Χρήστος Πασσαλής: Low budget – η ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου

Ο Χρήστος Πασσαλής, ένα από τα πιο λαμπρά δείγματα της νέας γενιάς των Ελλήνων ηθοποιών, συνάντησε την δημιουργική ομάδα του περιοδικού για μία συζήτηση για τον νέο ελληνικό κινηματογράφο.

Με ήδη 12 χρόνια στο χώρο του θεάτρου και του κινηματογράφου, και όχημα την ομάδα Blitz, αλλά και με την συμμετοχή του στον Κυνόδοντα του Γιώργου Λάνθιμου, ο Χρήστος Πασσαλής υιοθετεί την άποψη ότι ο κινηματογράφος σήμερα δεν είναι καθόλου παραδεισένιος για τους νέους Έλληνες ηθοποιούς, ελπίζοντας όμως ότι η τωρινή γενιά θα υποδεχτεί θερμά την επόμενη.

CultureNow Mag: Τα τελευταία χρόνια γεννήθηκε ένα εγχώριο κινηματογραφικό ρεύμα που δείχνει να αφορά πολλούς σε παγκόσμια κλίμακα. Νέοι Έλληνες κινηματογραφιστές προσκαλούνται στα διεθνή φεστιβάλ και αποσπούν βραβεία και τιμητικές διακρίσεις. Παρά τις αντίξοες συνθήκες, οι Έλληνες συνεχίζουν να κάνουν σινεμά. Συμφωνείτε ότι πρόκειται για μια κινηματογραφική άνοιξη, όπως τη χαρακτηρίζουν;

Χρήστος Πασσαλής: Προφανώς το ελληνικό σινεμά ανοίγεται περισσότερο στο εξωτερικό και στο κοινό. Δε μπορώ να πω με σιγουριά ότι υπάρχει ένα νέο ρεύμα ή κινηματογραφική άνοιξη. Περισσότερο πιστεύω ότι γίνεται λόγος για ενδιαφέρουσες προσωπικότητες και μεμονωμένες προσπάθειες που καταφέρνουν κάποια πράγματα δίνοντας τις προσωπικές μάχες τους. Ωστόσο διακρίνεται ένα νέο πνεύμα στους κινηματογραφιστές. Υφίσταται πλέον αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια διαρκώς και σε μόνιμη βάση, πράγμα που δεν θυμάμαι προσωπικά να υπήρχε στις παλαιότερες γενιές και αυτό καταδεικνύει αλλαγή στη νοοτροπία των καλλιτεχνών και μια μετάβαση που πιστεύω ότι θα οδηγήσει τα πράγματα σε μια καλύτερη κατάσταση.

C. N.: Εξαιτίας της κρίσης, τι αλλάζει, τι διαφοροποιείται στο ελληνικό σινεμά, ως προς την παραγωγή του αλλά και τη θεματολογία του;

Χ. Π.: Νομίζω ότι στον ελληνικό πολιτισμό πάντα υπήρχε κρίση. Ανέκαθεν υπήρχε πρόβλημα οικονομικότητας τόσο στο θέατρο όσο και στο σινεμά.

Δεν θυμάμαι κάτι διαφορετικό. Ας μη γελιόμαστε, το low budget δεν είναι παιδί της κρίσης, είναι η ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Μοιραία η κρίση επηρεάζει τη θεματολογία καθώς οι δημιουργοί είναι και αυτοί πολίτες, αλλά δεν είμαι σίγουρος το κατά πόσο ενδιαφέρον είναι. Πρέπει να βρεις έναν τρόπο να το εκφράσεις καλλιτεχνικά γιατί μετά καταλήγεις να κάνεις επιθεωρήσεις και η «επικαιρικότητα» συνήθως δεν λειτουργεί πάντα υπέρ του έργου.

C. N.: Ποια είναι η γνώμη σας για το ότι οι περισσότερες ταινίες σήμερα  άπτονται το θέμα της ελληνικής οικογένειας;

Χ. Π.: Δε νομίζω ότι στο ελληνικό σινεμά έχουν υπάρξει ταινίες τουλάχιστον μέχρι σήμερα που άπτονται την ελληνική οικογένεια. Οι παλαιότεροι κινηματογραφιστές πέρασαν πολλά χρόνια ασχολούμενοι κατά κύριο λόγο με τις πληγές του εμφυλίου και την ματαίωση του χώρου της αριστεράς. Σήμερα οι νέοι κινηματογραφιστές κάνουν άλλου είδους ταινίες που μιλάνε για την κοινωνία με έναν τρόπο διαφορετικό, όχι τόσο άμεσα, κάτι που είναι πιο κοντά στο γούστο μου και με ενδιαφέρει περισσότερο.

