Ντανιέλα Σταματιάδη: Η εικονογράφος πίσω από τα πιο όμορφα παραμύθια

Με την Ντανιέλα Σταματιάδη γνωριστήκαμε ένα πρωινό της άνοιξης στο γραφείο των Εκδόσεων Άγκυρα. Εκεί, γύρω από το αγαπημένο μου μοναστηριακό τραπέζι, παρουσία της εκδότριας μου Χαράς Μπιρμπίλη και της Αναστασίας Παπαδημητρίου.

Μαζεμένη εκείνη, μαζεμένος και εγώ, η συνάντηση μας είχε την πιο σύντομη διάρκεια που θα μπορούσε. Θυμάμαι πως, τα μοναδικά λόγια που κατάφερα να πω μπροστά της ήταν: «θα ήθελα η εικονογράφηση να έχει έναν ατμοσφαιρικό, ονειρικό και παραμυθένιο χαρακτήρα» και είμαι σίγουρος ότι θα κατέβασα ξανά το κεφάλι. Δώσαμε τα χέρια, ευχηθήκαμε καλή αρχή και αποχαιρετιστήκαμε.

Λίγες μέρες αργότερα ήρθε το πρώτο δείγμα. Δεν ήταν όμως απλά ονειρικό. Ήταν κάτι πολύ παραπάνω από αυτό που μπορούσα και εγώ ο ίδιος να φανταστώ. «Η Χιονονιφάδα που αγάπησε το Καλοκαίρι» είχε πάρει μορφή και είχε ξεκινήσει να ντύνεται με όλες εκείνες τις εικόνες που έφεραν τόση γαλήνη και τρυφερότητα στην ψυχή μας. Ομολογώ πως θυμάμαι εκείνη την ημέρα πολύ έντονα. Προφανώς γιατί ένιωθα ευτυχισμένος και παράλληλα συγκινημένος και μαγεμένος. Όταν τελικά έλαβα όλες τις εικόνες στο email μου, ήταν και η στιγμή που πίστεψα ότι εδώ ίσως να είχε δημιουργηθεί κάτι όμορφο, κάτι που ίσως κατάφερνε να αγαπηθεί και από όλους τους υπόλοιπους εκτός από εμάς. Έτσι και έγινε…

Η δεύτερη και τελευταία, μέχρι προσφάτως, φορά που συνάντησα την Ντανιέλα Σταματιάδη, ήταν στην επίσημη παρουσίας της «Χιονονιφάδας που αγάπησε το Καλοκαίρι» στην Αθήνα. Ήταν τότε που διακριτικά βρέθηκε στο χώρο και το ίδιο διακριτικά ανέβηκε στη «σκηνή», ύστερα από δική μου έντονη παρότρυνση, για να πει δυο λόγια για το περιεχόμενο του βιβλίου. Η αλήθεια είναι ότι δε θυμάμαι τίποτα από τις λέξεις της, ίσως γιατί το άγχος μου είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Έχω όμως μια φωτογραφία να μου θυμίζει εκείνη τη στιγμή, εκείνο το συναίσθημα, εκείνο το υπέροχο βράδυ που όλοι είχαμε γίνει μια υπέροχη παρέα και είχαμε γεμίζει το χώρο με αγάπη και συγκίνηση.

Το πιο σημαντικό βέβαια που έχω να θυμάμαι από την Ντανιέλα, είναι το παραμύθι που κρατώ στα χέρια μου. Είναι η αγάπη του κόσμου, τα χαμόγελα των παιδιών, τα γέλια, ο ενθουσιασμός, η χαρά και η τρυφερότητα στο βλέμμα τους κάθε φορά που τους διαβάζω το παραμύθι μας. Ένα παραμύθι που δε θα είχε την ίδια υπέροχη πορεία αν δεν είχε συνταξιδιώτη εκείνο το κορίτσι με τα κοντά μαλλιά και τα μεγάλα μάτια. Το κορίτσι, που καταφέρνει με κάθε της εικονογράφηση να μας ταξιδεύει και να μας διδάσκει καλαισθησία, μεράκι, ομορφιά και όνειρο.

Αυτή είναι η Ντανιέλα Σταματιάδη! Κι’ αν άργησα πολύ (από διακριτικότητα) να της ζητήσω μια μικρή συνέντευξη, χαίρομαι που δέχτηκε και έχω τη χαρά να την συστήσω με τη σειρά μου και σε εσάς.

