Ching-Ying Chien: Στο “Vulture” εξερευνούμε τον κύκλο ζωής μέσα από τα μάτια ενός ζώου

Το 13ο Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού Dance Days Chania υποδέχεται την Ching-Ying Chien με το έργο της “Vulture”.

Η Ching-Ying Chien γεννήθηκε το 1988 στην Ταϊβάν. Συνεργάζεται με την Akram Khan Company από το 2013 – αρχικά στο έργο “iTMOi”. Το 2016 βραβεύτηκε για την ερμηνεία της στο “Until the Lions” [Outstanding Female Performance (Modern), στα Εθνικά Βραβεία Χορού του Ηνωμένου Βασιλείου]. Το 2020 συνεργάστηκε με τον James Thierrée (Τζέιμς Τιερέ) και την ομάδα La Compagnie du Hanneton στις παραστάσεις “Mo’s” και “ROOM”. Το “Vulture” αποτελεί το πιο πρόσφατο πρότζεκτ της.

***

-Στο “Vulture” ένας θιβετιανός μύθος συναντά έναν ελληνικό. Θέλετε να μας πείτε για τη σύνδεση που εντοπίσατε ανάμεσα στις δύο αφηγήσεις;

Κάποτε διάβασα σε ένα βιβλίο για έναν θιβετιανό μύθο ο οποίος ανέφερε ότι κανένας δεν είχε δει ποτέ γύπα νεκρό. Σύμφωνα με αυτό το μύθο, όταν ο γύπας διαισθανθεί τον επικείμενο θάνατό του, αποφασίζει να πετάξει πολύ ψηλά στον ουρανό μέχρι να εξαντληθεί, βάζοντας με αυτό τον τρόπο τέλος στην ίδια του τη ζωή. Αφού μοιράστηκα αυτή την πληροφορία με έναν φίλο μου ζωγράφο, αυτός με τη σειρά του μου μίλησε για την ιστορία του Ίκαρου, ο οποίος βρισκόταν σε ένα λαβύρινθο και ήθελε να διαφύγει. Άρχισε να συλλέγει φτερά από τα πουλιά που περνούσαν και χρησιμοποιώντας κερί για να τα κολλήσει, δημιούργησε ένα ζευγάρι φτερά για να μπορέσει να αποδράσει. Πετώντας ψηλά, η αίσθηση της ελευθερίας και η έκσταση που του δημιούργησε η πτήση τον έκαναν να ξεχάσει την συμβουλή του πατέρα του να μην πλησιάζει πολύ τον ήλιο. Στο τέλος, ο ήλιος έλιωσε το κερί των φτερών και ο Ίκαρος έπεσε ψηλά από τον ουρανό και πέθανε. Ανεξαρτήτως από το αν είναι αληθινές ή όχι, βρήκα και τις δυο ιστορίες τόσο συναρπαστικές που άρχισα να σκέφτομαι για την ελευθερία που μπορεί να έχει κάποιος να επιλέγει το δικό του τέλος.

Ανάμεσα σε αυτές τις δυο ιστορίες με τη διαφορετική έκβαση βρήκα κάποια ομοιότητα. Με έκαναν να σκεφτώ όχι μόνο την ελευθερία που μπορεί να έχει κάποιος να επιλέγει τον θάνατό του, αλλά και την επιθυμία του ανθρώπου να θέλει να υπερβεί την ανθρώπινη φύση του και να χτίσει νέους κανόνες. Θυμίζει την επιθυμία κάποιων ανθρώπων να «παίξουν» το ρόλο του Θεού και να αλλάξουν την πορεία της ανθρώπινης μοίρας.

Αυτή η σύγκριση μου θυμίζει επίσης, τους γονείς μου. Από τη μια, η θρησκόληπτη, προληπτική μητέρα μου, που αποδίδει τα επιτεύγματα και τις αποτυχίες του αδελφού μου και των δικών μου στην απόφαση του Θεού και από την άλλη, ο αλκοολικός πατέρας μου ο οποίος επιλέγει να ζήσει χωρίς καμία υπευθυνότητα. Κι ένα βράδυ στον ύπνο του, παθαίνει ξαφνικά καρδιακή προσβολή και πεθαίνει. Αυτά τα προσωπικά βιώματα με κάνουν να θέλω να διερευνήσω αυτά τα ερωτήματα αντλώντας υλικό όχι μόνο από την προσωπική μου ζωή, αλλά να επεκταθώ και να εξερευνήσω τον κύκλο ζωής του ανθρώπου από τη γέννηση μέχρι το θάνατο.

