Όταν ένα από τα σημαντικότερα θέατρα της Ευρώπης, του Ευγένιου Βαχτάγκοφ (Vakhtangov) και ένας σκηνοθέτης με μοναδικό

όραμα (Rimas Tuminas) ενώνουν τις δυνάμεις τους τότε δεν μπορούμε παρά να μιλάμε για ένα απίθανο, μεγαλοφυές αποτέλεσμα. 

Μία νέα ανατρεπτική ματιά σε ένα κλασικό αριστούργημα της Ρωσικής δραματουργίας κι ένα θέατρο ανατρεπτικό, ιστορικό, μυθικό, που κουβαλά στις περγαμηνές του τη δόξα και το άρωμα όλου του Ρωσικού θεάτρου. Μια υπέροχη, σχεδόν μυστικιστική, συνάντηση που θα έχουμε την μοναδική ευκαιρία να  απολαύσουμε στο Badminton, ακριβώς όπως παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ίδιο το θέατρο Eugene Vakhtangov στις 2 Σεπτεμβρίου του 2009.

Τότε που η δραστήρια αντίδραση του κοινού, καθώς και των Ρώσων, αλλά και ξένων κριτικών οδήγησε ακόμη και τον Υπουργό Πολιτισμού A.Avdeev να πει  χαρακτηριστικά πως « η παραγωγή αυτή αποτελεί μια καταπληκτική επανεξέταση του Τσέχωφ»  εκφράζοντας παράλληλα και τη βεβαιότητα για την παγκόσμια μεγάλη της επιτυχία. Φυσικά και δικαιώθηκε!

Το όραμα μιας θεατρικής ομάδας που θα μπορούσε να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά του θεατρικού κατεστημένου της Μόσχας, γεννήθηκε το 1911 μέσα από το βλέμμα και την σκέψη ενός σκηνοθέτη και ηθοποιού, του Eugene Vakhtangov.  Κατά τη διάρκεια της θητείας του το πολλά υποσχόμενο νέο θέατρο είδε τον εαυτό του να κλέβει τις εντυπώσεις από τα υπόλοιπα  πιο εμπορικά «παρακλάδια» του Moscow Art Theatre με δύο μόλις παραγωγές (Maeterlinkck: Le Miracle de Saint Antoine1921 και Gozzi : Turandor-1922).

Έτσι το 1926, όπως ήταν αναμενόμενο, το θέατρο βαπτίστηκε οριστικά με το όνομα του δημιουργού του και οι σημαντικότεροι Ρώσοι σκηνοθέτες σπεύδουν για να γίνουν μέρος του οράματός του(Meyerhold, Popov, Zavadsky και Akimov). Ειδικά η ανορθόδοξη μετάφραση του Αμλετ από τον Akimov με τη μουσική του Shostakovich, το 1932, ήταν αυτή που σύστησε σε όλο τον κόσμο το θεατρικό αυτό μικρόκοσμο και προκάλεσε τα πρώτα κύματα θαυμασμού εντός και εκτός Ρωσίας.

Ανάμεσα στους σημαντικούς επίσης σκηνοθέτες, που τρέχουν να συμβάλλουν στο μύθο, ανακαλύπτουμε και τους Okhlopkov και Pogodin όπως και μια ολόκληρη σειρά από ευφυείς νέους δημιουργούς που οδηγούν δεκαετία με τη δεκαετία το Θέατρο Vakhtangov στον 21ο αιώνα.  Τα υψηλά καλλιτεχνικά στάνταρ και το ανατρεπτικό βλέμμα που εισάγουν με κάθε τους παράσταση καταφέρνουν ως και τις μέρες μας και διατηρούν στη θέση του, τον μεγαλύτερο ίσως θεατρικό μύθο της Ρωσίας.

Ένας από αυτούς τους ευφυείς νέους δημιουργούς, είναι και ο Rimas Tuminas και δεν είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιεί την παραγωγή ενός έργου του Τσέχωφ. Οι Τρεις Αδελφές και ο Βυσσινόκηπός του, κέρδισαν την αναγνώριση του κοινού και των κριτικών. Τα έργα του Τσέχωφ προσφέρουν έδαφος για εξερεύνηση, διαλεύκανση της ουσίας, αιτιολόγηση του είδους. Κάθε παραγωγή του Tuminas αποτελεί ένα νέο βήμα προς την έννοια αυτής της μυστηριώδους λέξης «κωμωδία», που τόσο διαψεύδει το πλαίσιο της πλοκής. Η παραγωγή του Θείου Βάνια έχει ήδη αναγνωριστεί ως μία από τις καλύτερες εκδηλώσεις των τελευταίων σεζόν στη Μόσχα, ενώ η δουλειά των S.Makovetsky και V.Simonov αξίζει να αναφέρεται στην παγκόσμια εγκυκλοπαίδεια του θεάτρου.

