Ξανά από την Αρχή, με τον Jake Gyllenhaal

Η Feelgood παρουσιάζει στους κινηματογράφους από τις 15 Σεπτεμβρίου 2016 την ταινία Ξανά από την Αρχή (Demolition) με τον Jake Gyllenhaal.

Ο Jean-Marc Vallée (Wild, Dallas Buyers Club) σκηνοθετεί μια συγκινητική και αισιόδοξη ιστορία απώλειας και αυτογνωσίας με πρωταγωνιστές τον Jake Gyllenhaal (Brokeback Mountain, Nightcrawler), τη Naomi Watts (Mulholland Drive), τον Chris Cooper (American Beauty, Adaptation) και τον νεαρό Judah Lewis. Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές και αποδίδουν με ακρίβεια και τόλμη τις εκκεντρικές προσωπικότητες που ξεπηδούν από το σενάριο του Bryan Sipe, ενώ ο Vallée χειρίζεται με μαεστρία τις εναλλαγές ανάμεσα στο δραματικό και κωμικό στοιχείο της ταινίας. Ειλικρίνεια, απρόσμενοι σύμμαχοι, ματαιωμένες προσδοκίες και δύναμη για ζωή είναι τα συστατικά που κάνουν την ταινία μια τρυφερή και ελπιδοφόρα κινηματογραφική εμπειρία.

Σύνοψη

Ένας επιτυχημένος τραπεζικός επενδυτής, ο Davis (Jake Gyllenhaal), προσπαθεί να ξεπεράσει τον θάνατο της γυναίκας του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο πεθερός του (Chris Cooper) τον πιέζει να συνέλθει, αλλά ο Davis αντιστέκεται. Αντ΄αυτού, εκτονώνεται μέσα από μια εξομολογητική και πολύ προσωπική  αλληλογραφία που εγκαινιάζεται με μια επιστολή παραπόνων και απευθύνεται στην Karen (Naomi Watts), μια υπάλληλο εταιρείας αυτόματων μηχανών πώλησης. Οι δυο τους θα έρθουν πολύ κοντά και θα αναπτύξουν έναν στενό δεσμό που αποδεικνύεται από μηχανής θεός και για τους δύο. Με τη βοήθεια της Karen και του 14χρονου γιού της (Judah Lewis), ο Davis αρχίζει να συγκροτείται από την αρχή, αφού πρώτα κατεδαφίσει τη ζωή που είχε χτίσει μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Διάρκεια: 101’

Η αρετή της υπομονής

Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκονται η απώλεια, το πένθος και η μεταμόρφωση. Όντας ο ίδιος σε σταυροδρόμι, ο νεαρός σεναριογράφος Bryan Sipe ανέπτυξε μια ιστορία και ένα σενάριο που βασίστηκε στο δικό του δημιουργικό ταξίδι. «Πούλησα ένα σενάριο πολύ νωρίς στην καριέρα μου και μετά κατάλαβα πόσο δύσκολο ήταν να υλοποιηθεί κάτι» λέει ο Sipe. «Προσπάθησα διαφορετικούς χαρακτήρες και ιστορίες και είδη και κατέληξα να μην ξέρω πια τι λειτουργούσε.  Τα παράτησα. Αλλά μέσα από αυτή την εμπειρία γεννήθηκε ο χαρακτήρας του Davis, ένας τύπος που δεν νιώθει πια τίποτα, που είναι μουδιασμένος και απαθής». Μέσα από αυτόν τον χαρακτήρα του Davis, o Sipe μπόρεσε να εκφράσει το δικό του δημιουργικό αδιέξοδο.

Μετά τον θάνατο της γυναίκας του ο Davis γίνεται κάποιος που λειτουργεί χωρίς συναίσθηση. Είναι απερίσκεπτος, αμεταμέλητος και ωμά ειλικρινής. Αποκτά εμμονή με την καταστροφή πραγμάτων καθώς αναζητά μια συναισθηματική αφύπνιση, στοιχείο που προήλθε από την εμπειρία του Sipe, ο οποίος ως έφηβος δούλευε σε κατεδαφίσεις. «Ήταν μια ιδέα που με οδήγησε σε διάφορες αποκαλύψεις. Επεξεργαζόμουν πώς λειτουργεί η ζωή, για να συνειδητοποιήσεις κάτι που είναι περίπλοκο, όπως οι σχέσεις και η απώλεια, πρέπει να αποσυναρμολογήσεις τα πράγματα, να δεις τι τα ενώνει και μετά να τα ξαναβάλεις όλα μαζί και να τα κάνεις πιο δυνατά» εξηγεί ο σεναριογράφος.

