Η νέα ατομική έκθεση του ζωγράφου Θανάση Μακρή περιλαμβάνει τριάντα ελαιογραφίες σε ξύλο φιλοτεχνημένες την τελευταία τετραετία, που συμπυκνώνουν το στίγμα των προσωπικών κατακτήσεων του δημιουργού. Όπως αναφέρει και ο Τάκης Μαυρωτάς στο σημείωμα που συνοδεύει την έκθεση: “ Oι τοπιογραφικές του κατακτήσεις, με τη λανθάνουσα προοπτική και τις αφαιρετικές διατυπώσεις αποκαλύπτουν μοναδικές εικόνες της ελληνικής υπαίθρου. Ο Μακρής, με γρήγορες ελεγχόμενες χειρονομίες, αφού, εν δυνάμει, το σχέδιο ενυπάρχει στη ζωγραφική του και την υιοθέτηση ζεστών κυρίως χρωμάτων, προσεγγίζει το στιγμιαίο με το εξαϋλωμένο ελληνικό φως. Δημιουργεί ενιαίες χρωματικές ατμόσφαιρες, που ενδυναμώνουν την αίσθηση της περισυλλογής και της εγρήγορσης της σκέψης.

Δουλεύει παθιασμένα, άλλοτε από φωτογραφίες και άλλοτε εκ του φυσικού, για την απόδοση της δικής του Ελλάδας, από την Καλαμάτα και τη Νάξο έως εκείνες τις βάρκες, που συνεχίζουν να ταξιδεύουν στις απέραντες θάλασσες. Το βαθύ ξάνοιγμα του Μακρή ορίζει την πρόταση ενός ζωγράφου, που στερεώνει, με το δικό του ιδίωμα, μια έκφραση που βαθαίνει στις ελληνικές αισθήσεις, όχι με την έννοια της φυσιολατρίας, αλλά με την αναμέτρηση με την λάμψη του ήλιου. Ο Θανάσης Μακρής, με τα τοπία του και τη μεσογειακή τους αίσθηση, επιχειρεί τη δική του ελευθερία απέναντι στο φως και το ατέρμονο. Το πρόσφατο έργο του φέρνει τον επισκέπτη πλησιέστερα στη μαγεία και τα μυστικά μηνύματα της ελληνικής φύσης, αποπνέοντας δέος και σεβασμό.”

Ακολουθεί το επιμελητικό σημείωμα του Τάκη Μαυρωτά, που συνοδεύει την έκθεση:

«Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι»
Κ.Π. Καβάφης

Η δουλειά του Θανάση Μακρή αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα, που τη συγκροτούν, της αισθητικής, του ύφους και του νοήματος. Εκείνο που βασικά τον απασχολεί επίμονα είναι η βιωμένη αίσθηση, η βαθιά σχέση με τη φύση με μια ηδονοβλεπτική συνεύρεση με το φως και τα παιχνιδίσματα του, στο χώρο και το χρόνο. Ο ζωγράφος ζει με τον δικό του τρόπο τη ροϊκή του σχέση με τη φύση, σαν να επιθυμεί να ταυτίσει την ηρακλείτεια με την παρμενίδεια κοσμοθεώρηση.

«Ο ζωγράφος γεννιέται με τη δική του πινελιά», δηλώνει ο Μακρής. Τριάντα πίνακες μικρών και μεσαίων διαστάσεων, ελαιογραφίες σε ξύλο, της χρονικής περιόδου 2017-2020, ολοκληρώνουν το στίγμα των προσωπικών του κατακτήσεων. Στην τωρινή του έκθεση στην Γκαλερί Σκουφά, οι τοπιογραφικές του κατακτήσεις, με τη λανθάνουσα προοπτική και τις αφαιρετικές διατυπώσεις αποκαλύπτουν μοναδικές εικόνες της ελληνικής υπαίθρου. Ο Μακρής, με γρήγορες ελεγχόμενες χειρονομίες, αφού, εν δυνάμει, το σχέδιο ενυπάρχει στη ζωγραφική του και την υιοθέτηση ζεστών κυρίως χρωμάτων, όπως εκείνα της ώχρας, με τις απίθανες χρωματικές και τονικές διαβαθμίσεις, προσεγγίζει το στιγμιαίο με το εξαϋλωμένο ελληνικό φως, αποφεύγοντας πολλές φορές την απόδοση της αντίθεσης της στέρεας γης με την καθαρότητα του ουρανού. Δημιουργεί ενιαίες χρωματικές ατμόσφαιρες, που ενδυναμώνουν την αίσθηση της περισυλλογής και της εγρήγορσης της σκέψης.

Οι περιγραφικές διατυπώσεις τον αφήνουν αδιάφορο, αφού αναζητά να αγγίξει προτάσεις μιας άλλης τοπιογραφίας με προσωπικό ύφος, όπως έκαναν οι Νικόλαος Λύτρας, Κωνσταντίνος Μαλέας, Σπύρος Παπαλουκάς και Μιχαήλ Οικονόμου. Και όπως ο ίδιος δηλώνει: «Πιστεύω ότι η πρωτοτυπία για τον Ελλαδικό χώρο έχει σχέση με την αποδοχή ή την απόρριψη του ελληνικού φωτός, αφού η φόρμα δεν αλλάζει, αλλά μόνο το περιεχόμενό της». Έτσι, συνεχίζει καθημερινά τη δική του πειθαρχημένη άσκηση, την πάλη του με τα πάθη της ύλης του χρώματος, με τις τόσο έντονες σε πάχος και υφή πινελιές και το οξύ σχέδιο. Δουλεύει παθιασμένα, άλλοτε από φωτογραφίες και άλλοτε εκ του φυσικού, για την απόδοση της δικής του Ελλάδας, από την Καλαμάτα και τη Νάξο έως εκείνες τις βάρκες, που συνεχίζουν να ταξιδεύουν στις απέραντες θάλασσες.

Το βαθύ ξάνοιγμα του Μακρή, με την καθαρότητα και την ακρίβεια της πνοής της φύσης, ορίζει την πρόταση ενός ζωγράφου, που στερεώνει, με το δικό του ιδίωμα, μια έκφραση που βαθαίνει στις ελληνικές αισθήσεις, όχι με την έννοια της φυσιολατρίας, αλλά με την αναμέτρηση με την λάμψη του ήλιου. Η ευαισθησία και η άδηλη ευγένεια του μας οδηγούν, με τον πιο δηλωτικό τρόπο, στην ομορφιά των τοπίων του, στο θαύμα της ζωής, θαρρείς σαν να ενστερνίζεται το στοχασμό του Σπύρου Παπαλουκά: «Η φύση είναι το θαύμα του θεού, η τέχνη το θαύμα του ανθρώπου».

Ο Μακρής, με τα τοπία του και τη μεσογειακή τους αίσθηση, ζει τη δική του ελευθερία απέναντι στο φως και το ατέρμονο αστραφτοβόλημα, θαρρείς σαν να επιθυμεί να μας οδηγήσει στην πολυπόθητη ευφροσύνη της φύσης, πέρα από την αντάρα της θάλασσας και τους θυελλώδεις ανέμους. Όλα τα πρόσφατα έργα του μας φέρνουν πλησιέστερα στη μαγεία και τα μυστικά μηνύματα, με το νόημα και το βάρος της ελληνικής φύσης αποπνέοντας δέος και σεβασμό.

Τάκης Μαυρωτάς
Διευθυντής Εικαστικού Προγράμματος
Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη