Μια αγγελική τοιχογραφία του Θεόφιλου από ένα δίπατο σπίτι στη Μυτιλήνη βγαίνει σε δημοπρασία σε λίγες μέρες στο επερχόμενο Greek Sale με αρχική τιμή πενταψήφιο νούμερο. Μαζί με αυτήν βγαίνει και ένας Κολοκοτρώνης του, με εξαψήφιο. Αν αθροίσεις μέσα στα χρόνια όλες τις πωλήσεις των έργων του, το νούμερο θα μπορούσε να προσφέρει στον πάμφτωχο Θεόφιλο μια άνετη ζωή για τρεις αιωνιότητες. Σίγουρα όμως το ποσό δεν θα επαρκούσε για να αγοράσεις ούτε ένα φυλλαράκι δυόσμου από τον παράδεισο. Γιατί εκεί τα χρήματα έχουν χάσει την αξία τους. Οι κερδοσκόποι δεν έχουν θέση, μάταια ουρλιάζουν να μπούνε στην Εδέμ. Και καθώς τα χρήματά τους δεν γίνονται δεκτά δωροδοκούν τα χερουβείμ με πίνακες του Θεόφιλου. Τι να τους κάνουν; Αφού εκεί οι πίνακές του είναι ζωντανοί, έχουν μπει σε λειτουργία.
Αντικρύζω το παιδί με τον άγγελο, να δέονται κι οι δυο, και φαντάζομαι τον Θεόφιλο να βρίσκεται σε κατάσταση ευφορίας καθώς ανακατεύει τα πράσινα στο φόντο, βγάζει επιφώνημα ενθουσιασμού όταν επιλέγει να μπλεδίσει τα φτερά του αγγέλου για να μοιάσουν στα μάτια της αγαπημένης του.
-Ουρανώ, μ’ ακούς;
-Σ’ ακούω, Θεόφιλε
-Πες μου ένα τραγούδι.
-«Θα με δικάσει, ο κούκος και τ’ αηδόνι…»
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Θεόφιλος Χατζημιχαήλ. Ένας μόνιμος υπάλληλος στην υπηρεσία της αθωότητας. Αυτή την χαμένη μας αθωότητα, την ποινικοποιημένη μας σαλότητα, είναι που θέλει να φωτίσει και η παράσταση «Θεόφιλος Sold», που μόλις κατέφθασε στην Αθήνα, και φτιάχτηκε από την αρχή υπό συνθήκες χειροποίητες, με όρους φιλίας, εφευρετικότητας και μπουλουκιού, απηχώντας μηνύματα από την αγνότητα της Θεοφιλικής ατμόσφαιρας.
Και γι’ αυτό δεν πρόκειται για μια τυπική και στερεοτυπική βιογραφία του ζωγράφου, που επιθυμεί να τον αγιοποιήσει κι άλλο στα μάτια του κοινού. Αντιθέτως. Αν ο δεινοπαθούντας Θεόφιλος παραμένει επίκαιρος στον ξεχαρβαλωμένο κόσμο που ζούμε είναι γιατί μας φωνάζει με όλες του τις δυνάμεις πως δεν επιδίωξε ποτέ την καταξίωσή του. Ο Θεόφιλος μας μηνύει σαν ένας αγγελιαφόρος με φουστανέλα πως όλοι μπορούμε να είμαστε Θεόφιλοι, και όχι πως ο Θεόφιλος είναι μόνο ένας. Αυτή είναι η ταπεινή κραυγή του: πως υπάρχουν εκατοντάδες Θεόφιλοι σαν και αυτόν, που μαρτύρησαν για την έμπνευσή τους, που ανακάτεψαν μέσα στο βαπτιστήριο της ζωής την τέχνη με την ανάσα τους. Απλώς δεν συνάντησαν ποτέ τον ανάλογο Τεριάντ για να αναδειχθούν. Βρίσκονται δίπλα μας και οφείλουμε να τους εντοπίσουμε. Να τους υποστηρίξουμε εν ζωή. Και όχι μετά θάνατον, όπως συμβαίνει πάντα.
Το φιλότεχνο κοινό έχει ευθύνη. Δεν έχει νόημα να κάνουμε ουρές στην έκθεση του Μόραλη και να έχουμε στο σπίτι μας φασόν πίνακες από τα σούπερ μάρκετ. Αν πιστεύουμε στ’ αλήθεια πως η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και να αντιπαρατεθεί στον χυδαίο υλισμό που μας έχει κυκλώσει, χρέος μας είναι να επαναπροσδιορίσουμε την ομορφιά, να αυτοδιαχειριστούμε την συγκίνηση, να αυτομορφωθούμε, έχοντας μιαν ανεπηρέαστη πίστη στον εαυτό, έξω από μιμητισμούς και διαφημιστικά τρικ. Αυτό είναι στα μάτια μου το σπουδαίο μήνυμα στο παραμύθι του Θεόφιλου: να ανιχνεύσουμε δυνατότητες καλλιτεχνικής δόνησης πέρα από τον κόσμο της έπαρσης και του ευπώλητου. Γιατί… σα να χαλάει ο κόσμος. Το σπίτι της τέχνης τρίζει. Το ακούς; Πέφτουν τα δοκάρια. Κι εγώ ψάχνω να κρατηθώ από κάπου. Να μη χάσω την πίστη μου. Θεόφιλε Χατζημιχαήλ, ακούς; Εσύ με θεμελιώνεις. Με κάνεις να χαμογελώ στο δειλινό. Το πνεύμα σου ακτινοβολεί ακόμη. Η προσευχή σου αγκαλιάζει τους φόβους μου. Η απλότητά σου διδάσκει σαν δροσερό χάδι την αγάπη. Το πείσμα σου για δημιουργία γίνεται υπόσχεση και οδηγός μας. Θεόφιλε, ακούς; Άστους να λένε! Βάλε την περικεφαλαία σου. Πιάσε το ξίφος στο δεξί. Στ’ αριστερό σου το πινέλο. Κι ανέβα στο άλογό σου. Ένα νέο ταξίδι ξεκινά. Πάμε να βρεθούμε εκεί που οι πραγματικότητες ζητιανεύουνε γονατιστές τα όνειρά μας.
Θεόφιλος Sold. Ένα θεατρικό statement για όλους τους Θεόφιλους του κόσμου. Σαν μανιφέστο που ορκίζεται σε ένα φυλλαράκι δυόσμου.