Ο λόγος σε εκείνη!

Ποιο είναι εκείνο το πρώτο πράγμα που κοιτάς ή θες να νιώσεις σε μια ιστορία ώστε να σε κάνει να θελήσεις να την εικονογραφήσεις;

Πρώτα απ’ όλα να μου «βγάζει» ενδιαφέρουσες εικόνες. Έστω και αν είναι δύο ή τρεις στην αρχή, αρκούν για να νιώσω την πρόκληση.

Σου έχει τύχει να ταυτιστείς με κάποιον από τους ήρωες που εικονογραφείς;

Ναι, με ένα τρόπο πάντα ταυτίζομαι. Με φαντάζομαι στη θέση του και προσπαθώ να νιώσω αυτό που νιώθει προκειμένου να καταφέρω να αποδώσω αυτά τα συναισθήματα σε εικόνες.

Πόσος χρόνος σου χρειάζεται για να αναπτύξεις τους ήρωες και να τους φτάσεις στην τελική του μορφή;

Εξαρτάται. Άλλες φορές μου βγαίνουν αμέσως, σαν να τους «βλέπω» από την αρχή, άλλες φορές μπορεί να χρειαστεί να τους δουλέψω παρά πολύ για να πείσουν έμενα και τους συνεργάτες μου.

Μπορεί ένας εικονογράφος να «μαντέψει» την πορεία ενός βιβλίου με βάση το αισθητικό αποτέλεσμα που έχει παραδώσει;

Είναι πιθανό, βασιζόμενος πάντα στην εμπειρία του, αν και πάντα υπάρχουν και οι απρόβλεπτες εξελίξεις.

Πως αισθάνεσαι όταν ένα βιβλίο σου έχει μεγάλη αποδοχή και αγαπιέται από το κοινό;

Εννοείται ότι χαίρομαι παρά πολύ, είναι πολύ όμορφο να αγκαλιάζει ο κόσμος κάτι το όποιο βοήθησα να δημιουργηθεί.

Τι έχει μεγαλύτερη σημασία για έναν δημιουργό, οι κριτικές από τους «ειδικούς» ή απήχηση του κοινού;

Για μένα και τα δυο είναι σημαντικά, ποιος δε θέλει την αποδοχή του κοινού, αλλά και την επιβράβευση των κριτικών?

Είναι ο εικονογράφος ο αφανής ήρωας της υπόθεσης; Συνήθως μοιάζει ο συγγραφέας να είναι ο πρωταγωνιστής.

Στην Ελλάδα, μέχρι και προσφάτως, σίγουρα ήταν. Τώρα όμως νομίζω ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αναγνωρίζεται ως ισότιμος δημιουργός.

Επιστέφοντας στο παραμύθι μας, έχεις κάτι να θυμάσαι από την εικονογράφηση του;

Ναι! Πως θα ήθελα πολύ έναν κήπο, θα ήθελα να χιονίζει, και θα μου άρεσε να κάθομαι και εγώ σε ένα παράθυρο χαζεύοντας χιονονιφάδες… Ακριβώς όπως και στο παραμύθι!

Καλοκαίρι και χειμώνας, πρωταγωνιστούν στην ιστορία μας. Πιστεύεις στο παιχνίδι των αντιθέσεων και στην έλξη τους;

Βεβαία, χωρίς αντιθέσεις τα πράγματα είναι άτονα, άνοστα και χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον…

Μετά από μία τόσο επιτυχημένη πορεία, τόσα βιβλία και τόσες υπέροχες εικόνες, τι είναι αυτό που σε παρακινεί στη ζωή σου, σε κάνει να θες να σηκωθείς το πρωί από το κρεβάτι και σε βοηθάει να είσαι δημιουργική και αισιόδοξη;

Η εικονογράφηση είναι κάτι που δεν τελειώνει ευτυχώς ποτέ. Πάντα υπάρχει δρόμος για να δοκιμάσεις καινούρια πράγματα, να αλλάξεις, να βάλεις νέους στόχους. Αυτό από μόνο του είναι η βασική κινητήρια δύναμη. Αλλά εκτός αυτού, από την εικονογράφηση βιοπορίζομαι, όποτε, θέλω δε θέλω θα σηκωθώ!

«Η Χιονονιφάδα που αγάπησε το Καλοκαίρι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγκυρα, σε εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη, την οποία ευχαριστούμε πολύ για την παραχώρηση της συνέντευξης.