Η νέα δράση της Πρώτης Σκηνής της χώρας, σε σχεδιασμό και επιμέλεια Νατάσας Τριανταφύλλη, προσκαλεί επιστήμονες και καλλιτέχνες να αναζητήσουν κοινούς τόπους έμπνευσης μέσα από μια ιδιότυπη δημιουργική συνομιλία. Τι σημαίνει να δίνεις μια διάλεξη χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της τέχνης; Πόση τέχνη κρύβει η γλώσσα της επιστήμης;
Ο Προθάλαμος Δ’ 4 υποδέχεται στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Κτηρίου Τσίλλερ τον Γεράσιμο Μακρή, καθηγητή κοινωνικής ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και τη χορεύτρια και performer Ιωάννα Τουμπακάρη, οι οποίοι θα μας εισαγάγουν στην έννοια και την ανάγκη της τελετουργίας. Παρουσιάζοντας παραδείγματα τελετουργιών από τη Νέα Γουινέα και το Σουδάν, θα διερευνήσουν πώς εδώ και χιλιάδες χρόνια, η τελετουργία γεφυρώνει τη διάσταση της καθημερινής ζωής με εκείνη του ιερού.
Παράλληλα, η Δρ. Μοριακής Ογκολογίας, βοκαλίστρια και καθηγήτρια φωνής, Αγγελική Τουμπανάκη, θα αυτοσχεδιάσει με τη χρήση της τεχνικής looping και θα συντονίσει αυθόρμητες φωνητικές συνθέσεις και συλλογικούς φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς σε διάδραση με το κοινό. Συμμετέχουν μέλη του Φωνητικού Κύκλου (Vocal Circles), καθώς και το πολυφωνικό σύνολο Polyphony Melissa του Δικτύου Μεταναστριών Melissa Network, στα οποία είναι μαέστρος.
Η Τελετουργία ως θεματική
Δομώντας τον χρόνο, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε ατομικό επίπεδο, η τελετουργία εκφράζει, αλλά και διαμορφώνει, κοσμοαντιλήψεις και κοινωνικά συστήματα. Παρά τις τεράστιες πολιτισμικές διάφορες που ιστορικά χαρακτηρίζουν την επιτέλεση των τελετουργιών, σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτές μοιράζονται δομικά στοιχεία και ακολουθούν κοινούς συμβολικούς μηχανισμούς που παραπέμπουν σε πανανθρώπινα χαρακτηριστικά. Αν και σήμερα οι τελετουργίες κατανοούνται στην επονομαζόμενη Δύση ως καθαρά συμβολικά δρώμενα, στη πλειονότητα τους -ιστορικά και γεωγραφικά- προσεγγίζονται από τους συμμετέχοντες με ιερό φόβο, σεβασμό και θαυμασμό, συχνά ως προσωρινά περάσματα από τον κόσμο των ζωντανών σε εκείνον των νεκρών προγόνων, των πνευμάτων και των θεών.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ιερείς, μάγοι, σαμάνοι, μύστες και πνευματικοί ηγέτες αποζητούν και ενορχηστρώνουν τελετουργικά τη λύτρωση, τον εξαγνισμό, τη συγχώρεση και την ευλογία μέσω επικλήσεων και θυσιών, ώστε να εξασφαλίσουν στις κοινότητες τους αφθονία, υγεία, ευζωία και ελπίδα, γεμίζοντας το παρόν και το μέλλον με νόημα. Στο πλαίσιο αυτό, η ζωή και ο θάνατος, η βία και η εκστατική χαρά, η πολιτική και η θρησκεία, η ηθική και η διονυσιακή απόλαυση διαπλέκονται με τρόπους που συχνά μας εκπλήσσουν.
