Με κεντρικό θεματικό άξονα το φλέγον ζήτημα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, το πλούσιο πρόγραμμα των εκδηλώσεων του «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023» παρουσιάζει 70 παραγωγές σε 70 αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία, σε 12 περιφέρειες. Συνολικά θα παρουσιαστούν 140 εκδηλώσεις θεάτρου, μουσικής, παραστάσεων/δράσεων για παιδιά και εφήβους, χορού, εικαστικών-περφόρμανς και μουσικού θεάτρου από τις 5 Ιουλίου έως και τις 31 Αυγούστου 2023.

Το πρόγραμμα των εικαστικών – περφόρμανς:

Ομαδική έκθεση και εργαστήρια για παιδιά
Ο εφιάλτης της Περσεφόνης
5, 6 Ιουλίου 2023
Ιερό Προσκύνημα της Ιεράς Καρδίας του Ιησού, Εξώμβουργο, Τήνος

Επιμέλεια δράσης: Χριστόφορος Μαρίνος, Χρήστος Χρυσόπουλος
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Φίλιππος Βασιλείου, Φοίβη Γιαννίση, Γιάννης Θεοδωρόπουλος, Βαλέριος Καλούτσης, Κατερίνα Κατσιφαράκη, Ζήσης Κοτιώνης, Αλέξανδρος Λάιος, Χριστίνα Μήτρεντσε, Μαργαρίτα Μυρογιάννη, Λευτέρης Ναύτης, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Γιώργος Παλαμάρης, Νίκος Παπαδόπουλος, Άννα Παπαθανασίου, Κώστας Παππάς, Κώστας Ρουσσάκης, Κώστας Τζημούλης, Πέτρος Τουλούδης, Λεωνίδας Τσιριγκούλης, Μάρω Φασουλή, Ζωή Χατζηγιαννάκη, Βαγγέλης Χατζής
Συντονισμός εργαστηρίων για παιδιά: Περικλής Δουβίτσας
Συντελεστές εργαστηρίων: Μάγια Μύριαμ Παπαγεωργίου (θεατροπαιδαγωγός, μουσικοπαιδαγωγός), Γόνη Λούκα (θεατροπαιδαγωγός, εμψυχώτρια), Κώστας Μαρκόπουλος (εικονογράφος, δάσκαλος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση)
ΑΜΚΕ: Καιρός Πολιτισμού

Μια ξεχωριστή διήμερη δράση πραγματοποιεί ο Καιρός Πολιτισμού στο νησί της Τήνου. Η δράση περιλαμβάνει μια εικαστική έκθεση στo Ιερό Προσκύνημα της Ιεράς Καρδίας του Ιησού στο Εξώμβουργο και βιωματικά εργαστήρια για παιδιά στο Τηνιακό εργαστήριο βιβλίου στη Χώρα της Τήνου. Στην έκθεση Ο εφιάλτης της Περσεφόνης –ο τίτλος είναι δανεισμένος από το ομώνυμο τραγούδι των Νίκου Γκάτσου και Μάνου Χατζιδάκι– συμμετέχουν 22 σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί. Η έκθεση περιλαμβάνει γλυπτικές, φωτογραφικές και ηχητικές εγκαταστάσεις, καθώς και μια σειρά περφόρμανς, οι οποίες παρουσιάζονται στον αύλειο χώρο του Ιερού Προσκυνήματος της Ιεράς Καρδίας του Ιησού. Τα περισσότερα έργα είναι ειδικά φτιαγμένα για την έκθεση. Πολλοί από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες έχουν σχέση με το νησί και είναι ήδη εξοικειωμένοι με την τοπογραφία της Τήνου, ενώ έχουν ξαναεκθέσει έργα τους σε διάφορα πρότζεκτ που έχουν πραγματοποιηθεί εκεί την τελευταία δεκαετία. Ανάμεσά τους και δύο καλλιτέχνες, ο Βαλέριος Καλούτσης και ο Λεωνίδας Τσιριγκούλης, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με περιβαλλοντικά θέματα ήδη από τη δεκαετία του ’70.

Τα βιωματικά εργαστήρια με τίτλο Πώς φτιάχνεται ένα παιδικό βιβλίο και οι συνέπειες για το περιβάλλον μας έχουν ως θέμα το βιβλίο ως αντικείμενο. Πρόκειται για μια δημιουργική προσπάθεια μέσα από την οποία τα παιδιά απαντούν σε ερωτήματα όπως: «Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι για κάθε βιβλίο έχει κοπεί ένα δέντρο;».

