Και τι σημαίνει χιούμορ στη λογοτεχνία;

Όχι βέβαια η ικανότητα ενός συγγραφέα να διηγείται ανέκδοτα για να ξεκαρδίζονται οι αναγνώστες του. Το χιούμορ, σε αντίθεση με την ειρωνεία, η οποία αναζητά το θύμα της έξω από αυτόν που την χρησιμοποιεί, στρέφεται εναντίον του ίδιου του συγγραφέα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει κανείς να έχει το θάρρος να αυτοσαρκάζεται και να υπονομεύει με κάθε θεμιτό τρόπο τον ίδιο του τον εαυτό. Χωρίς χιούμορ η λογοτεχνία φαντάζει πλαστή και αφυδατωμένη.

Πολλοί λογοτέχνες ωστόσο παίρνουν τόσο στα σοβαρά τον εαυτό τους, ώστε είναι αδύνατο να τον απομυθοποιήσουν μπροστά στα μάτια του αναγνώστη. Κι όμως πρέπει. Αλλιώς δεν θα το έκανε ο Σαίξπηρ, ο Μπαλζάκ ή ο Τόμας Μαν.