Αυτήν την Τετάρτη κάνουμε βόλτα στην πόλη με 3 εκθέσεις:
«Encore: νέα ελληνική ζωγραφική»: Ομαδική έκθεση στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Στην έκθεση «Encore: νέα ελληνική ζωγραφική», που διοργανώνεται από τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ), περιλαμβάνονται έργα 33 ζωγράφων έως περίπου 40 ετών. Το κριτήριο δεν είναι αυστηρά ηλικιακό αλλά κατά κύριο λόγο αισθητικό: η έκθεση αναζητά νέες μορφές, γλώσσες και χειρονομίες, καλλιτέχνες που διερευνούν καινούργιους, συναρπαστικούς και αναπάντεχους δρόμους στη σύγχρονη ελληνική τέχνη. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην υψηλή ζωγραφική ποιότητα και, παράλληλα, επιδιώκει να προτείνει μεθοδολογικά εργαλεία για την κατανόηση και την αξιολόγηση της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής.
Η έκθεση έχει προκύψει από συστηματική έρευνα πεδίου, επισκέψεις στα εργαστήρια και εκτεταμένες συζητήσεις με τους καλλιτέχνες. Λαμβάνει δομικά υπόψη της τον τρόπο με τον οποίο οι ίδιοι οι ζωγράφοι σκέφτονται το παρόν και την ιστορικότητα τόσο του έργου τους όσο και ευρύτερα της σύγχρονης ζωγραφικής.
Η έκθεση διοργανώθηκε σε μια πρώτη έκφανσή της το 2021 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου Λασιθίου και στη Δημοτική Πινακοθήκη Αγίου Νικολάου. Περιλάμβανε 21 ζωγράφους και στόχος της ήταν να δοκιμαστούν στην εκθεσιακή πράξη οι ερευνητικές ιδέες των επιμελητών. Επιμελητές της πρώτης έκφανσης ήταν η Δρ. Ελένη Κούκου, ιστορικός τέχνης, επιμελήτρια εκθέσεων και σύμβουλος συλλογών του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, και ο Θεόφιλος Τραμπούλης, συγγραφέας, επιμελητής εκθέσεων και σύμβουλος εκδόσεων του ΕΜΣΤ. Στη δεύτερη έκφανσή της, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, η επιμελητική ομάδα διευρύνεται με την προσθήκη του Χριστοφόρου Μαρίνου, ιστορικού τέχνης και επιμελητή εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Μια Αρχαιολογία της Αναπηρίας: Έκθεση στο Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
Η έκθεση An Archaeology of Disability / Μια Αρχαιολογία της Αναπηρίας είναι μια εγκατάσταση ερευνητικού χαρακτήρα, που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας του 2021.
Δημιουργία ενός ιστορικού της αρχιτεκτονικής (Davis Gissen), μιας ιστορικού τέχνης (Jennifer Stager) και μιας κλασικής αρχαιολόγου και ιστορικού της αρχιτεκτονικής (Μάνθα Ζαρμακούπη), η Αρχαιολογία της Αναπηρίας επιχειρεί να προσεγγίσει ένα κομμάτι του αρχαίου παρελθόντος χωρίς τους διαχωρισμούς που θέτει η σύγχρονη αντίληψη περί αναπηρίας. Συγκεκριμένα, μας καλεί να αναλογιστούμε τη διαδικασία της ανάβασης στο λόφο της Ακρόπολης των Αθηνών ως μία συλλογική εμπειρία, στην οποία συμμετείχαν όλα τα μέλη της αθηναϊκής κοινότητας ανεξαρτήτως σωματικής ικανότητας και χωρίς διαχωρισμούς, συχνά βοηθώντας ο ένας τον άλλον.