Βιωματική θεατρική ξενάγηση
Με τον ποταμό του χρόνου
14, 15 Ιουλίου 2023
Παλαιό Δημοτικό Σχολείο Σπηλαίου Γρεβενών

Εικαστική εγκατάσταση, σχεδιασμός χώρου: Γιώργος Γεροντίδης
Σύλληψη, σκηνοθεσία: Άννα Μαρία Ιακώβου
Μουσική: Μπάμπης Παπαδόπουλος, Stringless, Εύη Καζαντζή
Παίζουν: Γιώργος Γεροντίδης, Αλέξανδρος Καλτζίδης, Μαργαρίτα Κούτοβα, Κώστας Χατζηγεωργίου και οι μουσικοί Stringless, Εύη Καζαντζή
Βοηθός σκηνοθέτριας: Στέφανος Καλτζίδης
Φωτογραφίες: Κώστας Χατζηγεωργίου
Βίντεο: Χριστίνα Αντωνίου
To site #potamos_dulcinea σχεδιάστηκε από την DARC AI.
ΑΜΚΕ: Dulcinea

Μια βιωματική θεατρική ξενάγηση στην εικαστική εγκατάσταση The Museum of Unnatural History από την ομάδα Dulcinea Compania. Ζωντανεύοντας το μυθιστόρημα του Σαλμάν Ρουσντί Ο Λούκα και η φωτιά της ζωής, ο Λούκα και τα δύο αγαπημένα του ζώα, ο σκύλος και το αρκούδι, μας συστήνουν τις αναμνήσεις του περιπετειώδους ταξιδιού τους στη φύση, που έχει γίνει αφύσικη εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης. Ο ήρωάς μας ανακαλύπτει την υπερφυσική του αγωνία για τα ζώα, τα έντομα και τα θαλάσσια πλάσματα, καθώς περιηγείται σε έναν κόσμο όπου όλα αλλοιώνονται, βιομηχανοποιούνται, εκφυλίζονται. Αφορμή για το ταξίδι του: ο μπαμπάς του έχει πέσει σε έναν ύπνο αιώνιο και ο Λούκα θα μπορέσει να τον ξυπνήσει μόνο αν λύσει το μεταφυσικό μυστήριο της ιστορίας του Ανθρώπου και της Φύσης.

Εικαστική / ηχητική εγκατάσταση και περφόρμανς
Θαλασσογραφία σε κήπο
14, 15 Ιουλίου 2023
Δήλος

Γλυπτική εγκατάσταση: Κατερίνα Καρατζαφέρη
Ηχητική εγκατάσταση και περφόρμανς ηλεκτρονικής μουσικής: Αχμέντ Σαλέχ
Επιμέλεια: Ακτίνα Σταθάκη
ΑΜΚΕ: Between the seas: Mediterranean Performance Lab

Στον μαγικό αρχαιολογικό χώρο της Δήλου, η Ελληνίδα εικαστικός Κατερίνα Καρατζαφέρη εμπνέεται από την ιαπωνική παράδοση Κομομάκι και την ελληνική υφαντουργία και ο Αιγύπτιος συνθέτης και μουσικός Αχμέντ Σαλέχ φαντάζεται τη σύγχρονη Αλεξάνδρεια να βυθίζεται κάτω από την ανερχόμενη στάθμη της θάλασσας προκειμένου να συναντήσει την ελληνιστική πρόγονό της.

Οι δύο καλλιτέχνες για πρώτη φορά συνεργάζονται σε μια εικαστική / ηχητική εγκατάσταση και περφόρμανς σε διαφορετικά πολιτισμικά αφηγήματα για την προστασία και τους κινδύνους του φυσικού περιβάλλοντος. Οι ιαπωνικές και ελληνικές παραδόσεις συνομιλούν και, μέσα από τη γλυπτική εγκατάσταση της πρώτης και τις προσωπικές ακουστικές μνήμες του δεύτερου, ξεκινά ένας ιδιαίτερος διάλογος με την αρχαιολογία, την ιστορική μνήμη, τη φύση και τον μύθο όπως αυτά εντυπώνονται στον ιστορικό και συμβολικό χώρο της Δήλου.