Εξετάζοντας τις επιλογές που έχουμε αλλά και αυτές που δεν έχουμε, οι άνθρωποι διαθέτουμε ζωώδη ένστικτα όσον αφορά την παρόρμηση, την ανάγκη επιβίωσης κτλ. αλλά υπάρχουν πράγματα που μας διαφοροποιούν από τα υπόλοιπα έμβια όντα. Ένα καλό παράδειγμα είναι η λέξη/ερώτηση «γιατί». Είναι μια από τις πρώτες λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν είμαστε νέοι και συνεχίζει και αργότερα να αποτελεί κινητήρια δύναμη στη ζωή μας. Νιώθουμε την ανάγκη να κατανοήσουμε το περιβάλλον μας και να αμφισβητήσουμε την ύπαρξή μας με έναν τρόπο που άλλα πλάσματα απλά δεν μπορούν. Φοβόμαστε ό,τι δεν καταλαβαίνουμε. Φοβόμαστε ότι αν ρωτήσουμε «γιατί;» δεν θα υπάρξει απάντηση. Μέσω αυτού του φόβου της άγνοιας για απαντήσεις, δημιουργήσαμε για παράδειγμα τις θρησκείες. Όταν δεν υπάρχει απάντηση, φτιάχνουμε μία αντί να πούμε «δεν ξέρω ακόμα». Αυτό είναι ένα πολύ ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Στο Vulture, εξερευνούμε τον κύκλο ζωής, τα ελαττώματα και τους θριάμβους του ανθρώπου, αλλά μέσα από τα μάτια ενός ζώου.

-Με ποιον τρόπο οι προσωπικές σας εμπειρίες επηρέασαν τη χορογραφία σας;

Όταν ήμουν παιδί, θυμάμαι ότι οι πρώτες μου εμπειρίες ζωντανού θεάματος ήταν κάθε φορά που ένας μικρός ναός στη γειτονιά μου διοργάνωνε γιορτές για διαφορετικούς θεούς κάθε φορά. Μέρος της παράδοσης του Ταοϊσμού, είναι να τοποθετούν μια εξωτερική σκηνή μπροστά από το ναό και να προσκαλούν παραστάσεις της όπερας της Ταϊβάν για να παίξουν προς τιμήν των θεών.
Ο αδελφός μου και εγώ παίρναμε το μικρό σκαμνί μας και απολαμβάναμε κάθε φορά την παράσταση και τα διαφορετικά κεφάλαια στην ιστορία της όπερας της Ταϊβάν.

Αγάπησα την τέχνη του θεάματος και με παρακίνησε τόσο, έτσι ώστε να θέλω να είμαι σαν αυτούς για να μπορώ να αλλάζω και να παίζω διαφορετικούς χαρακτήρες.

Από την παιδική μου ηλικία μέχρι σήμερα, οι δύο ευρωπαϊκές ομάδες με τις οποίες συνεργάστηκα (Akram Khan Company και La Compagine du Hanneton) συνεχίζουν να με εμπνέουν και να μου δίνουν τις ευκαιρίες να παίζω διαφορετικούς χαρακτήρες στη σκηνή. Έτσι, η εξερεύνηση διαφορετικών χαρακτήρων και παιχνιδιού συνιστά μέρος της χορογραφίας μου.

Ξεκίνησα να χορεύω από 5 χρονών και ο παραδοσιακός χορός της Ταϊβάν είναι η πρώτη μορφή χορού που έχω μάθει. Η παραδοσιακή φόρμα χορού της Ταϊβάν με τη φυσική δυναμική της είναι μία από τις κύριες επιρροές μου και την χρησιμοποιώ στη σύγχρονη χορευτική μου πρακτική. Η αγριάδα και η γείωσή της συνδυάζονται με βραδύτητα και ήσυχη ενέργεια, ποιότητες που προσπαθώ να συνδυάσω στη σωματική χορογραφία μου. Εκτός αυτού, η ζωώδης σωματική εξερεύνηση και η μετατόπιση του σώματος για τη δημιουργία ψευδαισθήσεων είναι κάτι που με ενδιαφέρει και δεν σταματώ να εξερευνώ. Σχετικά με το θέμα του γύπα, προσπαθώ να πειραματιστώ με τον διαφορετικό τρόπο χρήσης του σώματος και να διερευνήσω τα όρια της ανθρώπινης μορφής και του τρόπου κίνησής μας.

