Δημήτρης Παπαϊωάννου

Δημήτρης Παπαϊωάννου:

Άρθρα, συνεντεύξεις, παραστάσεις, video, ειδήσεις για τον σπουδαίο Έλληνα σκηνοθέτη, χορογράφο και χορευτή Δημήτρη Παπαϊωάννου (Dimitris Papaioannou).

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου (21 Ιουνίου 1964) γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών και σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στα εργαστήρια του Δημήτρη Μυταρά και της Ρένας Παπασπύρου. Είχε ήδη ξεκινήσει από τα 17 του χρόνια τη ζωγραφική, έχοντας μαθητεύσει στο πλευρό του Γιάννη Τσαρούχη.

Παρακολούθησε μαθήματα χορού το 1982 στο στούντιο της Μαίρης Τσούτη, ενώ το 1983 αποτελεί βασικό μέλος της ομάδας Ανάλια. Την ίδια χρονιά βρέθηκε στη Νέα Υόρκη για σπουδές χορού στο στούντιο του Έρικ Χόκινς και το La Mamma Experimental Theatre Company, όπου μελετά την ιαπωνική τεχνοτροπία σύγχρονου χορού Butoh.

Το 1986 ίδρυσε μαζί με την Αγγελική Στελλάτου την Ομάδα Εδάφους, μια ομάδα χορού στην οποία είχε την καλλιτεχνική επιμέλεια και χορογράφησε δεκαεπτά παραγωγές της, παίρνοντας μέρος σαν ερμηνευτής σε δώδεκα απ’ αυτές. Με ελάχιστα τεχνικά μέσα στην αρχή και επίκεντρο υβρίδια σωματικού θεάτρου, πειραματικού χορού και περφόρμανς αρτ κατάφερε να ξεφύγει από τα εσκαμμένα και να προκαλέσει αίσθηση στο φιλότεχνο κοινό της εποχής και να αποκτήσει έναν διευρυμένο αριθμό πιστών οπαδών.

Ανέβασε το 1987 το πρώτο έργο “Βουνό” και τον ίδιο χρόνο ακολουθεί το “Αδιάβροχο” που εκπροσώπησε την Ελλάδα στη 2η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου στη Βαρκελώνη και στη συνέχεια το “Δωμάτιο Ι” (1988). Τέλος της δεκαετίας του ΄80 παρακολούθησε από κοντά την προετοιμασία δυο παραστάσεων του σκηνοθέτη Ρόμπερτ Γουίλσον στο Αμβούργο και στο Βερολίνο που ήταν μια αποκάλυψη και τον επηρέασε να αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον θεατρικό χώρο και την θεατρική πράξη.

Όταν επέστρεψε στην Αθήνα ανέβασε το “Τελευταίο Τραγούδι” (1990) του Ρίχαρντ Στράους που είχε επιτυχία και ήταν το πραγματικό σημείο αφετηρίας της Ομάδας Εδάφους. Παρουσίασε την παράσταση “Μήδεια” (1993) που σηματοδότησε το πέρασμα της ομάδας στις μεγάλες σκηνές και θεωρείται το κατεξοχήν δείγμα γραφής της. Λίγο αργότερα, την παράσταση του, με τον τίτλο “Ενός Λεπτού Σιγή” (1995), που ήταν βασισμένη στην τελευταία δουλειά του Μάνου Χατζιδάκι, «Τα τραγούδια της αμαρτίας», που συνέθεσε πάνω σε τρεις ποιητικές συλλογές του Ντίνου Χριστιανόπουλου και σε ένα ποίημα του Γιώργου Χρονά.

Η Ομάδα Εδάφους μέτρησε δεκαεπτά χρόνια ως το 2002 αφήνοντας ανεξίτηλη την σφραγίδα της στην ελληνική καλλιτεχνική σκηνή.

Δραστηριοποιήθηκε και εκτός Ομάδας Εδάφους με μια σειρά αξιόλογων παραστάσεων και συνεργάστηκε με το Μέγαρο Μουσικής για το οποίο σκηνοθέτησε έργα βασισμένα σε μουσικές συνθέσεις του Γιώργου Κουμεντάκη και τα οποία είναι “Η Ιφιγένεια στο Γεφύρι της Άρτας” (1995) και “Καταιγίδα” (1997). Επίσης σκηνοθέτησε δύο έργα όπερας τα “Η Επιστροφή της Ελένης” (1999) του Θάνου Μικρούτσικου σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου και “La Sonnambula” (2000) του Μπελίνι.

Σκηνοθέτησε μουσικές παραστάσεις όπως οι “Νεφέλη” (1995) και “Δέντρο” (1998) για την Χάρις Αλεξίου και “Ηφαίστειο” (1998) και “Παραμύθι” (2000) για την Άλκηστη Πρωτοψάλτη.

Έγινε ευρύτερα γνωστός το 2004 ως δημιουργός των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

Σε νέο ξεκίνημα το 2006, εγκαινίασε το ανακαινισμένο ιστορικό Θέατρο Παλλάς με το έργο του “2” (Δύο) σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Βήτα και βρέθηκε στη θέση να δημιουργεί πρωτοποριακά έργα σε μεγάλα θέατρα που κατέρριπταν ρεκόρ αριθμού παραστάσεων.

Συνέχισε στο ίδιο χώρο και παρουσίασε την αναπροσαρμοσμένη επανάληψη της παράστασης “Μήδεια” (2008). Ένα χρόνο αργότερα σκηνοθετεί την παράσταση “Πουθενά” (2009), για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Εθνικού Θεάτρου.

Επιστρέφει μετά από δέκα χρόνια και σκηνοθετεί ένα μουσικό θέαμα που είναι ο κύκλος τραγουδιών “ΚΚ” της Λένας Πλάτωνος βασισμένος σε δεκατρία ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη (2010) και ένα χρόνο αργότερα παρουσιάζει την παράσταση “Μέσα” (2011) στο Θέατρο Παλλάς.

Αφαιρώντας από τη δουλειά του κάθε τι που δεν ήταν απολύτως απαραίτητο, δημιούργησε την “Πρώτη Ύλη” (2012) για το Φεστιβάλ Αθηνών, που τον έφερε ξανά επί σκηνής ύστερα από μια δεκαετή αποχή. Στην ίδια αναζήτηση του απλού, δημιούργησε το “Still Life” (2014) όπου συμμετείχε ο ίδιος και οι Άρης Σερβετάλης, Δρόσο Σκότη, Αργύρης Πανταζάρας, Μιχάλης Θεοφάνους, Καλλιόπη Σίμου και Παυλίνα Ανδριοπούλου. Ήταν το πρώτο του έργο που περιόδευσε ευρέως στην Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική, την Ασία και την Αυστραλία.

Παρουσίασε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση την παράσταση “Ο Μεγάλος Δαμαστής” (2017), μια διεθνή υπερπαραγωγή μεγάλης εικαστικής και καλλιτεχνικής δύναμης που μάγεψε πλήθος θεατών ανά τον κόσμο.

Δημιούργησε το έργο “New Piece I-Since She” (2018) για το Χοροθέατρο Πίνα Μπάους. Είναι η πρώτη δημιουργία του σπουδαίου καλλιτέχνη για μια άλλη ομάδα και η πρώτη φορά που το θρυλικό Χοροθέατρο του Βούπερταλ παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο έργο χωρίς την υπογραφή της Πίνα Μπάους.

Στην διάρκεια της απαγόρευσης για την πανδημία Covid 19 δημιούργησε το έργο “Ink” (2020).