Σήμερα θα κάνουμε βόλτα στην πόλη και θα επισκεφθούμε τέσσερις εκθέσεις. Συγκεκριμένα την διπλή έκθεση από την Ένωση Ελλήνων Χαρακτών, την έκθεση της Καρολίνας Κρασούλη, την έκθεση «ReThinking Ταυτότητες: Φύλο, Διαφορετικότητα, Διακρίσεις» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, αλλά και την περιοδική έκθεση του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

4 εκθέσεις για βόλτα στην πόλη

Εντυπώσεις: Διπλή έκθεση από την Ένωση Ελλήνων Χαρακτών στην Ολυμπιακή Δημοτική Πινακοθήκη «Σπύρος Λούης»

Ο Δήμαρχος Αμαρουσίου κ. Θεόδωρος Αμπατζόγλου και η Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Χαρακτών κα Δήμητρα Κουμαντάκη σας προσκαλούν στα εγκαίνια της Διπλής Έκθεσης Χαρακτικής με θέμα ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ, που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 22 Μαρτίου 2023 στις 18:30, στην Ολυμπιακή Δημοτική Πινακοθήκη «Σπύρος Λούης», το προσφάτως ανακαινισμένο ιστορικό κτίριο του 1871, που βρίσκεται στην Πλατεία Ηρώων και υπήρξε στο παρελθόν το πρώτο Σχολείο και αργότερα το παλαιό Δημαρχείο της πόλης.

Σήμερα, ο όρος Χαρακτική έχει ξεπεράσει την κυριολεκτική σημασία του και περιλαμβάνει κάθε πρωτότυπη έντυπη εικαστική εικόνα, τυπωμένη από μήτρες που δημιουργεί ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Έτσι, ο όρος περιλαμβάνει από τις γνωστότερες μορφές όπως η καλλιτεχνική ξυλογραφία, η λινογραφία, η χαλκογραφία, η λιθογραφία και η μεταξοτυπία έως και τις νεώτερες πολυδιάστατες εκφραστικές μορφές από τις εφαρμογές της νέας τεχνολογίας, που εμπλούτισαν κι αυτές με τη σειρά τους τη χαρακτική εικόνα.

Τα εκατό εκθέματα που παρουσιάζονται στην Έκθεση ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ προέρχονται από δύο επιμέρους εκθέσεις. Η πρώτη έκθεση, με τίτλο «Όψεις του Αρχείου της Ένωσης Ελλήνων Χαρακτών», περιλαμβάνει ένα μέρος από το πλούσιο αρχείο της Ένωσης, που έχει συγκροτηθεί τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια και ταξινομήθηκε στη διάρκεια του εγκλεισμού. Η Έκθεση μαρτυρά τη μεγάλη γκάμα των τεχνικών που διαθέτει αυτή η καλλιτεχνική έκφραση και λειτουργεί ως μικρογραφία του πλούτου της πρόσφατης ιστορίας της σύγχρονης ελληνικής χαρακτικής τέχνης.

Η δεύτερη έκθεση, με τίτλο «Το Ανθρώπινο όνειρο» περιλαμβάνει πενήντα έργα σύγχρονων Ελλήνων χαρακτών που αναφέρονται στις πολώσεις του σήμερα, όπως αυτές τις αντιλαμβάνονται και τις αποτυπώνουν οι καλλιτέχνες.

Καρολίνα Κρασούλη – Wish: Έκθεση στην Kalfayan Galleries

Η έκθεση της Καρολίνας Κρασούλη στην γκαλερί Kalfayan με τίτλο “Wish” συνεχίζει την έρευνα της καλλιτέχνιδος πάνω στην αναπαράσταση οπτικών φαινομένων, τα οποία συνδέονται με τις λειτουργίες της μνήμης και της γλώσσας.

