«‘Πείτε μου, όμως, αγαπητέ μου, ποιοι είναι οι πελάτες σας;’Ο Φέλιξ Βεντούρα εξήγησε: είναι επιχειρηματίες, υπουργοί, κτηματίες, διαμαντέμποροι, στρατηγοί, άνθρωποι τελοσπάντων με σίγουρο μέλλον που, όμως, τους λείπει ένα καλό παρελθόν, επιφανείς πρόγονοι, περγαμηνές — με λίγα λόγια: ένα όνομα που να αντηχεί ευγενή καταγωγή και καλλιέργεια. Εκείνος τους πουλάει ένα καινούργιο παρελθόν σε χαρτιά. Σχεδιάζει το γενεαλογικό τους δέντρο. Τους δίνει φωτογραφίες παππούδων και προπάππων — κυρίους με λαμπρό παράστημα, κυρίες αλλοτινών καιρών. […]
‘‘ Έξοχα, έξοχα. Αυτό μου ’χαν πει. Χρειάζομαι τις υπηρεσίες σας. Φοβάμαι, όμως, ότι θα σας βάλω πολλή δουλειά’’.» Ο Φέλιξ Βεντούρα είναι ένας αλμπίνος που ειδικεύεται στη δημιουργία παρελθόντων για τη νέα αστική τάξη της Ανγκόλας. Οι πελάτες του, μετά από περίπου δύο δεκαετίες συγκρούσεων για την απελευθέρωση από την πορτογαλική αποικιοκρατία, έχουν ανάγκη από ένα βελτιωμένο παρελθόν, με «πολυτελές» γενεαλογικό δέντρο, νέα προσωπική ιστορία και φωτογραφίες ένδοξων προγόνων για να εξασφαλίσουν ένα μέλλον με καλές προοπτικές. Ο πωλητής παρελθόντων είναι ένα στοχαστικό μυθιστόρημα για τη μνήμη και τις επιλεκτικές διαδρομές που ακολουθεί όταν ανασύρει ανύπαρκτα συμβάντα, ξεχνώντας γεγονότα αδιαμφισβήτητα, όπως το χρώμα του δέρματος.
Σε μια συνέντευξή του, ο συγγραφέας εξηγεί τι μπορεί να σημαίνει μαύρος και τι λευκός: «Τα πάντα εξαρτώνται από την κατάσταση. Γνωρίζω Βραζιλιάνους που ανακάλυψαν ότι είναι μαύροι όταν έφτασαν στις ΗΠΑ και, αντιθέτως, Aμερικανούς που, ενώ στη χώρα τους ήταν μαύροι, στην Αφρική θεωρήθηκαν λευκοί. Όταν ο βορειοαμερικανός ποιητής Λάνγκστον Χιούζ είχε επισκευθεί τη Νιγηρία, διαμαρτυρήθηκε για την απαγόρευση εισόδου του σε μια θρησκευτική τελετή. ‘‘Μα… είμαι κι εγώ μαύρος’’ είπε, για να πάρει την απάντηση: ‘‘Κύριε, μαύρος μπορεί να είστε στη χώρα σας. Εδώ, αυτό να το ξεχάσετε’’.».
Ζοζέ Εντουάρντο Αγκουαλούζα
Ο Ζοζέ Εντουάρντο Αγκουαλούζα (José Eduardo Agualusa) γεννήθηκε το 1960 στο Ουάμπο της Ανγκόλας από πορτογάλους αποίκους γονείς. Πολυβραβευμένος συγγραφέας, έχει δει έργα του να μεταφράζονται σε 26 γλώσσες και έχει τιμηθεί με πολύ σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία. Έχει συγγράψει έντεκα μυθιστορήματα, πέντε θεατρικά έργα, καθώς και συλλογές διηγημάτων και βιβλία για παιδιά. Εργάζεται ως δημοσιογράφος και συγγραφέας, μοιράζοντας το χρόνο του μεταξύ Πορτογαλίας, Ανγκόλας και Μοζαμβίκης. Από τις εκδόσεις opera κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του: Γενική θεωρία της λήθης.
