Σημείο αναφοράς της έκθεσης αποτελούν οι ένοπλες συγκρούσεις από τη δεκαετία του ’80 και του ’90 που πραγματοποιήθηκαν στο Περού και συγκεκριμένα το εγκαταλελειμμένο νησί El Frontón που λειτουργούσε ως φυλακή. Ο Scaglia παρουσιάζει μια σειρά ζωγραφικών έργων, εισάγοντας σε κάποιες περιπτώσεις, οργανικά στοιχεία από το νησί στις επιφάνειες τους και σε άλλες, επεκτείνει τα ζωγραφικά έργα στον εκθεσιακό χώρο με υλικά που πάλι προέρχονται από το El Frontón.


Για ποιό λόγο βρίσκεις έμπνευση στις ένοπλες συγκρούσεις που έγιναν στο Περού τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90;

Η οικογένειά μου εργαζόταν για τις ειδήσεις στην τηλεόραση. Πήγαινα μαζί με την μητέρα μου στη δουλειά της. Συγκεκριμένα, η μητέρα μου έκανε την επιμέλεια των βίντεο που κατέγραφαν τις επιθέσεις με βόμβες. Μεγάλωσα ακούγοντας για αυτές τις συγκρούσεις και εξοικειώθηκα με τον τρόπο που παρουσιάζονται και εκφωνούνται οι ειδήσεις. Όλα τα τωρινά προβλήματα στη χώρα μου και την Νότια Αμερική ξεκίνησαν τη δεκαετία του ‘60, γι΄αυτό και εγώ ενσωματώνω αυτές τις εικόνες από τη μνήμη μου στη δουλειά μου. Αγγίζω το παρόν μιλώντας για το παρελθόν.

-Όπως καταλαβαίνω η δουλειά σου έχει εμπνευστεί από το νησί El Frontón και τις αναμνήσεις που αυτό κουβαλάει.

Συγκεκριμένα, το σύνολο της δουλειάς που εκτίθεται στην Αθήνα βασίζεται σε αυτό το εγκαταλελειμμένο νησί που στη δεκαετία του ‘80 λειτουργούσε ως φυλακή κι όπου φυλακίστηκαν πολλοί πολιτικοί κρατούμενοι. Ο Άλαν Γκαρσία, πρόεδρος εκείνη την περίοδο, ήταν υπεύθυνος για την εκτέλεση 170 πολιτικών κρατουμένων το 1986 από το ναυτικό. Μετά το τέλος της διακυβέρνησής του, ο Γκαρσία και η διοίκησή του κατηγορήθηκαν για παραβάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι πράξεις τους είναι ακόμα υπό έρευνα. Παρ ’όλα αυτά, εκλέχθηκε ξανά πρόεδρος τη δεκαετία του 2000, μολονότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού ήταν εναντίον του. Αν και το ναυτικό ήταν υπεύθυνο για τις εκτελέσεις, αρνείται οποιεσδήποτε κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι αυτές οι πράξεις τελέστηκαν εν καιρώ πολέμου. Η κυβέρνηση και το ναυτικό αρνούνται να δεχθούν και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες, και ως αποτέλεσμα το νησί συνεχίζει να είναι εγκαταλελειμμένο.

“Calendario, June 1986”, 2022 Βαφή και γκουανό* σε χαρτί Kozo, πάνω σε ύφασμα Tocuyo 220 x 180 εκ. Photo: Boris Kirpotin Courtesy: Bernier/Eliades Gallery

Προς το παρόν, το νησί δεν χρησιμοποιείται και ζουν μόνο θαλασσοπούλια (guanera birds), των οποίων τα περιττώματα (γκουανό) χρησιμοποιούνται για καύσιμο και ενέργεια. Για παράδειγμα σε ορισμένους πίνακές μου, φέρνω αυτά τα περιττώματα. Τοποθετώ δηλαδή χαρτιά στο έδαφος του νησιού, πάνω στα οποία τα πουλιά κινούνται και αφήνουν τα περιττώματά τους, και μετά παρεμβαίνω ζωγραφικά σε αυτά τα χαρτιά. Αυτά τα έργα μας δείχνουν τί συμβαίνει στο νησί όταν οι άνθρωποι δεν είναι παρόντες. Με αυτό τον τρόπο, η φύση δημιουργεί τέχνη. Προσπαθώ να ανακαλύψω την τέχνη μέσα στο χάος. Μέσα στο επιθετικό τοπίο του νησιού. Είσαι πάνω στο νησί και βλέπεις τα πουλιά. Καθόλου άνθρωποι, μόνο φύση μέσα στα ερείπια.

Για μένα η τέχνη βρίσκεται παντού, μια ελευθερία που παρατηρείται και στην avant-garde. Μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της καταστροφής ενός κτηρίου από τη φύση και του περάσματος του χρόνου. Η τέχνη μπορεί να παραχθεί από τους ανθρώπους αλλά και από την ίδια τη φύση.

Επίσης, κοιτάζω και στην ιστορία της χώρας μου. Οι πρόγονοί μας μελετούσαν τα άστρα για να ανακαλύψουν το παρελθόν και το μέλλον μας. Λάτρευαν τον ήλιο και τη γη. Στα έργα μου υπάρχουν οι εικόνες του ήλιου και της γης. Μοιράζομαι τις καινοτομίες, όσον αφορά τεχνικούς όρους, με την τέχνη της δεκαετίας του 60, αλλά επικεντρώνομαι στην ιστορία και το αρχαίο.

-Στα έργα αυτής της έκθεσης βλέπουμε τη θάλασσα. Μοιάζει με μια αναταραχή που ή θα συμβεί ή έχει ήδη συμβεί. Παρόλο που η δουλειά σου εμπνέεται από τις ένοπλες συγκρούσεις, γιατί δεν υπάρχει η ανθρώπινη παρουσία στους πίνακές σου;

Για μένα δεν υπάρχει περίπτωση ο άνθρωπος να αλλάξει την εικόνα της θάλασσας ή του ουρανού. Κατά κάποιον τρόπο προσπαθώ να δουλέψω με δύο σύνολα έργων: τις εικόνες των τοπίων που οι άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν, και τα έργα με τα περιττώματα και τα αποτυπώματα (τρύπες) από σφαίρες. Και στις δυο περιπτώσεις, στο τέλος το νησί καταστρέφεται και εγκαταλείπεται από τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι δεν υπάρχουν πια εκεί. Βλέπουμε μόνο τα ερείπιά τους και την κυριαρχία της φύσης.

Διαβάστε επίσης:

Ατομική έκθεση του Giancarlo Scaglia στην γκαλερί Bernier/Eliades