Το πιο ενδιαφέρον βεβαίως στην περίπτωση του Rimas Tuminaς, είναι ο τρόπος που αντιλαμβάνεται και «μεταφράζει» το ρωσικό αυτό κλασικό αριστούργημα. Όχι,  δεν έκανε ούτε βανδαλισμό, ούτε ξανάγραψε το κείμενο, ούτε το περιέκοψε. Απλά ξαναδιάβασε το κείμενο, σαν να μην υπήρχαν ερμηνείες πριν από αυτόν. Γιατί, δεν υπάρχει τίποτα συνηθισμένο, όμορφο, οικείο. Δεν υπάρχει η περιτριγυρισμένη από κήπους έπαυλη του Τσέχωφ, δεν υπάρχουν άνετες πολυθρόνες, ούτε τραπέζι στρωμένο με δαντελένιο τραπεζομάντιλο και ζεστό σαμοβάρι, ούτε η αίσθηση ενός Σπιτικού όπου έζησαν πολλές γενιές… Υπάρχει μόνο κενός χώρος, ερημωμένος από τη ζωή, ο χώρος του θεάτρου με τους γκρι διαδρόμους, ένα αλαβάστρινο λιοντάρι – σύμβολο της Αγίας Πετρούπολης – ίσως είναι το μέρος όπου γεννήθηκε ο πρόγονος που έχτισε την έπαυλη, υπάρχει ένας πάγκος εργασίας με τραχιές πλάκες, ένας παλιός καναπές και αρκετές καρέκλες.

Οι χαρακτήρες του Τσέχωφ, όπως τους είδε ο Tuminas και όπως ενσαρκώνονται από τους ηθοποιούς, θυμίζουν έντονα κομμάτι του εαυτού μας. Ζουν σε συνθήκες συγκρουόμενων φιλοδοξιών, φιλοσοφούν, δουλεύουν σκληρά ή τεμπελιάζουν, υπηρετούν και καταναλώνουν. Είναι πολύ διαφορετικοί, αλλά και παρόμοιοι – η ζωή του καθενός πήγε στραβά. Γιατί; Αυτό το ανακαλύπτουμε από σκηνή σε σκηνή, από τους διαλόγους, τους τσακωμούς, τις αποκαλύψεις και το σαρκασμό. Ο κόσμος ανακαλύπτει τις αρχές του θεάτρου του παραλόγου στα έργα του Τσέχωφ. Οι χαρακτήρες του λένε κάτι και μετά κάνουν κάτι άλλο, ενώ σκέφτονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ο Θείος Βάνιας του Tuminas ασχολείται με το τι σκέφτονται οι χαρακτήρες και με το τι  εξομολογούνται σε περιόδους πνευματικής αναταραχής. Κάποιες φορές είναι ασυνάρτητοι, σαν τον θείο Βάνια ή πολύ βίαιοι, όπως ο Astrov. Όμως οι εξομολογήσεις τους ξεσπούν από τις ψυχές τους τόσο ορμητικά, σαν να βγαίνει κάποιος από ένα αποπνικτικό δωμάτιο στον καθαρό αέρα.
«Ο Θείος Βάνιας μας είναι απαραίτητος σήμερα για να μας στηρίξει, να μην γίνουμε κυνικοί, αγενείς, ασυνείδητοι άνθρωποι», λέει ο Rimas Tuminas. «Με όλα όσα αντιμετώπισε στη ζωή του, δεν έχασε την αρετή της εντιμότητας και συνέχισε να εργάζεται. Κοντά στο θέατρό μας, υπάρχει ένα μνημείο της Πριγκίπισσας Turandot. Ίσως θα έπρεπε να χτίσουμε ένα μνημείο στον Θείο Βάνια».

Στην καλύτερη παράσταση για τα 150 χρόνια του Τσέχωφ, από το σπουδαίο Θέατρο Βαγκτάγκοφ με τα 100 χρόνια θεατρικής ιστορίας πρωταγωνιστούν, μεταξύ άλλων, οι βραβευμένοι «Καλλιτέχνες του Λαού» Sergey Macovetsky, Ludmila Maksakova, Vladimir Simonov, Anna Dubrovskaya, Yury Kraskov και Galina Konovalova.
 

