Το όλο εγχείρημα άρχισε να προκαλεί τεράστιο ενδιαφέρον, όταν κοντά στο νησάκι Περιστέρα της Αλοννήσου σε βάθος 25 μέτρων, βρέθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και ανασκάφηκε από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια πλοίων της κλασικής εποχής που έχουν βρεθεί στο Αιγαίο. Το εμπορικό πλοίο μετέφερε περισσότερους από 4.000 αμφορείς, πριν ναυαγήσει στα νερά των Σποράδων.

Ο αριθμός των αμφορέων, η κατάσταση διατήρησης του ναυαγίου και η ομορφιά των νερών και του βυθού της περιοχής, που βρίσκεται μέσα στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων, το καθιστούν ένα μοναδικό αξιοθέατο. Για τους λόγους αυτούς το ναυάγιο της Περιστέρας επιλεγεί από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, μαζί με άλλα ναυάγια στον Παγασητικό και τις Βόρειες Σποράδες, για να μετατραπεί σε επισκέψιμο ενάλιο αρχαιολογικό χώρο με καθοδηγούμενη κατάδυση.

Ένας ψαράς ήταν ο πρώτος που αντίκρυσε το 1985 το αρχαίο ναυάγιο κοντά στη δυτική βραχώδη ακτή της Περιστέρας, σε βάθος 28 μέτρων: ένα μεγάλο εμπορικό πλοίο, πιθανόν αθηναϊκό, βυθίστηκε εκεί γύρω στο 425 π.Χ. Ήταν φορτωμένο με χιλιάδες αμφορείς κρασιού από τη Μένδη (αρχαία πόλη της Χαλκιδικής) και την Πεπάρηθο (τη σημερινή Σκόπελο), περιοχές γνωστές στην αρχαιότητα για το κρασί τους. Ο σωρός των αμφορέων, που εκτείνεται στο βυθό σε μήκος 25 μέτρων, δίνει την αίσθηση του περιγράμματος και των μεγάλων διαστάσεων του πλοίου. Το ναυάγιο είναι από τα σημαντικότερα της κλασικής αρχαιότητας.

Η ανασκαφή του έγινε από τους αρχαιολόγους και το προσωπικό της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, που σήμερα φροντίζουν και για το άνοιγμα του ναυαγίου στο κοινό. Ο εντυπωσιακός αριθμός των αμφορέων, η εξαιρετική κατάσταση διατήρησης του ναυαγίου στα -21 ως τα -28 μέτρα και η ομορφιά των νερών και του πλούσιου βυθού της περιοχής, που βρίσκεται εντός της προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου – Βορείων Σποράδων, καθιστούν το αρχαίο ναυάγιο της Περιστέρας έναν προορισμό που ενδιαφέρει κάθε έμπειρο αυτοδύτη.

Πρόκειται για ένα καινοτόμο, σύγχρονο και μοναδικό στην Ελλάδα εκθεσιακό χώρο εικονικής πραγματικότητας όπου ψηφιακές τεχνολογίες αιχμής συνδυάζονται με παραδοσιακές μουσειακές πρακτικές και μεταφέρουν τον επισκέπτη στη μαγεία του βυθού προσφέροντας μια μοναδική καταδυτική εμπειρία. Η πρόσβαση στον μυστηριώδη κόσμο του βυθού, όμως, δεν αφορά μόνο τους φίλους της κατάδυσης, αλλά απευθύνεται σε όλους τους επισκέπτες της Αλοννήσου, οι οποίοι έχουν εναλλακτικά τη δυνατότητα να απολαύσουν το μοναδικό θέαμα του ναυαγίου, χωρίς καν να βραχούν.

Στα σοκάκια της Χώρας Αλοννήσου υποδέχεται τον επισκέπτη το Κέντρο Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης Κοινού, με όλες τις πληροφορίες για την ιστορία των αρχαίων ναυαγίων και την δυνατότητα να εικονικής κατάδυσης στον βυθό και περιήγησης στα ναυάγια σαν αληθινός δύτης, με τεχνολογικές εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας.

Η πιλοτική λειτουργία του ναυαγίου της Περιστέρας ως επισκέψιμου ενάλιου αρχαιολογικού χώρου το καλοκαίρι του 2020 είναι το αποτέλεσμα συνεργασίας με πρωταγωνιστές την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Δήμο Αλοννήσου.


Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