Ο θεατής καλείται να αποκρυπτογραφήσει την ‘ευχή’ που εκφράζει το κάθε έργο που ισορροπεί μεταξύ της έννοιας της ελπίδας και του απραγματοποίητου, της επιθυμίας και του ανικανοποίητου, ανάμεσα στο παρόν και στο μέλλον, στο υπαρκτό και το μεταφυσικό. Οι ‘ευχές’ της Κρασούλη άλλοτε λαμβάνουν τη μορφή σχεδίων με χρωματιστά μολύβια σε χαρτί, και άλλοτε εκφράζονται μέσα από τους ραμμένους καμβάδες της. Οι τελευταίοι είναι το αποτέλεσμα μιας χρονοβόρας διαδικασίας κατά την οποία η καλλιτέχνης προετοιμάζει τον καμβά, δημιουργεί τα χρώματα, βάφει τον καμβά με λάδι και gesso και στη συνέχεια τον ράβει με έντεχνο τρόπο αποκρύπτοντας τις ραφές. Η καλλιτέχνης δίνει στον καμβά σχήματα που παραπέμπουν για παράδειγμα σε διπλωμένες σελίδες χαρτιού, σε βιβλία ή φακέλους. Τα νέα της έργα αποτυπώνουν τους πολυεπίπεδους συμβολισμούς μιας ‘ευχής’, και ταυτόχρονα είναι ‘ανοιχτά’ σε ερμηνεία. Για τον Roland Barthes (‘Θεωρία των Κειμένων’) κάθε κείμενο είναι υφαντό παλιότερων αναφορών. Η ‘διακειμενικότητα’ αυτή εντοπίζεται και στα έργα της Κρασούλη. Υλική αποτύπωσή της αποτελεί μεταξύ άλλων και ο πολυεπίπεδος χαρακτήρας των νέων έργων. Η Κρασούλη μεταχειρίζεται και ‘διπλώνει’ τον καμβά σαν χαρτί, και στη συνέχεια προσθέτει στοιχεία γραφής.

Αφετηρία της χειρονομιακής διαδικασίας της γραφής είναι η έμπνευση που αντλεί η Κρασούλη από τη λογοτεχνία και πιο συγκεκριμένα, από την ποίηση, την αυτοβιογραφία και τα μη λογοτεχνικά πεζογραφήματα. Η ραπτική, η ζωγραφική, το ντραπἀρισμα του καμβά, το μοτίβο και η χωροταξική αντιστοίχιση στο χαρτί, είναι όλες στοχαστικές διαδικασίες.

Μέσα από την ανοιχτή σε ερμηνεία φόρμα των έργων σε καμβά και κυρίως την επανάληψη των μοτίβων και τη σειραϊκότητα στα σχέδια σε χαρτί, η Κρασούλη επιχειρεί να εκμηδενίσει με έναν τρόπο την απόσταση μεταξύ σημαίνοντος και σημαινόμενου και να καταργήσει οποιαδήποτε ιεραρχία των επιμέρους στοιχείων των έργων. Ταυτόχρονα στο νέο σώμα δουλειάς που παρουσιάζεται στην γκαλερί Kalfayan η καλλιτέχνης πραγματεύεται τη δυνητικά ελλειπτική φύση της επικοινωνίας και μετάδοσης του μηνύματος. Πώς η χειρονομία της απόκρυψης μπορεί να συνυπάρχει με τη χειρονομία της αποκάλυψης, πώς ο συγγραφέας και ο παραλήπτης μπορεί να είναι το ίδιο πρόσωπο, πώς ένα θραύσμα μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία παραλειπόμενων; Τα έργα επικαλούνται αυτό που η Καρολίνα Κρασούλη αποκαλεί «αποκεντρωμένη γραφή», μια μορφή γραφής πάνω σε οτιδήποτε βρίσκεται κοντά. Μέσα από μια διαδικασία ανάγνωσης και γραφής, η καλλιτέχνις ανασύρει ένα σύνολο μηχανισμών όπου νοήματα και αισθήσεις «ξαναγράφονται» στοχεύοντας στην επινόηση μιας καινούριας γλώσσας μεταξύ αφαίρεσης και αναπαράστασης.

«ReThinking Ταυτότητες: Φύλο, Διαφορετικότητα, Διακρίσεις»: Έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης ήταν ο φορέας που επέλεξε να σχεδιάσει την έκθεση «ReThinking Ταυτότητες: Φύλο, Διαφορετικότητα, Διακρίσεις» που εστιάζει στις ταυτότητες φύλου και στις κοινωνικές τους διαστάσεις, με έμφαση στη διαφορετικότητα και τις διακρίσεις.

Την έκθεση επιμελούνται οι Μαρίνα Πλατή, Ελένη Μάρκου και Νεφέλη Μπαντελά από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, οι Catalin Betz, Sibylle Dienesch από το Μουσείο του Γκρατς στην Αυστρία και η Irini Khenkin από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία.

