«Τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη» είναι ένα διαδραστικό θεατρικό ντοκιµαντέρ, ένα καινοτόμο καλλιτεχνικό και ερευνητικό εγχείρημα, που υλοποίησε η σκηνοθέτις Μαριάννα Λαµπίρη, σε συνεργασία µε την ερευνητική και καλλιτεχνική της ομάδα και παρουσιάζει την ιστορική αφήγηση που υπαγόρευσε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στον Γεώργιο Τερτσέτη με τίτλο “Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836” και δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του.

Ο εξαίρετος ηθοποιός Μάνος Βακούσης υποδύεται τον Κολοκοτρώνη την ιστορική στιγμή της υπαγόρευσης των απομνημονευμάτων ενώ παράλληλα οι Ευγενία Αποστόλου και Σοφία Λιάκου συμμετέχουν και παρατηρούν ως σύγχρονες ερευνήτριες την εξέλιξη της αφήγησης σε διαρκή κίνηση μέσα στα πολλαπλά επίπεδα του ιστορικού χρόνου, σε ένα συνεχή διάλογο ανάμεσα στο ιστορικό παρελθόν, τη μνήμη και την πρόσληψή του στο παρόν. Η Μίνα Τσάμου παίζει ζωντανά κλαρινέτο.

Η σκηνική αφήγηση τοποθετεί τον οπλαρχηγό, σύμβολο της Ελληνικής Επανάστασης, σε ένα ιδιότυπο, νοητό, ιστορικό μουσείο, ως ένα ζωντανό και παρόν «έκθεμα».

Η παράσταση στηρίζεται σε νέες τεχνικές μουσικής διάδρασης και ηχοτοπία µε τη χρήση νέων ψηφιακών τεχνολογιών και πλαισιώνεται με ζωντανή μουσική, video art και live filming. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κείμενο αυτό, αναμφισβήτητα η κορυφαία και σημαντικότερη προσωπική μαρτυρία για την Επανάσταση του ‘21, μεταφέρεται για πρώτη φορά στο θέατρο.


-Θα λέγατε πως η παράσταση «Τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη» έχει ένα καθαρά ιστορικό πρόσημο;

Βεβαίως θα έλεγα πως έχει ιστορικό πρόσημο. Επίσης θα πρόσθετα ότι έχει ιστορική μνήμη. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Είναι μια ζωντανή ιστορία που μας μιλά για το τώρα, για την ανθρωπότητα και πως κινείται σήμερα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Στα Απομνημονεύματα του Γέρου του Μοριά και όχι μόνο, υπάρχει ιστορικό πρόσημο. Ωστόσο, η παράσταση μας προκαλεί να ξεφύγουμε από αυτή την αντίληψη και να δούμε ότι πραγματεύεται το τώρα, το χθες και το πάντα.

-Κατά την γνώμη σας, στο επαναστατημένο πρόσωπο του Κολοκοτρώνη μπορούμε να αναγνωρίσουμε και ήρωες της δικής μας εποχής;

Πρόσωπα ισάξια του Κολοκοτρώνη θα βρούμε δύσκολα. Αυτός ο άνθρωπος δεν είχε καμία εμπάθεια. Καταδικάστηκε και φυλακίστηκε τρείς φορές και κάθε φορά έβγαινε και ξαναπολεμούσε. Με τη σοφία του στρατηλάτη, ήξερε να χρησιμοποιεί το νου του και όχι την παρόρμησή του. Ήταν ένας γεννημένος στρατηγός. Δάσκαλοί του ήταν το βουνό, ο πατέρας του και οι πρόγονοί του, το ότι έγινε και αρματωλός και κλέφτης, ότι παντρεύτηκε γυναίκα προεστού, όλες οι δυσκολίες που αντιμετώπισε και όλες οι επιλογές που έκανε.
Θα έλεγα ότι όψεις του συναντάμε και αναγνωρίζουμε στον Δημήτρη Λιαντίνη, στον Ηλία Μαργιολάκο, στον Μανώλη Γλέζο, στον ανώνυμο στοχαστή και φιλόσοφο της πράξης που δεν γνωρίζω.

