Ο Μπρυκνέρ, ο συγγραφέας του εμβληματικού βιβλίου Μαύρα φεγγάρια του έρωτα, επανέρχεται με ένα μυθιστόρημα που εγκιβωτίζει πληθώρα εννοιών και πληροφοριών για την ανθρώπινη φύση, τον ταραγμένο και πολλές φορές απρόσωπο κόσμο στον οποίο ζούμε. Με ενδοφλέβιες ενέσεις στοχασμού μας παραδίδει ένα μυθιστόρημα ιδιάζον με το οποίο έχουμε την δυνατότητα να προβληματιστούμε και να στοχαστούμε σχετικά με το παρόν και το μέλλον μας, το αβέβαιο μέλλον μας και τον χρόνο που κυλάει. Στο βιβλίο, εκτός από την Ιεζάβελ ή αλλιώς Τζαζ όπως μας συστήνεται η πρωταγωνίστρια, συμμετέχουν και πρωταγωνιστούν και άλλα πρόσωπα, πνευματικοί άνθρωποι όπως ο Λάιμπνιτς, ο οποίος παρόλο που έχει την μορφή γάτου έχει και αυτός τον ρόλο του στα πράγματα, ο Καντ, ο Δάντης, ο Μπέκετ και άλλοι σε μία προσπάθεια να δώσει μια κάποια ερμηνεία στα όσα συμβαίνουν μέσα από μια αφήγηση σπαρακτική αλλά συνάμα και μεταφυσική.
Μετάβαση σε μια άλλη ζοφερή πραγματικότητα
Η Ιεζάβελ, όπως παρουσιάζεται στην αρχή του μυθιστορήματος η ηρωίδα του Μπρυκνέρ, είναι στην ουσία ένα πρόσωπο που πληρώνει το τίμημα της πατρικής φιγούρας, ενός πατέρα που την κατέστησε θύμα του με το περίφημο μυστικό ενός ρολογιού που η ίδια κουβαλάει και έτσι βιώνει με περίεργο τρόπο όσα της συμβαίνουν σε έναν χωροχρόνο που μοιάζει με μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Ασίμοφ ή με ένα κακό παραμύθι των Αδελφών Γκριμ και διαλέγω το Χάνσελ και Γκρέτελ γιατί η Τζαζ θα υποπέσει στο σφάλμα να γίνει υποχείριο μιας “συμμορίας” μοχθηρών ανθρώπων.
Η αφήγηση του Μπρυκνέρ και ο φανταστικός ιστός που υφαίνει με την εξιστόρησή του οδηγούν τον αναγνώστη αναμφίβολα σε παραλληλισμούς και σε άλλες εποχές, μήπως κάπου εμπλέκεται ο μύθος της Αριάδνης και η τριλογία του Δάντη; Αυτή η αναδρομή αλά Προυστ στον χαμένο χρόνο είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ηρωίδα να αφηγηθεί όλη την παιδική θλίψη που βίωσε και έτσι να ξετυλίξει με λεπτομέρεια το κουτί των αναμνήσεών της. Ο πατέρας της υπήρξε για εκείνην βάρος και μοιάζει η σκιά του αυτή να την κυνηγάει ακόμα και μετά τον θάνατό του σαν την γάτα του Πόε, μοιάζει να την ακολουθεί κατά πόδας με μένος ένα ιδιότυπο τρομακτικό ον. Είναι άραγε η ίδια ένα φάντασμα του παρελθόντος που αντικαθιστά τον εκλιπόντα πατέρα της, μήπως ποτέ δεν θα ξεφύγει από όλα αυτά που την κατατρέχουν ή μήπως πάλι όλα αυτά που εκτυλίσσονται στο αλλόκοτο ξενοδοχείο που οδηγείται χωρίς την θέλησή της είναι απλά ένα κακό όνειρο που σύντομα θα λάβει τέλος;
Το ξενοδοχείο στο οποίο θα μείνει φυλακισμένη ύστερα από μία πολύ καλά σχεδιασμένη συνομωσία θυμίζει τον ζοφερό οίκο του Ντίκενς και άλλα γοτθικά μυθιστορήματα, μόνο που εδώ το σκηνικό θυμίζει μάλλον ένα κράμα παρόντος και παρελθόντος. Πάντως, η αναφορά σε ορόφους που ανεβοκατεβάζουν την αξία του φυλακισμένου και οι διάφορες μορφές που παραπέμπουν σε περίεργα και φανταστικά όντα αλά Μπόρχες έχουν μέσα τους ένα άρωμα παράξενο, μια οσμή που παραπέμπει και στον μαιτρ του είδους Ουόλπολ. Με οδηγό μια φράση του Λάιμπνιτς, όχι του γάτου αλλά του φιλοσόφου, ο Μπρυκνέρ αναφέρει: “Κάθε ουσία μοναδική, με τον δικό της τρόπο το σύμπαν αναδημιουργεί”. Αυτό την είχε παροτρύνει, στα εφηβικά της χρόνια, να ασχοληθεί με τα μαθηματικά, σίγουρη πως “το μυστήριο του κόσμου κρυβόταν στην παραμικρή μαθηματική πράξη”.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Οι μακρόσυρτες περιπέτειες μιας αιχμάλωτης του χρόνου