Η έκθεση χρησιμοποιεί μέσα επικοινωνίας που είναι προσιτά σε άτομα με αναπηρίες (απτικές αναπαραστάσεις, ηχητικές αφηγήσεις στα ελληνικά και αγγλικά, αφηγήσεις στη ελληνική και αμερικανική νοηματική) και επιχειρεί μια πρωτότυπη ανάγνωση της εισόδου της Ακρόπολης (των Προπυλαίων), που προσφέρει νέες δυνατότητες αισθητηριακής κατανόησης από όλους. Παράλληλα, μας παρακινεί να παραβάλουμε την προσέγγιση αυτή με τη σύγχρονη λογική δημιουργίας προσβάσιμων αρχαιολογικών χώρων μέσω τεχνικών τροποποιήσεων, οι οποίες διευκολύνουν τα άτομα με αναπηρία κατευθύνοντάς τα σε ειδικά διαμορφωμένες διαδρομές και ξεναγήσεις.
Οι τρεις ερευνητές προτείνουν να χρησιμοποιήσουμε το συγκεκριμένο παράδειγμα της αρχαιότητας για να κατανοήσουμε τη σωματική αναπηρία ως έκφραση της ανθρώπινης διαφοράς και ποικιλομορφίας, παρά ως μια κατάσταση που δικαιολογεί κοινωνικούς διαχωρισμούς ή απομόνωση. Η έκθεση εντάσσεται στον ευρύτερο προβληματισμό περί αναπηρίας, που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στο χώρο των μουσείων και έχει ως στόχο την ανάπτυξη νέων μορφών συμπερίληψης και ολιστικού σχεδιασμού.
Sasha Streshna – Devon Loch: Έκθεση στην γκαλερί Kalfayan
Στην ατομική της έκθεση στην γκαλερί Kalfayan, η Sasha Streshna παρουσιάζει μια νέα σειρά ελαιογραφιών που συνεχίζουν την έρευνά της πάνω στην παράδοση της ιστορικής δυτικής ζωγραφικής, εστιάζοντας κυρίως σε αναπαραστάσεις βίας, καταστολής και εξουσίας.
Για την νέα αυτή σειρά η Streshna αντλεί υλικό από τις εικονογραφήσεις σοβιετικών σχολικών βιβλίων ιστορίας. Συγκαλύπτοντας τα στοιχεία που θα επέτρεπαν στον θεατή να αναγνωρίσει το απεικονιζόμενο γεγονός, η Streshna μεταπλάθει τις εικόνες σε ζωγραφική γλώσσα με υπαινικτικά περιγράμματα και χρωματική παλέτα χωρίς φαινομενικά υψηλές εντάσεις. Πραγματεύεται έτσι ιστορίες εξεγέρσεων, ανυπακοής και ρήξεων περισσότερο ως ασαφείς αναμνήσεις και ψυχικά φορτία παρά ως συγκεκριμένα συμβάντα.
Ο Devon Loch, από τον οποίον παίρνει η έκθεση το όνομά της, ήταν ένα φημισμένο βρετανικό άλογο κούρσας. Στο Grand National του Ηνωμένου Βασιλείου, το 1956, ο Devon Loch, λίγο πριν να τερματίσει πρώτος, σταμάτησε και ξάπλωσε ακίνητος στο χώμα, αφήνοντας τα άλλα άλογα να τον προσπεράσουν. Η έκφραση to do a Devon Loch δηλώνει έκτοτε στη Βρετανία την απρόσμενη αποτυχία μπροστά στο ενδεχόμενο της νίκης. Αν και σε πρώτο επίπεδο, ο τίτλος αυτός υπαινίσσεται μια αδυναμία τόσο της ζωγραφικής όσο και της πολιτικής πράξης να κατανοήσουν και να μεταπλάσουν τον κόσμο, ωστόσο αφήνει να εννοηθεί πως η ανυπακοή είναι πάντα μια από τις ύψιστες εκφράσεις αυτοδιάθεσης και ελεύθερης βούλησης. Η ασαφής ανάμνηση είναι συγχρόνως και ένα ανοιχτό ενδεχόμενο για το μέλλον.
Κεντρική εικόνα θέματος: Στέλιος Καραμανώλης, Χωρίς τίτλο, 2022, Ακρυλικό, χρωματιστό μολύβι σε καμβά, 160 x 145 εκ., Παραχώρηση Dio Horia Gallery και ο καλλιτέχνης. Λεπτομέρεια του έργου.