-Η τοποθεσία του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πλάκα, όπου λαμβάνει χώρα η παράσταση, θεωρείτε πως αποτελεί ένα φυσικό σκηνικό για το θεατρικό δρώμενο λόγω της σύνδεσης της με την ιστορία;

Αποτελεί ένα θαύμα ιστορικό και πάλι αναφέρεται στο τώρα, γιατί αν περιπλανηθεί κανείς σήμερα, όπως έκανα εγώ, θα αντικρύσει την Ακρόπολη και θα μαγευτεί. Στο κτίριο του Πανεπιστημίου ξάπλωσε κάποτε ο Γέρος του Μοριά και άλλοι οπλαρχηγοί και ήταν και ο Όθωνας εκεί και έγιναν ωραίες συζητήσεις. Είναι ένα κόσμημα και είμαστε τυχεροί εμείς, μια ομάδα καλλιτεχνών, ιστορικών και μουσικών που παίζουμε και μιλάμε την γλώσσα εκείνων των ιστορικών προσώπων και η γλώσσα ζωντανεύει και ξυπνά τα γεγονότα του τότε. Είναι μοναδική η αύρα αυτού του χώρου και ευτυχώς ο χρόνος δεν το κατέστρεψε. Προστατεύτηκε από τον Ιωάννη Καποδίστρια, τον σπουδαίο πολιτικό και ανθρωπιστή, τους άλλους οπλαρχηγούς και φυσικά τον άνθρωπο που το είχε και το έδωσε για να γίνει Πανεπιστήμιο.

-Ποια είναι η γνώμη σας για τις νέες τεχνολογίες που πλαισιώνουν τα τελευταία χρόνια τις θεατρικές παραστάσεις και τις performance;

Η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι πολύ χρήσιμη και πολύ σημαντική. Όμως όταν η εξέλιξη ξεπερνάει τα μέτρα της φύσης και χάνεται “το παν μέτρον”, τότε μπορεί να είναι καταστροφική. Πρέπει η χρήση της τεχνολογίας να σέβεται το χθες, το σήμερα και το αύριο, γιατί ο άνθρωπος είναι συνδεδεμένος με το φυσικό του φαινόμενο. Από τη στιγμή που τρώει και έχει τις ίδιες σωματικές ανάγκες, είτε είναι αστροφυσικός ή ηλεκτρονικός ή καλλιτέχνης ή οικοδόμος, θα πρέπει να αναλογιστεί ότι το υλικό που αποβάλλει έχει να κάνει με το φυσικό τοπίο της γης και να το σεβαστεί.

-Πιστεύετε πως η αναζωπύρωση του ένδοξου παρελθόντος είναι πηγή έμπνευσης για το παρόν αλλά και το μέλλον ή αποτελεί πεδίο βολής κάθε λογής πατριδοκάπηλου;

Αυτό το έργο δεν έχει να κάνει απλά με το ιστορικό γεγονός της εποχής, έχει να κάνει με το ιστορικό γεγονός της συνειδησιακής μας ύπαρξης απέναντι στην ζωή μας. Είναι παναθρώπινο. Μιλά για την θυσία που έγινε και κάθε ιστορική θυσία είναι σημερινή αναζήτηση. Είναι τωρινή ιστορία η τραγωδία όλων αυτών των ανθρώπων, που εμπεριέχονται όλοι σε έναν άνθρωπο. Τα πρόσωπα του έργου τα έχουμε μέσα μας. Είναι τωρινή ιστορία το 1821, δεν είναι χθεσινή και αυριανή. Τα θέματα της ατομικότητας και του διχασμού της κοινωνίας είναι αιώνια. Παρελαύνουν πρόσωπα από τον Μαυροκορδάτο, τον Μαυρομιχάλη, τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη, τον Καποδίστρια, τον Όθωνα, τον Τσάρο. Όλα και όλοι είναι μέσα μας. Το θέμα είναι “αν όλα αυτά τα δουλέψωμεν και τα εργαστώμεν”. Τότε ίσως γεννηθεί η συνειδησιακή ατομικότητα για να υπάρχει Δημοκρατία, αλλιώτικα υπάρχει το “ο καθένας όπως βολεύεται”.

-Αν σας ζητούνταν να δώσετε έναν ορισμό για την λέξη ήρωας, ποιος θα ήταν αυτός;

Ο άνθρωπος που μπορεί να καταλάβει τον πόνο, που μπορεί να παλεύει με την μιζέρια του, να την αναγνωρίζει και να την ξεπερνά. Αυτός που μπορεί να παίρνει θέση ατομική και κοινωνική σε αυτά που συμβαίνουν στην κοινωνία μας χωρίς δογματισμούς. Ο συνειδησιακός άνθρωπος, ο δημοκρατικός άνθρωπος. Ήρωας είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει ότι θα πεθάνει και δεν φοβάται να ζήσει.

Διαβάστε επίσης:

Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη, με τον Μάνο Βακούση στο Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών