Το άπλετο φως, το απόλυτο φως, σε συνδυασμό με το δίπολο αδυναμία/δύναμη του ανθρώπινου ματιού, δηλαδή της όρασης, είναι κεντρικό στοιχείο της έκθεσης Flipping Coin του Αλέξανδρου Λάιου. Ο τίτλος αναφέρεται στη στιγμή της αιώρησης, όταν κοιτάζουμε το νόμισμα να αιωρείται πριν πέσει στο έδαφος, και όχι στην τυχαιότητα που υποδηλώνει η ίδια η χειρονομία. Ταυτόχρονα, ο τίτλος είναι ένα έμμεσο σχόλιο για την αμφίσημη στάση μας απέναντι στην επιστήμη, η οποία, κατά τον Λάιο, δεν αποτελεί πανάκεια για όλα τα δεινά και τις δυσκολίες της σύγχρονης ζωής, αλλά είναι μια ενεργή αφήγηση με αβέβαιη έκβαση, όπως το πέταγμα του νομίσματος.
Τα «ζαρωμένα πορτρέτα» του Λάιου συνομιλούν με τα κρυπτικά κολλάζ των κυβιστών και τις ρηξικέλευθες προσωπογραφίες του Picasso, όπου η φιγούρα παρουσιάζεται παραμορφωμένη, κωδικοποιημένη, αποδομημένη. Σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, “η σειρά Wrinkled Portraits (2020-22) περιγράφει την αίσθηση που έχουμε όταν κοιτάζουμε τον ήλιο. Η αντανακλαστική σύσπαση του προσώπου αποτυπώνεται από τις ζάρες του υλικού που είναι επικολλημένο στην επιφάνεια. Πρόθεσή μου είναι να αναδειχθεί περισσότερο το φαινόμενο παρά η αναπαράστασή του. Ο όρος φιγούρα-πορτρέτο είναι έτσι κι αλλιώς μια ανοιχτή συνθήκη”. Οι ιδιόμορφες προσωπογραφίες του Λάιου στηρίζονται σε μια αμφίδρομη επικοινωνία με τα πρόσωπα των θεατών και σχηματοποιούνται μέσα από τους συνειρμούς τους.
Το φορμάτ των Wrinkled Portraits παραπέμπει στο μέγεθος που είχαν οι σοβιετικές αφίσες ταινιών τις δεκαετίες του ’20 και του ’30, ενώ η σειρά με τις μικρές εκτυπώσεις Blue Cut (2021) αναφέρεται έμμεσα στο μοντάζ και στις καινοτομίες του Sergei Eisenstein και άλλων πρωτοπόρων σκηνοθετών της εποχής. Οι αναφορές του Λάιου επεκτείνονται όμως και στη σοβιετική λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας. Όπως υποστηρίζει ο ίδιος, τα έργα του διαμορφώνουν μια δυστοπική περιοχή, ένα μετασυντελειακό τοπίο, αφήνοντας έτσι όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, μακριά από την ωραιοποίηση. Τα διάφανα και πολύχρωμα έργα του Λάιου είναι παραισθητικά: επηρεάζουν την αντίληψή μας για τον χώρο, φιλτράροντας τη δυστοπική πραγματικότητα όπως ένα ζευγάρι γυαλιών ηλίου φιλτράρει το αδυσώπητο φως και μας βοηθά να αντέξουμε τη σκληράδα του.
Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφει ο Χριστόφορος Μαρίνος, ιστορικός τέχνης, επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Αλέξανδρος Λάιος
Ο Αλέξανδρος Λάιος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 2005. Το 2009 ολοκλήρωσε τις σπουδές του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Εικαστικών Τεχνών της ΑΣΚΤ. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Under Construction (2008), με την οποία έχει λάβει μέρος σε εκθέσεις, residencies και performances στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 2018 παρουσίασε στην Elika Gallery την πρώτη του ατομική έκθεση, με τίτλο Annealing Point. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ενδεικτικά: 2018, Impulses of Inalienability, Eins Gallery, Κύπρος 2017, Face to Phase, ΑΣΚΤ, Αθήνα 2014, Πυρετός του Αρχαίου, Ένωση Ελλήνων Αρχαιολόγων, Αθήνα 2013, Εκ Νέου, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα 2013, Το Αρχιτεκτονικό Αντικείμενο, Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, Αθήνα 2011, Placement-Misplacement-Displacement, ReMap KM3, ΑΔ Gallery, Αθήνα 2011, Μετακόμιση-Διαμονή, Παλαιά Δημοτικά Λουτρά Πάτρας, Πάτρα 2010.