Ο Sipe θυμάται τις αρχικές δημιουργικές συναντήσεις με τον σκηνοθέτη. «Οι συζητήσεις μας ξεκίνησαν στο Skype γιατί μένει στο Μόντρεαλ. Ήταν ολοφάνερο ότι το σενάριο σήμαινε κάτι προσωπικό για αυτόν». O Sipe κατάλαβε ότι ο Vallée έχει πολύ συγκεκριμένα κριτήρια όταν επιλέγει τι ταινίες θα κάνει. Το ότι δέχτηκε να κάνει τη συγκεκριμένη ταινία αποδεικνύει ότι το σενάριο τον επηρέασε βαθιά.

Ο σκηνοθέτης σχολιάζει: «Προσπαθώ να βρίσκω τις σωστές ιστορίες με κάτι όμορφο μέσα τους, ανθρωπιά και ωραίους χαρακτήρες. Θέλω να με συγκινεί το σενάριο, να με εντυπωσιάζει. Είναι σπάνιο να σε συγκινήσει κάτι, να σε κάνει να σταματήσεις και να σκεφτείς για τη ζωή, πόσο ξεχωριστή είναι, πόσο πολύτιμη, πόσο όμορφη μπορεί να γίνει. Το σενάριο με επηρέασε. Το διάβασα μονομιάς. Ήταν αναπάντεχο, απρόβλεπτο, φρέσκο και αστείο, ανατρεπτικό, έξυπνο και πολύ συγκινητικό».

Ηθοποιοί με ταλέντο – Χαρακτήρες με προσωπικότητα

Ο Vallée εντυπωσιάστηκε από τους ηθοποιούς και τη συνεργασία μαζί τους για να εξελιχθούν οι σκηνές. «Ο Jake και η Naomi έχουν μια φυσική χημεία. Είναι σαν παιδιά που παίζουν» αναπολεί ο σκηνοθέτης. «Είναι τόσο άνετοι με την υποκριτική, τον τρόπο που αντιδρά ο ένας στον άλλον και έχουν μια αγάπη για το υλικό και τους χαρακτήρες. Το τέλειο παράδειγμα είναι η σκηνή που μεταμορφώνουν έναν καναπέ σε οχυρό και βάζουν μια κουβέρτα πάνω από τα μαξιλάρια, κάθονται από κάτω με φακούς και διασκεδάζουν. Είχαν την άνεση να σπάσουν πλάκα και να αλλάξουν τις φωνές τους και να παίξουν με τις σκιές και τον φακό. Ήταν πανέμορφο και εκπληκτικό».

«Ο Jake έδωσε τα πάντα στον ρόλο, που ήταν απαιτητικός. Στη θεωρία, πάνω στο χαρτί, είναι κάτι άλλο. Στο γύρισμα, πώς να υποδυθείς κάποιον που υποδύεται ότι δεν νιώθει κάτι; Όλα έπρεπε να είναι ισορροπημένα και ανεπαίσθητα. Για να το κάνει αυτό κάποιος, δεν πρέπει να φοβάται να εξερευνήσει πολλά πράγματα. Ο Jake είναι ο ηθοποιός που δεν φοβάται να δοκιμάσει κάτι. Δεν έχω λόγια για την ερμηνεία του. Έχει συναισθηματική γκάμα, εκφράζεται με το σώμα του και προσπαθεί κάτι νέο και διαφορετικό, παίρνει ρίσκα, υπερβάλει μερικές φορές, επανέρχεται, συγκρατείται, τραγουδάει, χορεύει, δεν υπάρχει κάτι που δεν δοκίμασε στην ταινία.  Ήταν χάρμα οφθαλμών να τον βλέπεις» λέει ο Vallée.

Ο νεαρός ηθοποιός Judah Lewis εμπνεύστηκε από τη συνεργασία αυτή. Οι σκηνές τους σφύζουν από γνήσιο συναίσθημα και τα μαθήματα του Jake αποδείχθηκαν ανεκτίμητα για τον Lewis. «Είναι φοβερό να συνεργάζομαι με κάποιον που έχει τόση εμπειρία, καμιά φορά ήμασταν στη μέση μιας σκηνής και έλεγε μια ατάκα με τον τρόπο που έπρεπε τη συγκεκριμένη στιγμή» εξηγεί ο Lewis. «Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να δεις το ταξίδι όλων αυτών των χαρακτήρων και πώς αναπτύσσονται και πώς βρίσκουμε και οι ίδιοι τον εαυτό μας» .