RIMAS TUMINAS (Καλλιτεχνικός Διευθυντής)

Νικητής του Κρατικού Βραβείου της Ρωσικής Ομοσπονδίας και του Ρωσικού θεατρικού βραβείου Zolotaya Maska.
Γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 1952 στην πόλη Kelme (Λιθουανία). Κατά την περίοδο 1970 – 1974 φοίτησε στο Ωδείο της Λιθουανίας. Το 1978 αποφοίτησε από το τμήμα παραγωγής του GITIS (τάξη του I.Tumanov). Η πρώτη του παραγωγή ήταν το έργο January του J.Radickov (1978) στο Δραματικό Θέατρο της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Λιθουανίας, ενώ η πρώτη του παραγωγή στη Μόσχα ήταν το Peacock Tune του O.Zagradnik (1979) στο Θέατρο K.S.Stanislavsky. Από το 1979 έως το 1990, εργάστηκε στο State Academic Dramatic Theatre of Lithuania (Κρατικό Ακαδημαϊκό Δραματικό Θέατρο της Λιθουανίας), και από το 1994 έγινε ο καλλιτεχνικός του διευθυντής. Το 1999, ο Tuminas άφησε το θέατρο, με τελευταίες παραγωγές τα Oedipus Rex του Σοφοκλή (1998) και Richard III του Σαίξπηρ  (1999). Ο Rimas Tuminas σκηνοθέτησε περισσότερα από 20 θεατρικά έργα σε πολλά θέατρα της Λιθουανίας και του εξωτερικού. Η δουλειά του στο εξωτερικό συμπεριλαμβάνει τα Θείος Βάνιας (1992) και το Γλάρο (1993) του Τσέχωφ στη Φινλανδία, και το Δον Ζουάν του Μολιέρου στην Ισλανδία (1995). Το 1990, ο Tuminas ίδρυσε το Small Theatre of Vilnius (Μικρό Θέατρο του Βίλνιους).

Εκεί, παρουσιάστηκαν οι εξής παραγωγές: Cherry Orchard του Τσέχωφ (1990), Galileo του Μπρεχτ (1991), God, Smile to Us του G.Kanovichus (1994), Masquerade του M.Lermontov (1997), οι οποίες ταξίδεψαν και στο εξωτερικό. (Φινλανδία, Σουηδία, Πολωνία, Ισλανδία, κα.)  Οι παραγωγές του Tuminas συμμετέχουν με επιτυχία σε φεστιβάλ όπως τα International Baltic Theater Spring, Baltic House, Life, Contact, International Chekhov Theatre Festival, κλπ. Μετά την επιτυχημένη παράσταση Masquerade, η οποία κέρδισε το Ρωσικό Εθνικό Βραβείο Θεάτρου Zolotaya Maska στην κατηγορία «Καλύτερη Ξένη Παραγωγή 1998» στη Μόσχα και στο πλαίσιο του 3ου Φεστιβάλ για τον Τσέχωφ, ο Tuminas κλήθηκε στο Sovremennik Theatre, όπου έκανε την παραγωγή του Playing… Schiller! το 2000. Το 2002, στη σκηνή του Θεάτρου E.Vakhtangov, ο Rimas Tuminas έκανε την παραγωγή του The Inspector General του Γκογκόλ. Το 2007, μετά το θάνατο του M.A.Ulyanov, ο Tuminas δέχτηκε την πρόταση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας για τον Πολιτισμό και τον Κινηματογράφο και της διεύθυνσης του Θεάτρου E.Vakhtangov, να γίνει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Θεάτρου.

ΔΙΑΝΟΜΗ:

Vladimir Simonov (Serebryakov Alexander Vladimirovich / συνταξιούχος καθηγητής)
Anna Dubrovskaya (Elena Andreevna / η σύζυγός του)
Yevgeniya Krevzhde/ Maria Berdinskikh (Sofya Alexandrovna –Sonya / η κόρη του από τον πρώτο γάμο)
Ludmila Maksakova (Voynitskaya Maria Vasilyevna / χήρα ενός Μυστικού Συμβούλου, μητέρα της πρώτης συζύγου του καθηγητή)
Sergey Makovetsky (Voynitsky Ivan Petrovich / ο γιος της)
Vladimir Vdovichenkov/Artur Ivanov (Astrov Mikhail Lvovich / Γιατρός)
Yury Kraskov (Telegin Ilya Ilyich / γαιοκτήμονας που κατέληξε φτωχός)
Galina Konovalova (Marina / γκουβερνάντα)
Sergey Yepishev (Yefim / εργάτης)

Παραγωγή: Rimas Tuminas
Σκηνογραφία & κοστούμια: Adomas Atsovskis
Σύνθεση: Faustas Latenas
Στην παράσταση ακούγεται ένα απόσπασμα του Kol Nidrei του M.Bruch που ερμηνεύει ο T.Dockschitzer
Διοργάνωση: ADaM Productions

Με ελληνικούς υπέρτιτλους


ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΩΝ 150 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ ΤΟ 2010