Υπαίθρια ηχητική εγκατάσταση
Πτώση
23, 24 Ιουλίου 2023 • Διάρκεια έως 29/8
Κάστρο Ακροκορίνθου, Κορινθία

Ιδέα, μελέτη, σχεδιασμός, επιμέλεια κατασκευής: Δημήτρης Γεωργακόπουλος, Coti K.
Αρχιτεκτονικός σύμβουλος: Μάρθα Γιαννακοπούλου
ΑΜΚΕ: Plectrum

Μια υπαίθρια ηχητική εγκατάσταση των Δημήτρη Γεωργακόπουλου και Coti K., ένα γλυπτό που λειτουργεί ως αιολική άρπα. Ο τίτλος του έργου παίρνει το όνομά του εμπνεόμενος από τον μύθο του Ίκαρου. Τα δύο στοιχεία του μύθου που είναι αφετηριακά για τη σύλληψη της ιδέας του έργου είναι αυτά της αλαζονείας και της πτώσης.

Η εγκατάσταση αποτελείται από δυο ορθογώνιες επιφάνειες έξι μέτρα μήκος επί τρία μέτρα ύψος, αποτελούμενες από εκατό τρίμετρες ξύλινες σανίδες τοποθετημένες οριζόντια και παράλληλα σε μικρή απόσταση μεταξύ τους. Οι επιφάνειες αυτές συγκλίνουν αφήνοντας ένα στενό πέρασμα ανάμεσά τους. Ο αέρας εισέρχεται μέσα τους, συμπιέζεται, και εξέρχεται με δύναμη περνώντας ανάμεσα από μία σειρά από χορδές μήκους περίπου δύο μέτρων. Ο ήχος που προκύπτει έχει χαρακτήρα απόκοσμο αλλά και μαγευτικό.

Το έργο συνειδητά επιλέγει να μην κάνει χρήση σύγχρονης τεχνολογίας και να βασίζεται στη σχέση του με τη φύση, θέτοντας το ερώτημα σε ποιο βαθμό μπορούμε να δημιουργήσουμε έργα χωρίς να επιβαρύνουμε το περιβάλλον.

Εικαστικές δράσεις και περφόρμανς
Oh, tranquility! Penetrating the very rock, A cicada’s voice
23, 24 Ιουλίου 2023
Περίπτερο Πικιώνη («π», Παγκόσμιο Κέντρο Κυκλικής Οικονομίας και Πολιτισμού), Δελφοί

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Φοίβη Γιαννίση, Ζήσης Κοτιώνης, HOPE, Άννα Παγκάλου, Ναταλία Παπαδοπούλου, Άγγελος Πλέσσας, Serapis Maritime, VASKOS (Βασίλης Νούλας & Κώστας Τζημούλης)
Επιμέλεια: Κίκα Κυριακάκου
ΑΜΚΕ: PCAI – Awareness Raising

Ο πολιτιστικός οργανισμός Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI) παρουσιάζει ένα πρωτότυπο πρόγραμμα στους Δελφούς. Οι εικαστικές δράσεις και περφόρμανς του διημέρου είναι εμπνευσμένες από τις περιβαλλοντικές ανησυχίες του Δημήτρη Πικιώνη, όπως αυτές εκφράστηκαν μέσα από το αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό έργο του, καθώς και από κείμενά του, όπως το Γαίας ατίμωσις (1954) και το Συναισθηματική τοπογραφία (1935). Χώρος φιλοξενίας το πρώην παβιγιόν Πικιώνη, νυν «π», στους Δελφούς, το πρόσφατα αναστηλωμένο από τον οργανισμό μνημείο νεότερης αρχιτεκτονικής, σχεδιασμένο από τον κορυφαίο Έλληνα αρχιτέκτονα και τον γιο του Πέτρο Πικιώνη, στα τέλη του 1950.

Οι εικαστικές και επιτελεστικές αναθέσεις του PCAI στο πλαίσιο του προγράμματος στοιχειοθετούν νέες ερμηνείες του πολυσχιδούς έργου του σημαντικού δημιουργού, στο οποίο συχνά η νεωτερικότητα και ο σεβασμός για τη φύση διασταυρώνονται με τη λαϊκή παράδοση και την ιαπωνική αρχιτεκτονική. Καταξιωμένοι εικαστικοί, αρχιτέκτονες, ποιητές, μονωδοί και περφόρμερ συμμετέχουν αφορμώμενοι από την ιστορία του αρχιτεκτονικού μνημείου, τοποσήμου της περιοχής, και το φυσικό τοπίο των Δελφών, με σκοπό την ανάδειξη κρίσιμων περιβαλλοντικών ζητημάτων, θέτοντας φιλοσοφικές και κοινωνικές παραμέτρους γύρω από θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, τέχνης και αρχιτεκτονικής.

