Κάνοντας μια σύντομη αναζήτηση στο διαδίκτυο, μπορούμε να ξετρυπώσουμε αναρίθμητες λίστες που αφορούν τη λογοτεχνία και οι οποίες θέλουν να μας ενημερώσουν ποια είναι «τα δέκα καλύτερα έργα της ελληνικής πεζογραφίας» ή ποιοι είναι «οι δέκα καλύτεροι Έλληνες συγγραφείς όλων των εποχών». Ομολογουμένως λίστες όπως οι παραπάνω μπορεί να είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικές για όσους βρίσκονται στην αναζήτηση του επόμενου βιβλίου που θα τους συναρπάσει, όμως συνήθως περιλαμβάνουν κλασικούς και ευρέως γνωστούς λογοτέχνες, όπως η Αξιώτη ή ο Καζαντζάκης, έργα των οποίων διαβάζουμε από όταν ήμασταν μαθητές.
Μήπως θα ήταν πιο γόνιμο, λοιπόν, να αφήσουμε για λίγο στην άκρη τους κλασικούς και να δημιουργήσουμε λίστες με τα λογοτεχνικά διαμάντια τού σήμερα, τα οποία ίσως γίνουν κλασικά σε βάθος χρόνου; Θα ήταν μια ευκαιρία να δημιουργήσουμε χώρο για τις νεότερες φωνές που κατάφεραν να αφήσουν το στίγμα τους στην ελληνική πεζογραφία και να έρθουμε σε επαφή με έργα που πιθανότατα δεν θα είχαν υποπέσει στην αντίληψή μας υπό άλλες συνθήκες.
Παρακάτω, λοιπόν, έχουμε συγκεντρώσει τέσσερα εμβληματικά βιβλία της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, τα οποία έχουν αντέξει στον χρόνο και επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ακριβώς επειδή έχουν αγαπηθεί από το αναγνωστικό κοινό και συνεχίζουν να μας αφορούν όλους σε κάθε εποχή, ανεξαρτήτως σε ποιο μέρος του πλανήτη ζούμε.
Δύο απολαυστικά λογοτεχνικά ταξίδια στην Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι ο όρος «ηθογραφία» χρησιμοποιείται κάπως περιφρονητικά στους λογοτεχνικούς κύκλους. Ωστόσο όλοι οι πολέμιοι της ηθογραφίας ξεχνούν τα ανεπανάληπτα αριστουργήματα που μας χάρισε το συγκεκριμένο λογοτεχνικό φαινόμενο από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι και σήμερα.
Αυτό το φαινόμενο απαντά και στο βιβλίο της Τατιάνας Αβέρωφ «Το ξέφωτο», το οποίο εκδόθηκε το 2000. Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα που αποτυπώνει το τουρκοκρατούμενο Μέτσοβο της Ηπείρου του 19ου αιώνα. Η πένα της Αβέρωφ αποκαλύπτει με αριστοτεχνικές περιγραφές τις δυσκολίες της ζωής σε μια κλειστή κοινωνία και τις παραδόσεις που παραμένουν αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου. Με κεντρικούς ήρωες την Ιφιγένεια και τον Τέγο, η Αβέρωφ συνθέτει έναν κόσμο αντιθέσεων, μέσα στον οποίο οι δύο νέοι αναζητούν το δικό τους ξέφωτο στη ζωή.
Ένα ταξίδι στον χρόνο πραγματοποιεί και το έργο «Ο Κουτσός Άγγελος» του πολυβραβευμένου συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνου, ένα περίτεχνο νουάρ που εκδόθηκε το 2002 και έχει φόντο τη «σκοτεινή» κατοχική Αθήνα του 1943. Η αφήγηση ακολουθεί έναν Ελληνοαμερικανό ντετέκτιβ, τον Άγγελο Σωτηρίου, ο οποίος αναλαμβάνει την προστασία ενός κοντραμπασίστα της όπερας. Τσακισμένος από τα δεινά του πολέμου, ο Άγγελος ακροβατεί μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, ενώ τα βήματά του τον οδηγούν σε ανθρώπους που είτε μπορούν να σωθούν είτε να χαθούν.
Ένα οικογενειακό ονειρικό χρονοδιάγραμμα και μια σκληρή διαδρομή προς την ωριμότητα
Παραμένοντας σε παρόμοια λογοτεχνικά μονοπάτια, μια εξαιρετική επιλογή για το φετινό καλοκαίρι είναι ένα από τα σπουδαιότερα έργα του βραβευμένου συγγραφέα Νίκου Θέμελη, «Η συμφωνία των ονείρων», που κυκλοφόρησε το 2010. Σε πρώτο πλάνο εκτυλίσσεται η ιστορία μιας οικογένειας και στο φόντο ξετυλίγεται η ιστορία της Ελλάδας από την περίοδο της Κατοχής μέχρι τη μεταπολίτευση. Η ζωντανή αφήγηση του Θέμελη χωρίζεται σε τέσσερις εγκιβωτισμένες ιστορίες, στις οποίες τα όνειρα του ύπνου μπλέκονται με τα όνειρα του ξύπνιου, ενώ οι ήρωες σπαράζουν και χάνονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Από τις προτάσεις φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει ένα ψυχογράφημα, δηλαδή ένα βιβλίο που βυθίζει τον αναγνώστη στα άδυτα της ψυχής ενός ήρωα και του επιτρέπει να αποκτήσει μαζί του μια βαθύτερη επαφή. Κάτι τέτοιο επιχείρησε να κάνει και ο Πέτρος Τατσόπουλος το 1987 με το βιβλίο του «Η καρδιά του κτήνους». Πρόκειται για ένα σκληρό «οδοιπορικό» του επηρμένου κεντρικού ήρωα, του Στέφανου, προς την ενηλικίωση. Αφού χάνει τη μητέρα, την περιουσία και την αγαπημένη του, αποφασίζει μαζί με δύο φίλους να ληστέψουν μια τράπεζα. Έτσι, με πλοκή κινηματογραφική και με μια πολύπλευρη, πλούσια και ζωντανή γλώσσα, ο Τατσόπουλος κάνει κάθε αράδα σπαρταριστή και απολαυστική για τον αναγνώστη.
Κλείνοντας, οι παραπάνω επιλογές είναι μερικά από τα λογοτεχνικά διαμαντάκια που μπορούμε να ανακαλύψουμε στη νέα σειρά «Σύγχρονη Ελληνική Βιβλιοθήκη» των εκδόσεων Μεταίχμιο. Σκοπός αυτής της νέας σειράς είναι να μας συστήσει μερικούς από τους συγγραφείς που έχουν αφήσει το στίγμα τους στον κόσμο της ελληνικής λογοτεχνίας, δημιουργώντας σπουδαία, διαχρονικά έργα, που αναπλάθουν την πραγματικότητα, επεκτείνουν τη φαντασία και προσφέρουν συγκίνηση στο αναγνωστικό κοινό.