C. N.: Τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με το σινεμά; Τι σας προσφέρει η συμμετοχή σας σε μια κινηματογραφική ταινία και τι αποκομίζετε από το θέατρο;

Χ. Π.: Οι ενδιαφέρουσες ιστορίες και τα ενδιαφέροντα σενάρια. Το σινεμά έχει τον τυχοδιωκτισμό που είναι πολύ γοητευτικός και μου αρέσει, έχει μια περίεργη σχέση με το χρόνο και τις στιγμές, σχεδόν όμορφα αντιφατική. Το θέατρο έχει κάτι οικογενειακής φύσεως, επιστρέφεις στο χώρο κάθε μέρα, την ίδια ώρα ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.

C. N.: Το σινεμά είναι παράδεισος;

Χ. Π.: Η λέξη παράδεισος είναι πολύ μεγάλη από μόνη της και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς οι συνθήκες δεν είναι παραδεισένιες. Η μερίδα των ηθοποιών που επιλέγουν να κάνουν σινεμά, και στην οποία ανήκω και εγώ, το κάνουν γιατί εκτιμούν τους συνεργάτες τους, τους αρέσει το σενάριο, η ίδια η εμπειρία του γυρίσματος, γνωρίζοντας ότι η οικονομική ανταμοιβή τους δεν θα είναι σε επίπεδο που θα ανταποκρίνεται στην δουλειά τους.

C. N.: Στην Ελλάδα ο «αυτοπαραγόμενος πολιτισμός» είναι η μόνη λύση για δημιουργία; Ο ρόλος του κράτους και των επιχορηγήσεων έχει αλλάξει κατά τη γνώμη σας μετά από την «άνθιση» του ελληνικού κινηματογράφου τα τελευταία χρόνια;

Χ. Π.: Για να αλλάξει  η πολιτική του ελληνικού κράτους απέναντι στον πολιτισμό θα πρέπει να αλλάξει η στάση του. Στην παρούσα συνθήκη υπάρχει μια μεγάλη δόση λαϊκισμού. Ακούω πολύ συχνά ότι «Εδώ τα νοσοκομεία δεν έχουν φάρμακα και εμείς θα δώσουμε χρήματα για τον κινηματογράφο». Μια ταινία ή ένα θεατρικό έργο δεν είναι είδος πολυτελείας, κάτι που δε γίνεται κατανοητό στην Ελλάδα και αυτό εξηγεί και την πολιτική του κράτους που δίνει τεράστια ποσά π.χ για την συντήρηση αρχαιολογικών χώρων – και καλά κάνει – και δεν στηρίζει τα νέα έργα και τους δημιουργούς. Πολιτισμός είναι  το πως βλέπεις εσύ τον εαυτό σου. Είναι υποκριτικό να αγκαλιάζεις τους νέους δημιουργούς που διακρίνονται και μετά να τους ξεχνάς. Οι περισσότεροι νέοι δημιουργοί φεύγουν πλέον από τη χώρα γιατί δε βρίσκουν άλλη διέξοδο. Είναι χυδαίο να μην επενδύουμε στον πολιτισμό χρησιμοποιώντας φθηνές δικαιολογίες.

C. N.: Πώς προσβλέπετε το μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου;

Χ. Π.: Δε μπορώ να πω τίποτε περισσότερο παρά ότι εναποθέτω τις ελπίδες μου στους νέους δημιουργούς για να υπάρξει μέλλον. Και αυτό δε το αναφέρω τόσο για την καλλιτεχνική διάσταση αλλά για την νοοτροπία. Οι παλιές γενιές πολέμησαν πολύ τους καινούριους και είναι προβληματικές. Μεγάλο ποσοστό αυτών των ανθρώπων έχουν μια μεγάλη τσιγκουνιά που είναι απαράδεκτη και προσωπικά την έχω ζήσει έντονα. Πιστεύω ότι σε κάποια χρόνια η τωρινή γενιά θα υποδεχτεί θερμά την επόμενη.

Info: Ο Χρήστος Πασσαλής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1978. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ το 2000. Έχει πάρει μέρος σε παραστάσεις των Γ. Παρασκευόπουλου, Ν. Μιλιβόγιεβιτς, Μ. Μαρμαρινού. Το 2004 ίδρυσε την ομάδα blitz με την Αγγελική Παπούλια και τον Γιώργο Βαλαή. Γράφει, σκηνοθετεί και παίζει στις παραστάσεις της ομάδας έκτοτε. Έχει πάρει μέρος στις ταινίες Χώρα Προέλευσης (σκην. Σύλλας Τζουμέρκας – ΕΒδομάδα Κριτικής Φεστιβάλ Βενετίας 2010), Μαύρο Λιβάδι (σκην. Β.Μαρινάκης), Κυνόδοντας (σκην. Γιώργος Λάνθιμος –Βραβείο Un Certain Regard στο Φεστιβάλ των Καννών 2009, Βραβείο β’ αντρικού ρόλου από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου 2010).

Photo: Βιργίλιος Τσιούλλι

Αναδημοσίευση από το περιοδικό Culturenow Mag