* Ο τίτλος του προγράμματος αποτελεί αγγλική απόδοση χαϊκού του Ματσούο Μπασό (1689). Μεταφράστηκε από την ακαδημαϊκό και ιαπωνολόγο Helen Craig McCullough (Classical Japanese Prose. An Anthology, 1990, σ. 539).

Ηχητική εγκατάσταση
Aquatic Echoes
27, 28 Ιουλίου 2023
Παλάτι Ιουστινιάνι και Σκοτεινή Φυλακή στο Κάστρο της Χίου

Εγκατάσταση
Σκοτεινή Φυλακή στο Κάστρο της Χίου

Εκπαιδευτικά
Κτίριο περιοδικών εκθέσεων αρχαιοτήτων, Παλάτι Ιουστινιάνι στο Κάστρο της Χίου

Συντελεστές: Γιώργος Μωραΐτης και Latent Community σε συνεργασία με τον Φίλιππο Βασιλείου
Σχεδιασμός, εκτέλεση δράσης για παιδιά: ομάδα ΑΝΑΣΣΑ, Ηλιάνα Φύλλα, Ντόρα Ζαχαροπούλου
Σχεδιασμός, εκτέλεση δράσης για εφήβους: Γιώργος Μωραΐτης, Σωτήρης Τσίγκανος, Ιώνιαν Μπισάι, Φαίδρα Γιαννέλου
ΑΜΚΕ: ΑΝΑΣΣΑ

Μια ηχητική εγκατάσταση που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Μια συνεργασία των εικαστικών Γιώργου Μωραΐτη, Latent Community και Φίλιππου Βασιλείου που αποτελεί μια ηχητική έρευνα πάνω στα υδάτινα οικοσυστήματα της Μεσογείου και στο πώς αυτά πλήττονται από την ανθρώπινη παρέμβαση. Σκοπός του έργου είναι να μεγεθύνει τα μη αντιληπτά ηχητικά αποτυπώματα που διαταράσσουν την κλιματική και οικολογική ισορροπία της Ελλάδας και της Μεσογείου. Το κτίριο της Σκοτεινής Φυλακής μετατρέπεται σε ένα εμβυθιστικό περιβάλλον όπου ο ήχος και η εικόνα μας καλούν να ανασυνθέσουμε ένα βιώσιμο μέλλον, μέσα από τα θραύσματα μιας υπό κατάρρευσης εποχής.

Παράλληλα με την εικαστική εγκατάσταση Aquatic Echoes, θα πραγματοποιηθούν δύο βιωματικά εργαστήρια για παιδιά (4-12 ετών) και εφήβους στο κτίριο περιοδικών εκθέσεων αρχαιοτήτων στο Παλάτι Ιουστινιάνι Κάστρου Χίου (26, 27, 28/7). Το εργαστήρια για παιδιά με τίτλο ΣΥΝ-ΥΠΑΡΧΟΝΤΑΣ στο βυθό, DIVE-IN, ecology & art έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών σε θέματα οικολογίας και περιβάλλοντος μέσα από αφηγήσεις, διάλογους, κίνηση και σωματικές τεχνικές. Tο εργαστήριο για εφήβους με τίτλο Sound ecology workshop εστιάζει σε μια καθοδηγούμενη περιπατητική εμπειρία, ακούγοντας τους ήχους και συζητώντας τη σημασία των υδάτινων οικοσυστημάτων υπό την καθοδήγηση των καλλιτεχνών.

Η έρευνα για το Aquatic Echoes έγινε με την υποστήριξη του Onassis AiR.

Ηχητική εγκατάσταση ανοιχτού πεδίου
In memoriam
5, 6 Αυγούστου 2023 • Διάρκεια έως 31/8
Ανεμόμυλοι, Χώρα Αμοργού

Σύλληψη, παραγωγή: Παναγιώτης Μανουηλίδης (Panú)
Τεχνικός σύμβουλος : Δημήτρης Μπεχλιβανίδης
Υλοποίηση: Panú / Κωνσταντίνα Ευθυμιάδου / Δημήτρης Μπεχλιβανίδης
ΑΜΚΕ: Ομάδα Τεχνών και Έκφρασης kokakepanu

