Γνωστή περισσότερο ως σχήμα λόγου ή ως διαβάθμιση της σάτιρας η ειρωνεία είναι στην ουσία το νυστέρι για τις λεπτές χειρουργικές κινήσεις που επιχειρεί ένας λογοτέχνης πάνω στο σώμα της γλώσσας και της αφήγησης.
Η ειρωνεία, ωστόσο, είναι και στάση αφηγηματική. Το γεγονός ότι ο Σοφοκλής δεν παίρνει θέση στην σύγκρουση Αντιγόνης και Κρέοντα συνιστά ειρωνεία, όπως και η Μεταμόρφωση του Γκρέγκορ Σάμσα σε τεράστιο έντομο στα καλά καθούμενα. Ειρωνεία συνιστά επίσης και η συναισθηματική απόσταση του Τολστόι απέναντι στον βασανισμένο ήρωά του, τον Ιβάν Ίλιτς.
Προσοχή! Η ειρωνεία υπάρχει παντού στη λογοτεχνία, ακόμα και εκεί που δεν φανταζόμαστε.