-Πώς έχει αλλάξει το “Vulture” από την πρώτη του παρουσίαση το 2018;

Από το 2019 άρχισα να συνεργάζομαι με έναν Γάλλο καλλιτέχνη του θεάτρου τσίρκου. Με μύησε στην αίσθηση χαλάρωσης και ανυπαρξίας ως τρόπου εκτέλεσης της performance. Ένας διαφορετικός τρόπος για να δει κανείς το χορό. Εμποτίζει τον τρόπο της δουλειάς μου μέχρι τώρα. Κοιτάζοντας πίσω την εκδοχή του 2018, οι δύο μουσικοί μου κι εγώ αναπροσαρμόσαμε τη σχέση μεταξύ χορού και μουσικής. Είναι πολύ σημαντικό να μπορώ να έχω απόσταση για να δω αυτό το έργο. Αυτή η απόσταση μου επέτρεψε να χαλαρώσω λίγο και να το αισθανθώ ξανά, για να δω που δεν λειτουργούσε πολύ καλά και που χρειαζόταν να κάνουμε μια διαφορετική προσαρμογή. Όσον αφορά στη δομή δεν άλλαξε πάρα πολύ, αλλά ο τρόπος απόδοσης και σκέψης άλλαξαν και αναπτύχθηκαν και με κάποιο τρόπο το προτιμώ περισσότερο από την εκδοχή του 2018.

-Τι ρόλο διαδραματίζει η μουσική στο “Vulture”;

Η μουσική είναι ο δεύτερος χαρακτήρας που με συνοδεύει πάνω στη σκηνή. Η σχέση ζωντανής μουσικής και χορού με ωθεί σε μια άμεση συνομιλία με την αντίδρασή μου και την επιλογή των κινήσεών μου εκείνη την στιγμή.

Έτσι, υπάρχει ένα μέρος στη ζωντανή μου εμφάνιση, το οποίο μου επιτρέπει να μην ακολουθώ πάντα την ίδια χορογραφία. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό για μένα στις παραστάσεις. Με φέρνει σε επαφή με τον αληθινό μου εαυτό. Για παράδειγμα τα ηχητικά και ο μονόλογος του συνθέτη του Vulture, Joseph Ashwin, αντικατοπτρίζουν την εσωτερική φωνή στο κεφάλι μου. Με κάνουν να νιώθω ζωντανή κατά τη διάρκεια της παράστασης και με βοηθούν έτσι ώστε μπορέσω να πραγματοποιήσω τη μεταμόρφωση του χαρακτήρα μου από ζώο σε άνθρωπο.

Στην παραδοσιακή ταϊβανέζικη παράσταση όπερας, τις περισσότερες φορές υπάρχουν ζωντανοί μουσικοί επί σκηνής για να υποστηρίξουν την αφήγηση της ιστορίας και τους διαφορετικούς χαρακτήρες. Θεωρώ ότι αυτή η διάταξη έχει ενδιαφέρον και μεγάλη απήχηση. Αναδεικνύει και δίνει έμφαση σε διαφορετικές μεμονωμένες κινήσεις. Αυτό προσπαθώ να πετύχω με τον ντράμερ των Vulture, James Heggarty. Παίζει τύμπανα αντιδρώντας στις κινήσεις μου για να δημιουργηθεί αυτή η ψευδαίσθηση της «αποσυναρμολόγησης» των κινήσεων και των διαφορετικών ήχων των αρθρώσεων.

Για ένα μέρος της παράστασης ζήτησα από τον Ashwin να μάθει ένα σύντομο κομμάτι από ταϊβανέζικη όπερα και να το συνδυάσει με το δικό του ροκ/μέταλ υπόβαθρο για να μεταμορφώσει τη μουσική. Βρίσκουμε διασκεδαστικό να αναμειγνύουμε διαφορετικά πολιτιστικά στοιχεία και να εξερευνούμε τις δυνατότητες που μπορεί αυτό να έχει. Επίσης, κατά κάποιο τρόπο εκφράζει και τη δική μου κατάθεση ως Ασιάτισσα που ζει στο δυτικό περιβάλλον και πολιτισμό.

-Στη χορογραφία σας αξιοποιείται ολόκληρο το σώμα σας, από τα πέλματα, μέχρι τα μαλλιά σας. Τι σημαίνει για εσάς «Το συνειδητό σώμα», στο οποίο εστιάζει το Dance Days Chania στην 13η του διοργάνωση;

Υποθέτω ότι μερικές φορές δυσκολεύομαι πολύ να περιγράψω ή να αισθανθώ πράγματα μέσω της ομιλίας αντί να χρησιμοποιήσω απλώς το σώμα μου ή χειρονομίες για να εκφραστώ. Ίσως ένας από τους λόγους να είναι επειδή τα αγγλικά δεν είναι η πρώτη μου γλώσσα. Αλλά ανακάλυψα επίσης ότι χρησιμοποιούσα πολύ τη γλώσσα του σώματός μου, ακόμη και αν μιλούσα στη μητρική μου γλώσσα.

