Όταν μιλάμε για στέρηση της ελευθερίας τι μας έρχεται στο μυαλό; Τι συνεπάγεται για έναν άνθρωπο η στιγμή που πρωτομπαίνει στη φυλακή, ας πούμε και έχει να αντιμετωπίσει ένα ιδρυματοποιημένο περιβάλλον που με τη σημερινή του μορφή είναι μαθηματικά βέβαιο ότι δεν θα τον σωφρονίσει, αλλά θα του δώσει όλες τις δεξιότητες για να προβεί σε μεγαλύτερα αδικήματα ή και εγκληματικές συμπεριφορές; Τι σημαίνει για έναν ανήλικο η απομόνωση της φυλακής; Αλήθεια, όταν κάνουμε λόγο για τη φυλάκιση, έχουμε άραγε συναίσθηση για τι ακριβώς μιλάμε; Σε μια κοινωνία όπου οι επιστήμες εξανθρωπίζονται όλο και περισσότερο, πώς γίνεται ένα τόσο σοβαρό ζήτημα που διαπραγματεύεται κεκτημένα δικαιώματα να αντιμετωπίζεται τόσο απάνθρωπα και ταπεινωτικά; Φανταστείτε λοιπόν μια κοπέλα το 1948 να την φυλακίζει η ίδια της η οικογένεια μέσα σε ένα δωμάτιο, χωρίς πάτωμα, θέρμανση, τουαλέτα, χωρίς να έρχεται σε επαφή με άλλους ανθρώπους παρά μόνο με την οικογένειά της, δηλαδή με αυτούς που την φυλάκισαν.

Αυτή η ιστορία είναι για εμένα όλος ο ελληνικός τρόπος σκέψης. «Τι θα πει ο κόσμος…», «τι θα πει ο γείτονας», «για ένα καθαρό μέτωπο ζούμε». Ποιος ορίζει λοιπόν τι είναι καθαρό μέτωπο, ποιοι είναι αυτοί που ορίζουν την ηθική όταν ένα ολόκληρο χωριό ήξερε και δεν μίλαγε; Όλοι ξέρανε και δεν μιλούσανε. Μας θυμίζει κάτι;

Αυτή η παράσταση έχει στόχο να ξεμπροστιάσει όλη την νοοτροπία της ελληνικής επαρχίας (είτε ζεις στη Νέα Υόρκη είτε σε ένα απομακρυσμένο χωριό – δυστυχώς η νοοτροπία αυτή είναι μπολιασμένη μέσα μας, έχει περάσει μέσα στο DNA μας), αυτόν τον τρόπο σκέψης που πρέπει να μην ακουγόμαστε, να είναι το σπίτι πάντα καθαρό, μην έρθει κάποιος επισκέπτης εκεί που δεν το περιμένουμε και μας κακοχαρακτηρίσει γιατί δεν καθαρίσαμε επειδή δουλεύαμε 12 ώρες. Και όταν προκύπτει το θέμα πάμε να το θάψουμε και κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τον ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο για να μη μας κουτσομπολέψουν.

Έχω μεγαλώσει σε χωριό, συγκεκριμένα στη χαλάστρα Θεσσαλονίκης, αυτό είναι το χωριό μου.

Σκληρό χωριό, όλα τα χωριά έχουν τους τρελούς τους.

Κάποιες κοινότητες τους δημιουργούν κιόλας, γιατί τους έχουν ανάγκη. Ο άνθρωπος έχει αποτύχει σαν είδος, αυτό είναι δεδομένο. Θυμάμαι, λοιπόν, στο χωριό μου πολλούς τρελούς. Θυμάμαι το μόνιμο άγχος του τι θα πει ο κόσμος. Να είμαι ευγενικός ενώ οι άλλοι δεν είναι μαζί μου, αλλά εγώ σαν μικρότερος έπρεπε να είμαι. Να χαμογελάω ακόμα και όταν δεν θέλω και πόσα ακόμα.

Θυμάμαι το 2001 που είχε χιονίσει σε όλη την Ελλάδα και εμείς μικροί παίζαμε και το άγχος μας ήταν όταν περνούσαμε από τον δρόμο με τις καφετέριες του χωριού να μην πέσουμε και μας γιουχάρουν!

Ξέρω μυστικά του χωριού, όλοι ξέρουν τα μυστικά του χωριού τους. Η Ελένη ήταν ένα τέτοιο μυστικό στο χωριό της.

Τα χωριά είναι πολύ σκληρές κοινωνίες.

Η Άλκηστις Νικολαΐδη που κάνει την Ελένη Καρυώτη έκανε μια έρευνα εδώ και μήνες ας πούμε, γιατί αυτό δεν μπορούσε να το καταλάβει 100% γιατί είναι από την Αθήνα.

Πώς γίνεται το 1998 η Ελένη Καρυώτη να εξαφανιστεί και μέχρι και σήμερα να μην ξέρουμε τι απέγινε μετά από όλο αυτόν τον σάλο που είχε προκληθεί; Πώς γίνεται η οικογένεια της να αθωώθηκε;

Είχε κλεισμένο έναν άνθρωπο 29 χρόνια σε αντίξοες συνθήκες. Ποια αιτία είναι τόσο δυνατή ώστε να αθωωθούν τα αδέρφια της;

Κάποια στιγμή στη δίκη ακούστηκε από τα αδέρφια της: «Εμείς κάναμε ό,τι μας είπε ο πατέρας μας, ο όρκος στον πατέρα είναι ιερός». Με λίγα λόγια, εμείς εντολές ακολουθήσαμε, όρκους και αλλού είδους τέτοια επιχειρήματα υπαστυνόμου β΄.

Ό,τι λέει ένας Ματάς όταν βαράει τον διαδηλωτή είπε και η οικογένεια της Ελένης στην δίκη. Ένα χωριό που ήξερε και το μόνο που το ένοιαζε ήτανε ότι έμαθε όλη η Ελλάδα το χωριό τους για τον λάθος λόγο.

Ας θυμηθούμε λοιπόν την Ελένη την επόμενη φορά που θα πούμε για πλάκα «Κωσταλέξι θα σε κάνω». Και ας σκεφτούμε ότι αυτός ο άνθρωπος ακόμα αγνοείται.

Ας σκεφτούμε ότι θα μπορούσαμε να είμαστε και εμείς στη θέση του. Την επόμενη φορά που θα ακούσουμε λοιπόν «Σταμάτα, θα μας ακούσουν» ή «τι θα πει ο κόσμος» για μια συμπεριφορά ή ρούχο ας σκεφτούμε την Ελένη και ας βγάλουμε γλώσσα σε όλους τους κυρ Παντελήδες.

Photo Credit: Πάτροκλος Σκαφίδας

Διαβάστε επίσης:

Κωσταλέξι, των Έλενας Τριανταφυλλοπούλου & Αρτέμιδας Ψιλοπούλου σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Μωραΐτη στο θέατρο Θησείον