Οι περιπέτειες της Τζαζ δεν έχουν όμως τελειωμό καθώς στα χέρια του δημιουργού της η πρωταγωνίστρια καθίσταται πειραματόζωο αυτογνωσίας και απόδειξης ικανότητας στην επιβίωση. Το περιβάλλον στο οποίο καλείται να επιβιώσει μοιάζει με αυτό των παιδιών στον Άρχοντα των μυγών του Γκόλντινγκ με αντιπάλους και εχθρούς που την εξευτελίζουν και την οδηγούν στο μονοπάτι της τρέλας μέσα από τις συμπεριφορές τους. Το θέατρο του παραλόγου στήνεται με αλλοπρόσαλλες και αλλόκοτες αφηγήσεις περί έρωτος και σεξουαλικών προτιμήσεων σαν ένας Μαρκήσιος ντε Σαντ να βρίσκεται παρών και να σκηνοθετεί τα όσα η Τζαζ αφηγείται με πάσα ακρίβεια.
Εντασσόμαστε σε ένα ιδιότυπο σκηνικό όπου συνυπάρχουν το φαντασιακό, το αισθησιακό αλλά και το μεταφυσικό στοιχείο μέσα από μορφές όπως η Λα Μαλίντσε που θυμίζει και παραπέμπει σε αρχέγονη θεότητα των Μάγιας, των Ίνκας ή κάποιας άλλης άγνωστης φυλής. Αυτό το παιχνίδι της μηχανής του χρόνου είναι άκρως επικίνδυνο και η Τζαζ ακροβατεί πραγματικά σε τεντωμένο σχοινί ενώ οδηγείται μέσα από μυστικές στοές και άγνωστες, εκεί δηλαδή που με γενναιότητα θα πρέπει να αναζητήσει τις λύσεις ώστε να κόψει τον γόρδιο δεσμό. Ο Μπρυκνέρ αναβιώνει ευφυώς και με παραλλαγές τον κόσμο του Δάντη και καθιστά την Τζαζ το πιόνι του σε αυτήν την περίεργη κατάβαση στον πέρα κόσμο.
Από το Κολαστήριο η Τζαζ θα βρεθεί σε μέση γη, έπειτα σε ένα Καθαρτήριο αμφιβόλου προελεύσεως μην γνωρίζοντας βέβαια ποιος είναι ο Παράδεισος και αν υπάρχει στην πραγματικότητα, μπορεί να ελπίζει ή είναι χαμένη μια για πάντα; Ο συγγραφέας εξιστορεί τα γεγονότα έχοντας ενδεχομένων τον Δάντη ως μέντορα και πυξίδα του σε αυτό το παζλ που στήνει μέσα από το ανεξήγητο σύμπαν του ξενοδοχείου Πλάζα. Τι της επιφυλάσσει άραγε το τέλος, θα γυρίσει ποτέ στην πρότερη ζωή της, θα ζήσει και πάλι υπό κανονικές και φυσιολογικές συνθήκες ή θα βιώνει από εδώ και εις το εξής αλλεπάλληλες καταβυθίσεις στα έγκατα ενός απόμακρου ξενοδοχείου;
Ουδείς γνωρίζει τι θα λάβει χώρα και αυτή η βουτιά στα άδυτα του χρόνου ενέχει αμφιβολίες και πολλά μα πολλά ερωτήματα. Οι απαντήσεις μοιάζουν με χάρτη δίχως κουκκίδες και η Τζαζ ως ιχνηλάτης χωρίς εργαλεία εξερεύνησης. Μήπως ζει για χάρη του πατέρα της μια δοκιμασία όμοια με αυτή του Προμηθέα και είναι έτοιμη να παραδοθεί σαν πρόβατο για θυσία;
Αποσπάσματα του βιβλίου
“Έχω ανάγκη να νιώθω την παρουσία του θανάτου ξοπίσω μου, τη δύσοσμη αναπνοή του, για να βρίσκω ακόμη καλύτερους τρόπους να του ξεφεύγω”.
“Προτιμούσε να έχει να παλέψει με μια φύση εχθρική παρά να πρέπει να αντιμετωπίσει τη ζωή”.