Ένα μουσικό / εικαστικό έργο / παιχνίδι με τη μορφή αιολικής ηχητικής εγκατάστασης έρχεται στην πανέμορφη Χώρα της Αμοργού. Ένα τραγούδι αποχαιρετισμού για έναν κόσμο που χάνεται. Τα κουφάρια των ανεμόμυλων στέκουν ακόμα επιβλητικά, ο άνεμος συνεχίζει να φυσάει, ο άνθρωπος όμως επισκέπτεται μιαν ανάμνηση. Μια ζωή που έχει αφήσει πίσω του. Αντικείμενα και κατασκευές από πηλό διασκορπισμένα στον λόφο των ανεμόμυλων δημιουργούν μουσικούς ήχους και φράσεις με τη δύναμη του ανέμου. Κάθε στιγμή ο ήχος αλλάζει και μεταμορφώνει τον χώρο και τον χρόνο. Μια περιπατητική εμπειρία ήχου, μια ηχητική φωτογραφία, ένα κάλεσμα να αφεθούμε στη φωνή του ανέμου, να ξαναπαίξουμε μαζί του. Να ονειροπολήσουμε.

Εγκατάσταση-περφόρμανς
ΓΑΙΑ
8, 9 Αυγούστου 2023
Επταπύργιο, Θεσσαλονίκη

Μουσική σύνθεση, ηχητική εγκατάσταση: Μανώλης Μανουσάκης
Εικαστική εγκατάσταση, live visuals, video mapping: Αλεξάνδρα Νιάκα, Χάρης Λαλούσης
Σχεδιασμός διαδραστικής εγκατάστασης: Αλεξάνδρα Νιάκα, Χάρης Λαλούσης
Οπτικοακουστική εγκατάσταση: Θοδωρής Ζιούτος
Επιμέλεια, δραματουργία: Αγγελική Πούλου
Χορογραφία: Άρης Παπαδόπουλος
Ερμηνεία: Άρης Παπαδόπουλος, Νικόλ Δημητρακοπούλου μαζί με τις νέες περφόρμερ Ειρήνη Δεφίγγου, Φρύνη Βλάχου, Φαίη Μαραμπίδου
Μουσικός επί σκηνής: Γκουίντο ντε Φλάβιις
Κοντραμπάσο: Δημήτρης Τίγκας
Animation: Κλεοπάτρα Κοραή
Τεχνικός διευθυντής: Βασίλης Κοντούρης
Οργάνωση παραγωγής: Κλειώ Λιάβα
Ανάπτυξη έργου: Medea Electronique

Στη δημιουργία του έργου συμμετέχουν ως βοηθοί οι νέοι καλλιτέχνες των πολυμέσων και τελειόφοιτοι του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ: Άννα Φιλίδου, Κατερίνα Καραγιαννοπούλου, Ναταλία Βασιλακοπούλου, Ηλίας Λαχανάς, Γιώργος Καραγιαννίδης, Πέτρος Καλογήρου

ΑΜΚΕ: MEDEA ELECTRONICS Εταιρία Τέχνης & Πολιτισμού

«Κι όμως, η γη γυρίζει!» ανακάλυψε ο Γαλιλαίος το 1610 και έπρεπε η ανθρωπότητα να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η γη κινείται. Το 2023 όμως πρέπει να αποδεχτούμε ότι η γη τρέμει και αντιδρά στις ανθρώπινες ενέργειες.

Στη διατομή τέχνης και τεχνολογίας, εικαστικού και μουσικού περφόρμανς, η ΓΑΙΑ παράγει μια άλλη αφήγηση για τη Γη και για το πώς να την κατοικήσουμε. Εμπνευσμένη από το πλούσιο θεωρητικό έργο των Bruno Latour και Frédérique Aït-Touati, η νέα αυτή –εικαστική και σκηνική– αφήγηση για τη Γη, αφορά τόσο τον άνθρωπο όσο και τους μη ανθρώπινους παράγοντες, χωρίς όμως να παραμερίζει το ανθρώπινο – όπως συχνά προτείνει ο μετα-ανθρώπινος λόγος. Ναι, βιώνουμε μια καταστροφή. Αλλά αυτό μπορεί να αντιστραφεί. Χρειάζεται να παραγάγουμε μια νέα κοσμοπλασία, ανανεώνοντας τις αναπαραστάσεις μας για τον επίγειο, βιοτικό και αβιοτικό κόσμο.

Διαβάστε επίσης:

Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023: Το φιλόδοξο και πολυδιάστατο φετινό πρόγραμμα
Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023: Ανακοινώθηκαν οι παραγωγές που επιλέχθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού
Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023: Οι μουσικές εκδηλώσεις
Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023: Οι θεατρικές παραστάσεις