Ο Gyllenhaal θεωρεί ότι ο Judah είναι ορμητικός. «Είναι τολμηρός και έχει αυτοπεποίθηση, αυτό με ανακούφισε στο γύρισμα. Η ερμηνεία του ήταν φοβερή» σχολιάζει ο ηθοποιός. «Ο Judah Lewis ήταν αποκάλυψη στον ρόλο του Chris, του γιου της Karen. Αυτό το παιδί είναι ένας ροκ σταρ. Τόσο προικισμένος, αν και τόσο νέος. Φυσικό ταλέντο» επισημαίνει ο σκηνοθέτης.

Ο Gyllenhaal λέει για τη Watts: « Η Naomi εμπλέκεται και μπορεί να το πάει μακριά. Είναι συναρπαστικό συναίσθημα και την ίδια στιγμή τρομαχτικό. Αλλά, νομίζω ότι είναι και ο τρόπος που ο Davis αισθάνεται για την Karen. Ζει στη φαντασία του και μετά εμφανίζεται μπροστά του, αναζητώντας την αλήθεια και ταρακουνώντας ολόκληρο τον κόσμο του».

Ο Judah θυμάται συγκεκριμένες στιγμές με τη Naomi. «Ήταν πολύ ωραία συνεργασία γιατί είναι απίθανη ηθοποιός, ζει τη στιγμή και νιώθει ό,τι και ο χαρακτήρας και συμπεριφέρεται ανάλογα. Ήταν μεγάλη μου τιμή να δουλέψω μαζί της. Ελπίζω να έχω ξανά την ευκαιρία».

«Η Naomi Watts μετέδωσε μια ατίθαση τρυφερότητα στον ρόλο της μητέρας που μεγαλώνει μόνη της τον γιο της, αμφισβητώντας την ίδια της τη ζωή, ενώ προσπαθεί να βοηθήσει τον καινούριο της φίλο, τον Davis» λέει ο Vallée. «Ήταν ένας δύσκολος ρόλος με πολλές αποχρώσεις και τον υποδύθηκε με πολλή ανθρωπιά και ταπεινότητα. Ήταν περίπλοκο να γοητεύει χωρίς να γοητεύει, να είναι μητέρα και να προσπαθεί να τα κάνει όλα σωστά».

Ο Gyllenhaal ενθουσιάστηκε που συνεργάστηκε και πάλι με τον Chris Cooper. «Σε μια από τις πρώτες μου ταινίες, ο Chris Cooper υποδύθηκε τον πατέρα μου. Οπότε, σε αυτήν την ταινία, ήταν μια ευκαιρία να συνεργαστώ με κάποιον που θαύμαζα από μικρός. Είναι μεγάλη μου τιμή».

«O Chris Cooper είναι φανταστικός στον ρόλο του Phil. Ένας πραγματικός επαγγελματίας που ελέγχει την τέχνη του και την ίδια στιγμή είναι συναισθηματικός και ευάλωτος» λέει ο σκηνοθέτης. «Ήταν σκληρός και τρυφερός αντίστοιχα».

Davis (Jake Gyllenhaal)

Όταν χάνει τη γυναίκα του, κάτι πυροδοτείται μέσα του και τον στέλνει σε μια διαφορετική διαδρομή από αυτή που είχε ακολουθήσει μέχρι τότε. Ο Gyllenhaal εξηγεί: «Νομίζω ότι είναι ένας τύπος που έχει ακολουθήσει όλους τους κανόνες… που είπε στον εαυτό του ότι πρέπει να παντρευτεί μέχρι την τάδε ηλικία, που πρέπει να βγάλει τόσα λεφτά μέχρι τότε. Ακολουθεί το μονοπάτι που του έχουν υποδείξει ως σωστό και είναι επιτυχημένος με πολλούς τρόπους. Έχει βγάλει χρήματα και έχει πέσει μέσα σε όλες τις παγίδες που θεωρούνται επιτυχίες. Αλλά, του λείπει ο πλούτος της πραγματικής ζωής. Νομίζω ότι η τραγωδία τον αφήνει ανοιχτό σε αυτά που έχει να προσφέρει η ζωή. Ως αποτέλεσμα, αναζητά τι είναι σωστό για αυτόν και να βρει ξανά τον εαυτό του».

Karen (Naomi Watts)