Λίγα λόγια για τους προσκεκλημένους
Ο Γεράσιμος Μακρής είναι καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει διδακτορικό δίπλωμα στην Κοινωνική Ανθρωπολογία από το London School of Economics. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η ανθρωπολογική μελέτη της θρησκείας, με έμφαση στην ανθρωπολογία των ισλαμικών κοινωνιών, την ανθρωπολογία του χριστιανισμού, καθώς και σε φαινόμενα πνευματοληψίας και μαγείας. Έχει, επίσης, ασχοληθεί ερευνητικά με την ελληνική διασπορά στη Μέση Ανατολή. Βιβλία στην αγγλική γλώσσα: The Sudanese Zār Ṭumbura Cult: Slaves, Armies, Spirits and History. Λονδίνο: Routledge, 2023. Islam in the Middle East: Α Living Tradition. Malden: Blackwell Publishing, 2007. Changing Masters: Spirit Possession and Identity Construction among Slave Descendants and Other Subordinates in the Sudan. Evanston: Northwestern University Press, 2000. Βιβλία στην ελληνική γλώσσα: Ο Δρόμος των Πνευμάτων: Αθήνα: Σουφισμός, Πνευματοληψία και Μαγεία στο Σουδάν: Αθήνα, Πατάκης, 2016. Ισλαμ: Πεποιθήσεις, Πρακτικές και Τάσεις. Αθήνα, Πατάκης, 2014.
Η Ιωάννα Τουμπακάρη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Αποφοίτησε με άριστα από τη Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Συνέχισε τις σπουδές της στο London Contemporary Dance School. Αυτή τη περίοδο συμμετέχει στη παράσταση Cow | Deer, μια συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου με το Royal Court Theatre σε σκηνοθεσία των Katie Mitchell, Nina Segal και Melanie Wilson. Συνεργασία στη σκηνοθεσία για την Ελλάδα, η Ειρήνη Φαναριώτη. Έχει συνεργαστεί με διάφορους χορογράφους και σκηνοθέτες σε παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μεταξύ άλλων με τους Αντώνη Φωνιαδάκη, Κωνσταντίνο Ρήγο, Έφη Μπίρμπα, Γιάννη Κακλέα, Άρη Μπινιάρη, Μαρκέλλα Μανωλιάδη, Μαριάννα Καβαλλιεράτου, Λενιώ Κακλέα, ομάδα Yelp, ομάδα Πρόσχημα, ομάδα Ζήτα, Nova Melancholia, Εύη Σούλη, Αποστολία Παπαδαμάκη, Κώστα Τσιούκα, Χάρη Κούσιο, Άρτεμι Λαμπίρη. Το 2023 συμμετείχε στη ταινία “Animal” της Σοφίας Εξάρχου. Κατέχει μαύρη ζώνη και ένα ντουάν στο Γούσου Κουνγκ Φου και πτυχίο προπονήτριας από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Από τον Σεπτέμβριο του 2020 είναι η βασική προπονήτρια στον Αθλητικό Σύλλογο «Εσωτερική Γροθιά». Τα τελευταία χρόνια διδάσκει Κουνγκ Φου στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.
Η Αγγελική Τουμπανάκη είναι βοκαλίστρια, διδακτόρισσα Μοριακής Ογκολογίας (Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ), ερευνήτρια, συνθέτρια, καθηγήτρια φωνής και αυτοσχεδιασμού και μαέστρος χορωδιών. Διδάσκει και πραγματοποιεί διαλέξεις και εργαστήρια, εστιάζοντας στη φωνή ως εργαλείο έκφρασης, θεραπείας, ενδυνάμωσης και συλλογικής δημιουργίας. Βασικός άξονας της δράσης της αποτελεί η σύνδεση Επιστήμης και Τέχνης και η καλλιτεχνική πράξη με κοινωνικό αποτύπωμα. Από το 2005 δημιουργεί καλλιτεχνικά projects World Music, Electronic Jazz, παραδοσιακής και πειραματικής μουσικής, τα οποία παρουσιάζει στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι μαέστρος της χορωδίας της Ανοιχτής Ορχήστρας και της χορωδίας του Δικτύου Μεταναστριών Melissa Network, ενώ είναι μέλος της διεπιστημονικής ομάδας φωνής «Voice Mentoring» και του Hellenic Voice Teachers Association. Από το 2013 διοργανώνει Φωνητικούς Κύκλους (Circle Singing), όπως τους διδάχτηκε στη Νέα Υόρκη από τους Bobby McFerrin, Rhiannon και Bob Stoloff. Είναι δημιουργός του FOR WOMEN | Artivism project, ενός οδοιπορικού φεστιβάλ αρτιβισμού ανά την Ελλάδα με στόχο την προαγωγή της ισότητας των φύλων.
Διαβάστε επίσης:
Γιορτές στο Εθνικό Θέατρο – Η γλώσσα η γιορτινή
Εθνικό Θέατρο: «Πολύγλωσσο» το Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα για τη Θεατρική Περίοδο 2025-26
