Λάζαρος Βαρτάνης: Η κοινωνία μας απαιτεί, σχεδόν μας υποχρεώνει να πετύχουμε σε όλα

Το Θέατρο Μικρό Άνεσις υποδέχεται την παράσταση «Spa-σε κατάρα», του Στέφανου Παπατρέχα, σε σκηνοθεσία του ίδιου και του Λάζαρου Βαρτάνη. Ένα έργα με πέντε πρόσωπα  που συναντιούνται στο Isaris Spa, ένα πολυτελές κέντρο ευεξίας, με σκοπό την «αποτοξίνωση από όσα μας εμποδίζουν από την ευτυχία». Όμως, μια θρυλική ινδιάνικη κατάρα ξεσπάει, εγκλωβίζοντας τους ήρωες στο Spa για άγνωστο χρονικό διάστημα. Μέσα από ανατροπές και παρεξηγήσεις, ανάμεσα σε μάσκες ομορφιάς, ασκήσεις ψυχικής ενδυνάμωσης, ανάμεσα σε Zumba και σε κλύσματα, αρχίζει να γίνεται όλο και πιο καθαρό το τι ορίζει ο καθένας ως «ευτυχία».

***

Αν το θέατρο είναι ένα λούνα παρκ, στο τρενάκι της κωμωδίας δεν έχω ανέβει ως τώρα πολλές φορές. Δράμα, χοροθέατρο, οπερέτα, τραγωδία, ναι! Κωμωδία όμως ελάχιστα ως ηθοποιός, ποτέ ως σκηνοθέτης. Μάλλον δεν έτυχε. Ίσως έπαιζε σε αυτό έναν ρόλο και ότι συχνά η κωμωδία παρουσιάζεται ή συνδυάζεται με χοντράδες, υστερίες, μπαλαφάρες…

Όταν ο Στέφανος Παπατρέχας μου δήλωσε πως θέλει το επόμενο έργο του που θα ανεβάσουμε να είναι κωμωδία, απάντησα επιφυλακτικά «γράψε το εσύ, θα το διαβάσω και θα το συζητήσουμε». Όσα δικά του έργα είχα διαβάσει με είχαν ενθουσιάσει από την πρώτη στιγμή και με παρακινούσαν να ανακατευτώ οπωσδήποτε στο ανέβασμά τους, οπότε περίμενα με αγωνία το επόμενο. Και ήρθε, και με ενθουσίασε, και να που επιβιβάστηκα στο τρενάκι της κωμωδίας και ως σκηνοθέτης – πέρα από ηθοποιός. Απενοχοποιημένα αποφασίσαμε (μετά από τα πιο υπαρξιακά έργα «Φροσύνη», «Πασού» και «Ονόριο, τα ανομήματα ενός εγκληματία») να κάνουμε το «Spa-σε κατάρα», ένα πολύ πιο ανάλαφρο, μα καθόλου πιο εύκολο έργο. Ζήσαμε καραντίνες, αδικίες του κλάδου μας από την πολιτική ηγεσία (το προεδρικό διάταγμα ισχύει ακόμη, μην το ξεχνάμε), αγώνες, ζόρια, αλλά κάναμε μαζί με όλα αυτά και πολύ δημιουργικά βήματα που μας έδωσαν πολλά εφόδια και ανταμοιβές. Νιώσαμε και εγώ και ο Στέφανος την ανάγκη να κάνουμε κάτι αρκετά εξωστρεφές, ανάλαφρο και φωτεινό, κάτι με το οποίο θα διασκεδάζαμε και εμείς και οι θεατές. Σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι λιγότερο απαιτητικό και δύσκολο. Όσα λένε οι μεγάλοι κωμικοί, πως η κωμωδία είναι το πιο ζόρικο είδος, πως η μεγαλύτερη δυσκολία είναι να κάνεις τον άλλον να γελάσει, ο ρυθμός, το timing, η σωματικότητα που λένε πως απαιτούνται, είναι όλα αλήθεια. Χαίρομαι πάρα πολύ που ανακαλύπτω όλους αυτούς τους κώδικες με τους συγκεκριμένους συνεργάτες, με αυτήν την υπέροχη ομάδα ανθρώπων. Αν το πρώτο βήμα για την επιτυχία είναι η σωστή επιλογή συνεργατών, ξεκινήσαμε την παράσταση αυτή πολύ πετυχημένα. Κατ’ αρχάς από τους ηθοποιούς μας, μα και από όλους όσοι απαρτίζουν το Spa-team, θέλαμε να μπουν στην παράσταση αυτή με χαρά, παιδικό ενθουσιασμό και παιχνιδιάρικη διάθεση. Μια δεμένη και καλοκουρδισμένη ομάδα μπορεί να απογειώσει μια παράσταση και φυσικά να αντιμετωπίσει τα όποια προβλήματα παρουσιαστούν – τεχνικά, προγραμματισμού, διαφωνίες, πράγματα που πάντα θα υπάρχουν – με χαμόγελο και εμπιστοσύνη.

