Into the Storm Gently: Απαλά, δυνατά, μέσα από την τέχνη

Είναι παράξενο πως κάποιες στιγμές η τέχνη μέσα από την ησυχία της μπορεί να γίνει αληθινά εκκωφαντική. Η έκθεση του Νίκου Ποδιά με τον χαρακτηριστικό τίτλο Into the Storm, Gently στην αίθουσα τέχνης δ. στο Βόλο, είναι μία από αυτές τις περιπτώσεις, που μέσα από ανεπαίσθητες αραβουργηματικές διαδρομές οδηγεί το θεατή σε μία πλήρη συγκινησιακή συντάραξη. Πώς το καταφέρνει αυτό; Με μία προσεκτική, μεθοδευμένη και αβίαστη κλιμάκωση. Όπως όταν ξεκινά να απλώνει τα κόκκινα δίχτυα του, nets, επάνω στο χαρτί, ο λευκός χώρος ζωντανεύει από ένα πλέγμα αρτηριακών δικτυώσεων που σε κάνουν να θέλεις να πλησιάσεις πολύ κοντά για να αφουγκραστείς τον παλμό και τη ροή της υγρής τους ενέργειας.

Και αρχίζω και αντιλαμβάνομαι πόσο διακριτικά εξελίσσεται αυτή η τέχνη της αποπλάνησης. Μπορεί ο καλλιτέχνης να μην μας υποσχέθηκε έναν κήπο με ρόδα- I Didn’t’t Promise you a Rose Garden, παρά μόνο ένα σχέδιο από μολύβι ως  ‘καλλιτεχνικός δανεισμός’ της Αλληγορίας της Άνοιξης του Σάντρο Μποτιτσέλι, οι υφές όμως της επιδερμίδας, μέσα από τη μολυβένια σκιαγράφησή τους, φαντάζουν παραδόξως ρεαλιστικά σαρκώδεις ενώ η ένταση στο βλέμμα του αραχνοΰφαντου ζευγαριού, του Ζέφυρου που επιδιώκει να ζευγαρώσει με τη Χλωρίδα, είναι πηχτή και ξεχειλίζει από τα ανομολόγητα πάθη της γης.

Επόμενος σταθμός μέσα σε αυτή τη σχεδόν άυλη περιρρέουσα αρχαϊκή σαγήνη, που δεν επιδιώκει να εκφραστεί με εμφατικά μέσα αλλά αργά εμποτίζει το χώρο με τη γλυκιά μελαγχολία μιας ατέρμονης επιθυμίας, είναι ένα άλλο μοιραίο ζευγάρι από το παρελθόν, ο Αχιλλέας και η βασίλισσα των Αμαζόνων Πενθεσίλεια, τους οποίους φιλοτέχνησε ο ομώνυμος αγγειογράφος της αρχαιότητας στην περίφημη ερυθρόμορφη κύλικα του 460πχ. Μέσα σε ένα λευκό και άλικο τρίπτυχο, η αφαιρετική καλλιτεχνική ματιά σταδιακά ζουμάρει στα βλέμματα, Gaze, των πρωταγωνιστών την ύστατη στιγμή που επιτελείται ένα θαύμα, ο έρωτας του Αχιλλέα για τη γυναίκα που έχει μόλις θανάσιμα λαβώσει. Ο Έρως, αρχέγονος γιος της Νύχτας και του Σκότους, ταυτίζεται με τον Θάνατο σε μια ζωγραφικά ποιητική χορογραφία μαργαριταρένιου λευκού σε αιμάτινο φόντο χαράσσοντας τα απολύτως απαραίτητα, που δεν είναι άλλα από το περίγραμμα της απόλυτης σύζευξης και ολοκληρωτικής απώλειας και διάλυσης του Εγώ μέσα στον Άλλο.

Το ταξίδι στην πνευματική και φυσική υλικότητα του παρελθόντος συνεχίζεται μέσα από διάφανα έργα με οργανικά antique-gold μοτίβα όπως αγκάθια, φολίδες ψαριών, απρόσωπες βυζαντινές εικόνες, αρχιερατικά άμφια, και κορυφώνεται με την εγκατάσταση Inside Out, μία δυτική πανοπλία σε φυσικό μέγεθος από γιαπωνέζικο χαρτί και φακελάκια τσαγιού. Η χρήση του εύθραυστου χαρτιού για κατασκευαστικό υλικό έρχεται σε αντίθεση με τη χρήση και το υλικό μιας αληθινής πανοπλίας. Η στολή των πολεμιστών διάφανη και κενή μοιάζει με αδειανό πουκάμισο τζίτζικα. Όπως το δίχτυ αδράχνει τις αναμνήσεις έτσι και αυτή η ανάλαφρη, χάρτινη, διαφανής πανοπλία, εξιστορεί τη θρυλική σχέση δύο παθιασμένων εραστών, της Δύσης και της Ανατολής.

Το αντίπαλο δέος είναι το Πουκάμισο Φυλακτό–Talismanic Shirt, επίσης από χαρτί και φακελάκια τσαγιού, και η παράδοση τους στο Ισλάμ είναι πολύ παλιά. Ήταν διακοσμημένα με στίχους από το Κοράνι, ονόματα προφητών, αριθμούς, και σύμβολα και θεωρούνταν θαυματουργά αντικείμενα με προστατευτικές δυνάμεις ενώ προορίζονταν για να φορεθούν κάτω από την πανοπλία σε μάχη.

Ο εννοιολογικός κορμός του έργου διατρέχεται υποδόρια μα ακατάπαυστα από αντιστίξεις: ύλη / άυλο, ψύχος / ανάσα, αντοχή / ευθραυστότητα, απαλότητα / σκληρότητα,  προστασία / κίνδυνος, εφήμερο / παντοτινό. Η ζύμωση αυτών των αντιθέσεων αποστάζει στη τρικυμιώδη συνάντηση Δύσης και Ανατολής, η οποία στις μέρες μας είναι πιο σφοδρή από ποτέ. Το έργο του Ποδιά έρχεται να αποδυθεί εκατέρωθεν στερεότυπα και ακραία αφηγήματα, να σχηματοποιήσει στρογγυλεύοντας οργανικά τις αιχμές, να ενδυθεί, να αγκαλιάσει και να αναστρέψει με το Inside-Out / μέσα-έξω χαρακτήρα του τις διαφορές των δύο πολιτισμών. Μέσα από τον στοχασμό του και τη διαπερατή υφή του, αναζητά να γεφυρώσει τα χάσματα και να κατευνάσει τα πάθη, καθώς αυτή η πανοπλία καταδεικνύει το ευάλωτο της ανθρώπινης φύσης, ενώ αυτό το πουκάμισο μπορεί να φορεθεί από όλους μας.