Sabh Kuch Tera-The World is Yours» σε συνεργασία με την Ινδή καλλιτέχνιδα και ακτιβίστρια Durga Gawde παρουσιάστηκε στο Goethe Institute στο Bangalore, και τα βίντεο-έργα “back in 5’”, “mind the gaps” και “work in progress” στο Freies Museum του Βερολίνου, καθώς στην πορεία ταξίδεψαν σε διάφορα φεστιβάλ και εκθέσεις.

Το έργο Traces επίσης, το οποίο δημιουργήθηκε μετά από μια επιτόπια μελέτη 6 μηνών στην περιοχή Kreuzberg του Βερολίνου και συγκεκριμένα για την «ανάπλαση / gentrification» της πλατείας Mehringplatz. Ο χαρακτηρισμός περιοχών που πρόκειται να ‘’αναβαθμιστούν’’ ως «επικίνδυνες», η συρρίκνωση του δημόσιου χώρου και οι προσπάθειες απομάκρυνσης των ενοίκων (συγκεκριμένα εκεί 83% μετανάστες) με οδήγησαν να κάνω ένα παρεμβατικό και παράλληλα διακριτικό «μνημειακό» έργο, το οποίο αποτυπώνει την ατομική παρουσία στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της γειτονιάς.

Ένα ακόμη παράδειγμα το οποίο παραμένει σε εξέλιξη είναι η καλλιτεχνική έρευνα «Spatial Ataraxia» η οποία συγκεντρώνεται στην περίπτωση του ιερού χώρου της μητρικής Μ. Μεγίστης Λαύρας (972μ.Χ) στο Όρος Άθως. Η έρευνα αυτή έχει παρουσιαστεί μέχρι σήμερα σε διαφορετικά πλαίσια, σε εκθέσεις, φεστιβάλ, (Biennale Bangkok 2020, ατομική έκθεση στην γκαλερί Kulturfolger, Ζυρίχη 2018 και στο Reformationskirche στο Βερολίνο, στο Transart Festival στην Ιταλία και ως μόνιμη εγκατάσταση υπάρχει στο κάστρο Gandegg του Τιρόλο) συνέδρια και δημοσιεύσεις (Humboldt University Berlin στο διεθνές συνέδριο «Bridging Gaps and Breaking Paths” στο διεθνές συνέδριο αρχιτεκτονικής ‘Italy Meets Japan” στην Αμαντόλα Ιταλίας κα). Στην Ελλάδα για πρώτη φορά παρουσίασα μια σειρά βίντεο από αυτήν την έρευνα, με παρότρυνση της Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα το 2016, μιας και είχα βεβαιωθεί από προηγούμενες προσεγγίσεις μου σε ελληνικούς θεσμούς/μουσειακούς χώρους ότι ήταν αδύνατη -εώς επικίνδυνη- η παρουσίαση αυτής της καλλιτεχνικής πρακτικής. Έπειτα, το 2019 είχα την ευκαιρία και ευχαρίστηση να παρουσιάσω ξανά στην Αθήνα ένα δείγμα της συγκεκριμένης έρευνας μετά από πρόσκληση του περφόρμερ και ερευνητή Μάριου Χατζηπροκοπίου και της ανθρωπολόγου Τσιμπιρίδου Φωτεινής στην ημερίδα «Η επιτέλεση του θρήνου ως παραγωγή ‘πολιτισμικής οικειότητας’ στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, καθώς και στις καλλιτεχνικές διαλέξεις «καλλιτεχνική έρευνα στην Ελλάδα από το 1990 στα χρόνια της κρίσης» προσκεκλημένος από την Ελπίδα Ρίκου και την Κατερίνα Κωνσταντίνου στον χώρο του Twixt Lab, και τα δυο υπό την αιγίδα του Κέντρου Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες.

Η έρευνα Spatial Ataraxia επιλέχθηκε πρόσφατα από τον δημόσιο φορέα Βερολίνου ΒΒΚ με υποτροφία, για την ολοκλήρωση της και έτσι ελπίζω να ξαναταξιδέψω -υ/ιού θέλοντος- στο πεδίο έρευνας, να συγκεντρωθεί όλο το ερευνητικό και καλλιτεχνικό υλικό και σύντομα να εκδοθεί.

– Ποιοι στοχαστές έχουν επηρεάσει το έργο σου φιλοσοφικά, αισθητικά και εννοιολογικά;

Θα μπορούσε να είναι μια ατελείωτη λίστα ονομάτων και στοχαστών που συνειδητά ή μη εντοπίζονται τα αποτυπώματά τους στο έργο μου. Συχνά καλούμαστε και παρατηρούμε να μας επιβάλλονται στερεοτυπικά συγκεκριμένοι ρόλοι προσωπικότητας. Όπως σε κάθε επάγγελμα ή δραστηριότητα έτσι και στην περίπτωση των καλλιτεχνών/δων οι ρόλοι αυτοί επενδύονται από διανοούμενες (κουλτουριάρικες) – εκκεντρικές ιδεολογίες, απόψεις και στάσεις ζωής. Βιώνουμε την επίταση της λογοκρατίας και της αυθεντίας. Αν η λέξη επιρροή στο έργο μου μπορεί να συνδεθεί με την έμπνευση, την πηγή ή την αναφορά, τότε όλα συμβάλλουν. Κείμενα αρχαίων και σύγχρονων στοχαστών, μέχρι ιδέες που δημιουργούνται στην καθημερινότητα μεταξύ συζητήσεων με οικείους αλλά και άγνωστους ανθρώπους. Η πολιτική όπως και η ποίηση, οι τελετουργίες και οι καθημερινές κινησιολογίες, η ιστορία της τέχνης, η φύση και το αστικό τοπίο μπορούνε να μου κεντρίσουν το ενδιαφέρον και να ενσωματωθούν τελικά στο έργο μου.