Κάτι ακόμη που μου έγινε καθαρό μέσα από τις πρόβες μας, είναι το πόσα πράγματα μπορεί να υπάρχουν κάτω από ένα φαινομενικά ελαφρύ έργο και φυσικά πώς όλα αυτά θα αναδειχτούν σκηνοθετικά, σκηνογραφικά, ενδυματολογικά, φωτιστικά, μουσικά, υποκριτικά. Όλο το έργο το διαπερνά η απειλή μια ινδιάνικης κατάρας. Αρχικά μπορεί να φαίνεται απλώς μια έξυπνη κωμική συνθήκη. Όμως, το κείμενο ουσιαστικά δείχνει πέντε διαφορετικούς χαρακτήρες, καθένας από τους οποίους έχει έναν άλλον ορισμό για το τι είναι ευτυχία. Πόσο ωστόσο η κοινωνία μέσα στην οποία ζουν διαμόρφωσε αυτόν τον ορισμό; Η κοινωνία μας απαιτεί, σχεδόν μας υποχρεώνει να πετύχουμε σε όλα. Έρωτας, χρήμα, καριέρα, αποδοχή, αγάπη, δόξα, εξουσία, σεξ, υπεροχή είναι μερικοί από τους στόχους ή/και τα όνειρα του σύγχρονου ανθρώπου. Το άγχος τού να είμαστε ευτυχισμένοι μας κυνηγάει όσο εμείς κυνηγάμε την ευτυχία μας. Και όλο αυτό το δημιούργησε ο δυτικός τρόπος ζωής και τα πρότυπα που αυτός κατασκεύασε. Οι φυλές των Ινδιάνων, λοιπόν (οι οποίοι υποτίθεται έριξαν την κατάρα του έργου μας), φυλές που είχαν έντονη επαφή με τη γη, τα ζώα, τη φύση γενικότερα και με γνώσεις σε πεδία όπως η αστρονομία, αφανίστηκαν από την απληστία και την έπαρση του δυτικού κόσμου. Είχε και έχει για μένα τρομερό ενδιαφέρον το παιχνίδι αυτό της ανακάλυψης τέτοιων συσχετισμών και συνδέσεων μέσα στο έργο. Όλα είναι βαλμένα στο κείμενο για συγκεκριμένο λόγο και ακριβώς αυτό ακολουθήσαμε και σκηνοθετικά. Όσα θα δείτε είναι εκεί μόνο από επιλογή και καθόλου τυχαία. Μένει τώρα να έρθετε και να τα ανακαλύψετε και εσείς.

Εύχομαι να απολαύσετε το «Spa-σε κατάρα» όσο το απολαμβάνουμε εμείς από την πρώτη στιγμή που αρχίσαμε να το δουλεύουμε μέχρι και τώρα.

Photo credit κεντρικής φωτογραφία θέματος: Λιλλή Νταλανίκα

Διαβάστε επίσης:

Spa-σε κατάρα, του Στέφανου Παπατρέχα στο Μικρό Άνεσις