Μέχρι πριν από λίγα χρόνια λίγοι γνώριζαν ότι στην Αθήνα βρίσκεται μια μοναδική στο είδος της, υπερσύγχρονη μουσική Βιβλιοθήκη, ανοιχτή για όλους τους πολίτες.

Photo: Βιργίλιος Τσιούλλι

Μουσικοί και μουσικολόγοι επισκέπτονταν και χρησιμοποιούσαν το υλικό και τις υπηρεσίες της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» ήδη από το 1997, που άνοιξε τις πόρτες της και έδωσε πρόσβαση στο πλούσιο υλικό της. Όμως τα τελευταία χρόνια, με τη μεταστέγασή της,  με τους νέους θεσμούς που εγκαινιάστηκαν, την εντατικοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, την προσφορά της στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης και τη διευρυμένη επικοινωνιακή της πολιτική, η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη έχει γίνει πολιτιστικός θεσμός και για το ευρύτερο κοινό, εκπληρώνοντας έτσι το αρχικό όραμα του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής».

Η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» ιδρύθηκε από το Σύλλογο οι Φίλοι της Μουσικής το 1995 με σκοπό να αποτελέσει ένα κέντρο για τη μελέτη της μουσικής. Η συλλογή της αναπτύχθηκε με κριτήρια ακαδημαϊκά ώστε να μπορεί να υποστηρίξει την μουσική έρευνα στο υψηλότερο δυνατόν επίπεδο, καλύπτοντας όμως παράλληλα τις ανάγκες της βασικής εκπαίδευσης στη μουσική και την πολιτιστική αγωγή σε σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.  Έτσι, έχοντας λάβει τη χορηγία του Ιδρύματος Βουδούρη, μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ανέπτυξε συλλογή που περιείχε χιλιάδες βιβλία, παρτιτούρες και ηχογραφήσεις, ενώ άμεσα ξεκίνησε η διαδικασία ηλεκτρονικής καταλογογράφησης. Σε λιγότερο από δύο χρόνια ξεκίνησε να παρέχει δωρεάν τις υπηρεσίες της σε διδάσκοντες της μουσικής, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές των τμημάτων μουσικών σπουδών των ελληνικών πανεπιστημίων, σε σπουδαστές ωδείων, αλλά και σε απλούς μουσικόφιλους.

Το υλικό της επικεντρώνεται στη δυτική μουσική, καλύπτει όμως και την αρχαία, τη βυζαντινή, την παραδοσιακή και την έντεχνη ελληνική μουσική, ενώ η συλλογή ολοκληρώνεται με υλικό γύρω από την παραδοσιακή μουσική διαφόρων πολιτισμών ανά τον κόσμο, και την τζαζ. Αξιόλογες είναι και οι συλλογές της για την αρχαία ελληνική τέχνη, το θέατρο, το χορό, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις καλές τέχνες. Η συλλογή, που ανέρχεται σε 130.000 τίτλους, σκοπό έχει να δώσει στους χρήστες πρόσβαση στη διεθνή μουσική βιβλιογραφία και δισκογραφία, καθώς και στους καταλόγους των μεγαλύτερων μουσικών βιβλιοθηκών του κόσμου. Τον πυρήνα της πληροφοριακής συλλογής αποτελούν βιβλία, παρτιτούρες, περιοδικά, οπτικοακουστικό υλικό, καθώς και επιστημονικές και μουσικές βάσεις δεδομένων στο διαδίκτυο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Naxos Music Library και η Naxos Video Library, δύο βάσεις δεδομένων με χιλιάδες ηχογραφημένα και βιντεοσκοπημένα μουσικά έργα, τα οποία είναι διαθέσιμα από το χώρο της Βιβλιοθήκης.

Μέσω της ιστοσελίδας της (www.mmb.org.gr) η Βιβλιοθήκη παρέχει σε όλον τον κόσμο πληροφοριακό και ψηφιοποιημένο υλικό σχετικά με τη μουσική, και ιδιαίτερα την ελληνική μουσική. Από τις υπηρεσίες της ιστοσελίδας ξεχωρίζει ο κατάλογός της, οι κατάλογοι των αρχείων της, το ψηφιακό περιοδικό «Τετράδιο», πληροφορίες σχετικά με τα εκπαιδευτικά της προγράμματα, όπως πλήρη κείμενα και βίντεο των κύκλων διαλέξεων, τα πρακτικά των συνεδρίων της και η υπηρεσία “Ask the librarian”.

Η Ψηφιακή της Βιβλιοθήκη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προσφορές στον μουσικό πολιτισμό της χώρας. Το Ψηφιοποιημένο Αρχείο Ελληνικής Μουσικής, συλλογή που αριθμεί περισσότερα από 300.000 τεκμήρια, είναι προσβάσιμο μέσω της ιστοσελίδας της, ενώ διατίθεται επίσης στην Europeana, την Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη, αποτελώντας έτσι την επίσημη εκπροσώπηση του ελληνικού μουσικού πολιτισμού σε αυτήν.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνουν Κύκλους διαλέξεων με τη συμμετοχή διαπρεπών επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, Συνέδρια και Εκθέσεις με κεντρικό άξονα τη μουσική, Φιλοξενούμενα Σεμινάρια και Ξεναγήσεις Σχολείων με προγράμματα προσαρμοσμένα στην ηλικία των μαθητών.
Δύο νέες δραστηριότητες προστέθηκαν πρόσφατα στην προσφορά της Βιβλιοθήκης. Η διαδραστική ψηφιακή εφαρμογή «ΜελΟδύσσεια – Μια μουσική ιστορία για νέους» είναι μια πρωτότυπη δημιουργία στην ελληνική γλώσσα που είναι προσβάσιμη από παντού μέσω διαδικτύου, και απευθύνεται σε νέους, μουσικόφιλους και εκπαιδευτικούς. Ακόμη το «Ελεύθερο Εργαστήρι Μουσικής Παιδείας»  προσφέρει στο ευρύ κοινό τη δυνατότητα δωρεάν επιμόρφωσης στο χώρο της μουσικής μέσω ειδικών σεμιναρίων.

Και οι δύο αυτές δραστηριότητες φιλοδοξούν να συμβάλουν στην εξοικείωση του κοινού με την έντεχνη μουσική δημιουργία και στην καλλιέργεια της κατανόησης και της απόλαυσης που απορρέει από αυτήν.

Info: Η Στεφανία Μεράκου αρχικά σπούδασε πιάνο. Είναι κάτοχος πτυχίου B.A. στη μουσικολογία από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Μπάφαλο καθώς και κάτοχος M.A. στο ίδιο αντικείμενο από το Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ. Εργάστηκε στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κοννέκτικατ, ενώ αργότερα, μετά την απόκτηση του διπλώματος διδασκαλίας από το Ίδρυμα Σουζούκι πάνω στην ομώνυμη μέθοδο, ξεκίνησε να την διδάσκει σε παιδιά. Από το 1995, εργάζεται στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» αρχικά ως υπεύθυνη του Αρχείου Ελληνικής Μουσικής και κατόπιν ως διευθύντρια από τον Μάρτιο του 2005.