– Πιστεύεις ότι το σώμα είναι ένα ισχυρό όπλο για την κατασκευή ιδεών που συνδέεται πάντα άμεσα με κοινωνικο-πολιτικές γενεαλογίες. Είναι πάντα πλεονέκτημα για τον performance artist αυτή η εγγενής ιδεολογική δύναμη του σώματος του; Μπορούν οι περιορισμοί του σώματος ως όχημα έκφρασης να λειτουργήσουν υπέρ των επιδιώξεων του καλλιτέχνη;

Οι περιορισμοί του σώματος είναι η αφετηρία θα λέγαμε απ’ όπου ξεκινάει να εργάζεται το παραστατικό σώμα. Eίναι η προσπάθεια του να εκθέσει, να επιβληθεί και ίσως να ξεπεράσει όρια με τα οποία συνδιαλέγεται. H ιδεολογική επιμονή και η αυτοπειθαρχία μπορεί να λειτουργήσει ως δύναμη και ως πλεονέκτημα του επιτελεστικού σώματος στην προσπάθειά του να μετασχηματίζεται σε μια ενεργή επιφάνεια ή τόπο όπου μπορεί να διασταυρωθεί ένα πλήθος πληροφοριών.

Οι ηθικές ιδέες όπως και οι νομικές δομές αναφέρονται και δρουν στο σώμα, ασκώντας πάνω του έναν άμεσο έλεγχο, καθώς απ’ την γέννησή του το διακοσμούν (από σταυρουδάκια μέχρι τατουάζ), το σημαδεύουν (με το ταξικό στάτους του ή πχ με βαπτίσεις, περιτομές και κλειτοριδοκτομές), το υποχρεώνουν (βιολογικά πχ με τους καθιερωμένους ρόλους-ταυτότητας μέχρι του να συμμετέχει σε τελετουργίες) και το τιμωρούν (από αναγκαστικές εργασίες μέχρι και βασανισμούς). Το ανθρώπινο σώμα ως κοινός παρανομαστής όλων μας είναι μέσο επικοινωνίας και αλληλεγγύης, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε εργαλείο γνώσης – και η γνώση είναι ένα ισχυρό όπλο.

– Ποια είναι κάποια από τα επόμενα σχέδια σου;

Μόλις τελείωσε η έκθεση «Wo-Men Beliefs» στην οποία συμμετείχα με το έργο Nation Panties και οργάνωσα ένα καλλιτεχνικό-εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές γυμνασίου Albert Dürer, με θεματική τις έμφυλες ταυτότητες. Η έκθεση θα μεταφερθεί σύντομα στην Πράγα σε συνεργασία με την φεμινιστική ακτιβιστική ομάδα «Mothers Artlovers». Για τον Δεκέμβρη προετοιμάζουμε την έκθεση «Αδράνεια ΙΙ» από 16 με 19.12 στο Μπάγκειον της Ομόνοιας, την οποία επιμελείται ο καλλιτέχνης The Krank.

Τον Ιανουάριο συμμετέχω στο Next Museum – Mapping the Cartographic: Contemporary Approaches to Planetarization στην πόλη Rijeka της Κροατίας και μετά θα έχω την τιμή να είμαι στην κριτική επιτροπή του φεστιβάλ Begehungen στην Γερμανία. Στα σκαριά επίσης ένα artist-residency στην πόλη της Βρέμης με αγαπημένους συναδέλφους κ συναδέλφισσες!

Ο Yiannis Pappas είναι εικαστικός και performance artist, σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και στην συνέχεια στο Πανεπιστήμιο Τεχνών Βερολίνου (UdK). Υπότροφος της Ακαδημίας Αθηνών και βραβευμένος από το ΙΚΥ, αποφοίτησε από το επιστημονικό και καλλιτεχνικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα Space Strategies της Ακαδημίας Τεχνών Βερολίνου KhB Weißensee με επικέντρωση στην Ανθρωπολογία και την τέχνη της Performance. Γεννήθηκε στην Πάτμο, ζει στο Βερολίνο και εργάζεται διεθνώς. Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Ευρώπη (Venice Biennale of Architecture 2018, Athens Biennale 2016, 7th Berlin Biennale, Central St. Martins UK 2016, Gorki Theater Berlin 2015, HAU Theater Berlin 2012) στην Ασία (Bangkok Biennale 2020, Osaka Interface Exhibition, Japan 2019, Bangkok Art Biennale 2018) Μέση Ανατολή (Darb 1718 Contemporary Art and Cultural Center Cairo 2015, Ha’Riviera Gallery Bat-Yam, Israel 2014) Ν. και Β. Αμερική (Performance Art Festival of Santa Cruz de la Sierra, Bolivia 2018, FIVC Festival, Chile 2016, Codec Festival, Mexico 2015) με θετικές αναφορές στον διεθνή τύπο (CNN, New York Times, Artnet, Art Forum, The Calvet Journal, Yatzer, Bloomberg Television, Sky Arts UK κ.α).

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Yiannis Pappas, Gate27 Residency, Ayvalik Istanbul, 2021