Παρουσίαση του βιβλίου “Ταξίδι στην Ελλάδα” στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο

Συμμετέχουν:

ΣΑΒΒΑΣ ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΣ, ομότιμος καθηγητής ΑΣΚΤ
ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΤΕΣΤΟΣ, καθηγητής Αρχιτεκτονικών και Αστικών Συνθέσεων, Politecnico di Torino
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ, καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, δημοσιογράφος
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ, καθηγητής Σχολής Αριχτεκτόνων ΕΜΠ
ANTONIO FERRARI, πολιτικός αναλυτής της Corriere della Sera

Συντονίζει ο μεταφραστής και επιμελητής του βιβλίου ΑΝΔΡΕΑΣ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΑΤΟΣ, καθηγητής Αρχιτεκτονικής ΑΣΚΤ

Θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση.

Τον Αύγουστο του 1933 πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το τέταρτο Διεθνές Συνέδριο Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής. Επρόκειτο για μια κορυφαία ευκαιρία ανταλλαγής απόψεων των αρχιτεκτόνων του ευρωπαϊκού μοντέρνου κινήματος που είχε ανδρωθεί την προηγούμενη δεκαετία και, ειδικά την περίοδο αυτή, με τις εξελίξεις της γενικότερης πολιτικής κατάστασης στη Γηραιά Ήπειρο, βρισκόταν σε κρίσιμη καμπή. Το μυθικό αυτό συνέδριο, που ασχολήθηκε με τα ζητήματα της «οργανικής» ή λειτουργικής» πόλης, έλαβε χώρα σε ένα πλοίο, το «Πατρίς ΙΙ» που ξεκίνησε από τη Μασσαλία και μέσω του ισθμού της Κορίνθου μετέφερε ως τον Πειραιά τις διασημότερες τότε προσωπικότητες της μοντέρνας αρχιτεκτονικής.

Στις εργασίες του συνεδρίου, στο κτίριο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, συμμετείχαν πολλές εθνικές ομάδες μεταξύ των οποίων και η ιταλική. Μέλη της ήταν οι κορυφαίοι αρχιτέκτονες Giuseppe Terragni, Gino Pollini, Piero Bottoni. Το τέταρτο μέλος ήταν ο Pietro Maria Bardi (1900-1999), που δεν ήταν όμως αρχιτέκτονας, αλλά ήδη διάσημος τότε κριτικός τέχνης, δημοσιογράφος και πολιτισμικός ακτιβιστής, φανατικός υπέρμαχος τόσο της μοντέρνας αρχιτεκτονικής όσο και του καθεστώτος του Μουσολίνι. Ο Μπάρντι γράφει σε συνέχειες και δημοσιεύει τον Σεπτέμβριο 1933 στο περιοδικό αρχιτεκτονικής «Quadrante» το οποίο διηύθυνε, μια εκτεταμένη ανταπόκριση: το «Ταξίδι στην Ελλάδα», ουσιαστικά ένα μανιφέστο της «νέας αρχιτεκτονικής» μέσα από μια αισθητική και πολιτική οπτική, αλλά και μέσα από την ανάδειξη των «ελληνικών» οφειλών της, κλασικών και ταυτόχρονα μεσογειακών.

Αυτό το κείμενο του Μπάρντι, σε μετάφραση, σχόλια και εισαγωγή του Ανδρέα Γιακουμακάτου, καθηγητή Αρχιτεκτονικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, έγινε για πρώτη φορά βιβλίο από το ΜΙΕΤ σε κομψή έκδοση του 2016.

Πώς θα μπορούσε ένας ιταλός οργανικός διανοούμενος της δεκαετίας του 1930 να περιγράψει τα όσα διαδραματίστηκαν στο 4ο Αρχιτεκτονικό Συνέδριο και γενικότερα έναν τόπο ταυτόχρονα άγνωστο και μυθικό, σχεδόν αρχαϊκό στον μοντέρνο πρωτογονισμό του; Μπορούμε να πούμε ότι το κείμενο του Πιέτρο Μαρία Μπάρντι για το CIAM της Αθήνας είναι πιθανώς ό,τι καλύτερο έχει γραφτεί γι’ αυτό. Καμία άλλη αναφορά της εποχής στο ελληνικό 4ο Συνέδριο δεν υπήρξε τόσο άμεση και πλούσια σε πληροφορίες.

«Μια επιστήμη στα χέρια ποιητών» … Η καλειδοσκοπική προσέγγιση του Πιέτρο Μαρία Μπάρντι, μεταξύ πολιτικής και πολιτισμού, συνθέτει ένα από τα πιο συναρπαστικά κείμενα ξένων με επίκεντρο την αρχιτεκτονική και την Ελλάδα της δεκαετίας του 1930• μια αναπάντεχα λεπτομερή, εξαιρετικά διεισδυτική και σχεδόν συγκινητική ελλαδογραφία της εποχής υπό την ελληνόφιλη ματιά ενός καλλιεργημένου Δυτικού.