Νομίζω ότι είμαι ένα άτομο με ισχυρή οπτική αίσθηση. Το σώμα μου αντιδρά φυσικά σε όποια εικόνα ή συναίσθημα εμφανίζεται στο μυαλό μου. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποιώ ολόκληρο το σώμα μου, ακόμα και τα μαλλιά μου στην παράσταση, για να αντικατοπτρίσω τις φαντασιώσεις στο μυαλό μου. Χρησιμοποιώντας αυτά τα διαφορετικά μέρη του σώματος, ένιωσα ότι είμαι σε θέση να περιγράψω αυτό που θα ήθελα να πω σε διαφορετικά επίπεδα χωρίς γλώσσα. Το συνειδητό σώμα για μένα είναι αναμφίβολα ήδη μέρος της ζωής μου και είναι επίσης ο τρόπος που αισθάνομαι τους ανθρώπους και τα πράγματα γύρω μου.

-Γενικά, από που αντλείτε έμπνευση; Και ποιες υπήρξαν βασικές επιρροές στη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού ύφους σας;

Μικρά πράγματα στη ζωή με εμπνέουν. Θα εμφανιστούν μπροστά μου ανεπαίσθητα και χωρίς να τα ψάξω με το ζόρι. Οτιδήποτε μπορεί να είναι πηγή έμπνευσης για μένα, ειδικά κάτι που έχει σχέση με την προσωπική μου ζωή και εμπειρία. Επίσης, τα πράγματα που αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα κατάσταση των ανθρώπων και τη σύγχρονη ζωή τα βρίσκω επίσης ενδιαφέροντα.

Για παράδειγμα, η ανησυχία αλλά και η ψευδαίσθηση των ανθρώπων έχουν σχέση με την εποχή που ζούμε. Κάποτε αυτά συνέβαιναν όταν ανεβαίναμε σε αεροπλάνο ή λεωφορείο ή όταν περπατούσαμε στο σκοτεινό σοκάκι κλπ. Είναι πράγματα που προκαλούν την ανησυχία και τη φαντασία μας. Η ψευδαίσθηση περιβάλλει συνεχώς τη ζωή που ζούμε και θα ήθελα να χρησιμοποιήσω τη δουλειά μου για να αναδημιουργήσω αυτές τις ψευδαισθήσεις και να θέσω ερωτήματα για την ανθρώπινη ύπαρξη.

-Στο Dance Days Chania, εκτός από την παρουσίαση του “Vulture”, έχετε και ένα workshop. Πείτε μας περισσότερο για αυτό.

Συμματείχα στην Akram Khan Company ως χορεύτρια από το 2013 έως το 2019. Τώρα, ορισμένες φορές, είμαι υπεύθυνη προβών των έργων περιοδείας του Akram και δασκάλα ρεπερτορίου του Akram Khan.

Για το workshop, θα έχω ένα τετραήμερο εργαστήριο ρεπερτορίου Akram Khan που θα περιλαμβάνει τα δύο διαφορετικά έργα του Akram “Until the Lion” (2016) και “Outwitting the Devil” (2019). Θα ξεκινήσει από διαφορετικές χορευτικές πρακτικές που συνδυάζουν χειρονομίες και κινήσεις Kathak με βήματα, σύγχρονο χορό, μαζί με πρακτική έργων δαπέδου που συνδυάζουν χορό της Ανατολικής Ασίας (Tai-Chi, κινέζικο χορό και Kung fu). Στόχος είναι να ανακαλύψουμε τη σύνδεση της αναπνοής με το κέντρο μας και να αλλάξουμε την υφή, το ρυθμό, τη δυναμική αλλά και την ηρεμία της κίνησής μας. Επίσης, μέσα από καθοδηγούμενο αυτοσχεδιασμό και παιχνίδι ρόλων/ ζώων θα εμπνευστείτε ώστε να βρείτε τους δικούς σας μοναδικούς τρόπους κίνησης και να εξερευνήσετε την προσωπικότητάς σας. Όλα αυτά στο τέλος οδηγούν στην εκμάθηση και των δύο έργων ρεπερτορίου. Δεν θα επικεντρωθούμε μόνο στις κινήσεις, αλλά και σε παιχνίδια ρόλων/χαρακτήρων και εξερεύνησης.

Διαβάστε επίσης:

13ο Dance Days Chania: Vulture, της Ching-Ying Chien στο Θέατρο “Μίκης Θεοδωράκης”
13ο Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού Dance Days Chania: Το πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης