Η Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά “ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ”, σε συνεργασία με το υφυπουργείο Μακεδονίας Θράκης, την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και τον Δήμο Θεσσαλονίκης, διοργανώνει ξεχωριστή πολιτιστική εκδήλωση εν’ όψη της παγκόσμιας ημέρας των Ρομά που θα πραγματοποιηθεί στις 8 Απριλίου 2017 στην πλατεία του Λευκού Πύργου στη Θεσσαλονίκη και ώρα 19 μ.μ., στέλνοντας μήνυμα ενότητας και αξιοπρέπειας.

Την εκδήλωση θα προλογίσουν ο Πρόεδρος της “ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ” Βασίλειος Πάντζος και εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ακολουθεί μεγάλη συναυλία με τους γνωστούς καλλιτέχνες Ρομά Κώστας Χατζής, Βασίλης και Σαράντης Σαλέας με την πολυμελή ορχήστρα τους. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

Όπως τονίζουν οι τρεις διακεκριμένοι καλλιτέχνες, η Παγκόσμια Ημέρα των Ρομά είναι αφορμή για να θυμηθούμε την πλούσια μουσική παράδοση των Ρομά, την προφορική τους παράδοση και τον σπάνιο εθνικό τους πλούτο. Δεν είναι πρώτη φορά που δίνουμε συναυλίες για την Παγκόσμια Ημέρα των Ρομά, έχουμε ήδη συνεργαστεί για τον σκοπό αυτό με πολλούς εκλεκτούς καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως το διεθνές συγκρότημα Gipsy Kings, την Εσμα κα.

Η 8η Απριλίου αποτελεί μέρα γιορτής για τους τσιγγάνους όλου του κόσμου, με εκδηλώσεις, πορείες και συγκεντρώσεις, σε τουλάχιστον 150 πόλεις του κόσμου, εις ανάμνηση του Πρώτου Παγκόσμιου Συνεδρίου τους, που έγινε στο Λονδίνο στις 8 Απριλίου 1971 και έθεσε τις βάσεις για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους από τη διεθνή κοινότητα. Η 8η Απριλίου έχει ορισθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα των Ρομά. Η ημέρα αυτή αποτελεί αφορμή για προβληματισμό σχετικά με την ενεργό συμμετοχή όλων των πολιτών στη διασφάλιση του δικαιώματος κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως φύλου, καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, για ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή σε όλους τους τομείς της πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και πνευματικής ζωής.

Αριθμώντας μεταξύ 10 και 12 εκατομμύρια ανθρώπους, οι Ρομά αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες και λιγότερο ευνοημένες μειονότητες της Ευρώπης. Κατά μέσο όρο, έχουν χαμηλότερα εισοδήματα, χειρότερη υγεία, ανεπαρκέστερη στέγαση, μεγαλύτερο ποσοστό αναλφαβητισμού και υψηλότερα επίπεδα ανεργίας από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Αυτά δεν είναι απλώς συνέπειες φτώχειας. Είναι το αποτέλεσμα εκτεταμένων, συχνά συστηματικών, διακρίσεων και άλλων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ειδικότερα, είναι το αποτέλεσμα των προκαταλήψεων -των κοινωνικών, θεσμικών και ατομικών πράξεων διακρίσεων, επί αιώνες-, οι οποίες έχουν ωθήσει τη μεγάλη πλειονότητα των Ρομά στο περιθώριο της κοινωνίας και τους κρατούν εκεί.

Στην μακρόχρονη ιστορία τους, τα καραβάνια των Ρομά έχουν αποτελέσει αστείρευτη πηγή ιδεών για ζωγράφους, συγγραφείς και ονειροπόλους, οι πολύχρωμες φορεσιές τους ενέπνευσαν τους διασημότερους σχεδιαστές μόδας, οι χοροί τους διδάσκονται σε χιλιάδες σχολές ανά τον κόσμο και η μουσική τους αριθμεί εκατομμύρια θαυμαστές.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ανάμεσα στους διάσημους Ρομά ανά τον κόσμο συγκαταλέγονται οι ξένοι ηθοποιοί Τσάρλι Τσάπλιν, Γιουλ Μπρίνερ, Μάικλ Κέιν και ο Μπομπ Χόσκινς, ενώ από τους Ελληνες Ρομά ξεχωρίζουν οι Μανώλης και Στάθης Αγγελόπουλος, ο Βασίλης Παϊτέρης, οι Κώστας και Αλέξανδρος Χατζής, οι Βασίλης και Σαράντης Σαλέας, ο Μάκης Χριστοδουλόπουλος, η Ελένη Βιτάλη, η Πάολα, η Ειρήνη Μερκούρη κ.α.

Πολλοί μεγάλοι μουσικοί, μεταξύ των οποίων οι Μπετόβεν, Σούμπερτ, Λιστ, εμπνεύστηκαν θέματα από τη μουσική των Ρομ, όπως ο Λιστ την «Ουγγρική Ραψωδία» του. Ο Λιστ έγραψε και σπουδαίο ειδικό έργο για τη Μουσική των Ούγγρων Τσιγγάνων, που δημοσιεύθηκε στα γαλλικά (Παρίσι, 1859). Πολύ ωραία είναι επίσης και τα λαϊκά ποιήματα των Ρομ της Ρουμανίας, καθώς και της Ισπανίας, όπου οι γυναίκες των Ρομ διακρίνονται ως χορεύτριες. Για τους Ρομ και την ιδιόρρυθμη ζωή τους ασχολήθηκαν και πολλοί λογοτέχνες, μεταξύ των οποίων ο Θερβάντες (Γυφτοπούλα), ο Ουώλτερ Σκοτ, ο Προσπέρ Μεριμέ (Κάρμεν), ο Ζαν Ρισπέν κ.ά. Επίσης και Έλληνες λογοτέχνες περιέγραψαν τη ζωή των Ρομ, όπως ο Βιζυηνός, ο Παπαδιαμάντης, ο Δροσίνης και ο Παλαμάς, ο οποίος από τη ζωή τους εμπνεύστηκε τον «Δωδεκάλογο του Γύφτου».