Στη σημερινή εποχή, οι έννοιες του φύλου, της διαφορετικότητας και των διακρίσεων είναι πιο επίκαιρες από ποτέ. Kaθημερινά αναδύονται ζητήματα φύλου, περιπτώσεις διακρίσεων σε όλους τους τομείς της ζωής μας ενώ παρατηρείται και μια αλλαγή στη στάση των ανθρώπων απέναντι στη διαφορετικότητα ως προς τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Τα θέματα αυτά δεν εμφανίζονται φυσικά για πρώτη φορά στην εποχή μας. Οι διακριτοί ρόλοι των φύλων υπήρχαν πάντα στην κοινωνία από την προϊστορική εποχή έως τον σύγχρονο κόσμο. Αν και δεν είναι εύκολο να εξάγει κανείς ασφαλή συμπεράσματα για τον ρόλο ανδρών και γυναικών στην πρωτοκυκλαδική κοινωνία, ισχύει ο ισχυρισμός πως άνδρες και γυναίκες κατείχαν διαφορετικούς αλλά εξίσου σημαντικούς ρόλους.

Η έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης περιλαμβάνει τρία έργα σε ψηφιακή μορφή από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Μουσείο του Γκρατς στην Αυστρία και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία, που έχουν σκοπό να παρουσιάσουν το θέμα της ταυτότητας από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας: Πρόκειται για το μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο γυναικείας μορφής, την «Αυτοπροσωπογραφία της καλλιτέχνιδος Ida-Sofia Maly» και ένα αγαλματίδιο με την ονομασία «Ο υπηρέτης του ναού» των τριών μουσείων αντίστοιχα. Την έκθεση πλαισιώνει μια ειδική διαδρομή «Ταυτότητας Φύλου» που οδηγεί τον επισκέπτη σε επιλεγμένα αντικείμενα των τεσσάρων μόνιμων εκθέσεων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης που σχετίζονται με το φύλο, τη διαφορετικότητα και τις διακρίσεις. Τα αντικείμενα αυτά θα παρουσιάζονται και σε ψηφιακή μορφή μέσα στον χώρο της έκθεσης, ενώ παράλληλα θα υπάρχουν ψηφιακά εργαλεία και δραστηριότητες μέσω των οποίων οι επισκέπτες θα μπορούν να εξερευνήσουν τόσο τα ίδια τα αντικείμενα όσο και τις προσωπικές τους εμπειρίες και πεποιθήσεις ως προς τις ταυτότητες φύλου.

«Από το Βυζάντιο στον Νεότερο Κόσμο. Χειροποίητα Κεραμικά της Χίου (17ος-19ος αι.)»: Νέα περιοδική έκθεση στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Στόχος της έκθεσης «Από το Βυζάντιο στον Νεότερο Κόσμο. Χειροποίητα Κεραμικά της Χίου (17ος-19ος αι.)» είναι να αναδειχθεί μέσα από τα κεραμικά σκεύη καθημερινής χρήσης ο νεότερος υλικός πολιτισμός, η ιστορία και η κοινωνία του νησιού της Χίου.

Η μεγάλη πολιτιστική και οικονομική ακμή της Χίου στους νεότερους χρόνους, η εντατική αγροτική και μεταποιητική δραστηριότητα (με χαρακτηριστικότερη την παραγωγή της μαστίχας) και η στρατηγική θέση του νησιού κοντά σε μεγάλα εμπορικά κέντρα και θαλάσσιους δρόμους, συνετέλεσαν στο να αναπτυχθεί μια ποικιλόμορφη αγγειοπλαστική παραγωγή. Τα εργαστήρια του νησιού έφτιαχναν μια σειρά από διαφορετικά κεραμικά, από χειροποίητα ογκώδη κεραμίδια και στιβαρά πιθάρια έως τροχήλατες στάμνες και μικροσκοπικά κανατάκια για τη διακίνηση της μαστίχας.

Τα χειροποίητα κεραμικά στα οποία εστιάζει η έκθεση είναι ποικίλα, από πιθάρια, πιθοειδή και καπάκια πιθαριών έως κανάλια, αγωγούς, κεραμίδια, λεκάνες και ότι άλλο ήταν πολύ ογκώδες για να κατασκευαστεί πάνω στον τροχό. Για την παραγωγή των χειροποίητων κεραμικών υπήρχαν εξειδικευμένοι αγγειοπλάστες οι οποίοι ονομάζονταν “καναλάδες”. Οι “καναλάδες” χρησιμοποιούσαν ιδιαίτερα μείγματα πηλών, είχαν συγκεκριμένα εργαλεία και έψηναν τα κεραμικά τους σε ιδιότυπους κλιβάνους, εξασκούσαν δηλαδή μια ιδιαίτερη και πανάρχαια τεχνολογική αλυσίδα που κατάγονταν από το Βυζάντιο και επιβίωσε στο νεότερο Αιγαίο μόνο στη Χίο.

Κεντρική εικόνα θέματος: Stathopoulou Rania