Η Karen μεγαλώνει μόνη τον γιο της, τον 14χρονο Chris, που είναι σκέτος μπελάς καθώς παλεύει και ο ίδιος με την ταυτότητα του. Η τιμιότητα και οι παραδοχές του Davis όπως διακρίνει στην αλληλογραφία τους, της ξυπνούν κάτι και έτσι αυτοί οι δύο ταλαιπωρημένοι άνθρωποι ξεκινούν ένα ταξίδι αποκαλύψεων. Η ηθοποιός εξηγεί: «Η Karen αιφνιδιάζεται από την ειλικρίνεια του Davis. Είναι περίπλοκος, αλλά της αρέσει πόσο ειλικρινής είναι. Την ιντριγκάρουν τα γράμματα που διαβάζει κάπως ξυπνάει και η ίδια. Είναι σαν να γράφει σε εκείνη. Ακουμπάει ένα κομμάτι της ψυχής της που είναι συναρπαστικό και επικίνδυνο. Νομίζω ότι και οι δύο είναι άνθρωποι που χρειάζονται γιατρειά, που πρέπει να ξυπνήσουν και αυτό συμβαίνει, όταν ο ένας συνδεθεί με τον άλλον. Είναι σαν να πρέπει να ξαναγεννηθούν και γίνονται ξανά παιδιά. Είναι πολύ γλυκό, τίμιο και αθώο». Ο συμπρωταγωνιστής της προσθέτει: «Η Karen είναι το άτομο που εκτιμά τον Davis, που είναι λίγο τρελός και χαμένος. Ο Davis είναι ένα κουβάρι. Νομίζω ότι όταν κάποιος σε βλέπει για αυτό που είσαι, αυτό σε παρηγορεί».

Phil (Chris Cooper)

Ο πεθερός του Davis, είναι συντετριμμένος από τον θάνατο της κόρης του και προσπαθεί να ανασυνταχθεί πέφτοντας με τα μούτρα στη δουλειά. Αφοσιώνεται στη φιλανθρωπία στη μνήμη της κόρης του. Δυστυχώς, ο Davis δεν δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ο Phil ανησυχεί πολύ για την εριστική συμπεριφορά του γαμπρού του. Ο Chris Cooper εξηγεί: «Ο χαρακτήρας μου έχει την αίσθηση ότι κανείς δεν πρόσεξε την κόρη του». Στην αρχή της ταινίας, ο Phil προσπαθεί να συμβουλέψει τον Davis λέγοντας του ότι καμιά φορά πρέπει να διαλύσει κάτι για να μάθει να το ξαναβάλει στη θέση του. Αλλά ο Phil δεν καταλαβαίνει ότι ο Davis παίρνει τη συμβουλή κυριολεκτικά. Παθαίνει εμμονή με όλα αυτά τα αντικείμενα και τα διαλύει προσπαθώντας να ηρεμήσει συναισθηματικά.

Chris (Judah Lewis)

Ο γιος της Karen, ο Chris επηρεάζει πολύ τον Davis. Όπως επισημαίνει ο Gyllenhaal: «Η σχέση του Davis με την Karen και τον γιο της του επιτρέπουν να είναι πραγματικά ειλικρινής. Το να παρακολουθεί έναν 14χρονο να παλεύει με τον εαυτό του και την ταυτότητα του και πώς ο κόσμος μπορεί να είναι σκληρός σε όποιον ψάχνει να βρει τον εαυτό του. Ο Chris είναι ο μεγαλύτερος δάσκαλος του Davis». Για τον Chris, η σχέση προσφέρει κάτι που δεν παίρνει από τη μητέρα του. Λέει ο Sipe: «Ο Davis γίνεται κάποιος που μπορεί να εμπιστευτεί. Βλέπει ότι αυτός ο τύπος δεν θα του πει ψέματα».

Τα γράμματα

Καθώς προχωρά η πλοκή, ο Davis γράφει μια σειρά από γράμματα με παράπονα και εξομολογήσεις, τα οποία ξεκινάνε με τη βλάβη ενός αυτόματου πωλητή στο νοσοκομείο τη νύχτα που πεθαίνει η γυναίκα του. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτά τα γράμματα λειτουργούν ως κάθαρση και απελευθέρωση για εκείνον.  «Όσο τα γράφει, καταλήγει να βγάζει τα εσώψυχα του σε μια εταιρεία αυτόματων πωλητών. Μέσα σε μερικές εβδομάδες, αρχίζει μια φανταστική σχέση με την εταιρεία αυτή, τους λέει όλα τα πράγματα που νιώθει. Δεν ξέρει ότι κάποιος διαβάζει τις επιστολές και όταν η Karen τον βρίσκει, γίνονται φίλοι. Το σύμπαν τους φέρνει κοντά, καθώς συναντιούνται σε ένα παρόμοιο σημείο στις ζωές τους, όπου το έδαφος κάτω από τα πόδια τους τρέμει, και είναι σαν να κοιτάζονται σε έναν καθρέφτη. Αυτή η παράξενη αλληλογραφία καταλήγει να τους παρηγορεί. Ο πατέρας μου έλεγε ότι η δουλειά της τέχνης είναι να αναστατώνει τους βολεμένους και να παρηγορεί τους ανήσυχους. Ο Davis αποφασίζει ότι θα είναι ειλικρινής και ότι δεν έχει να χάσει κάτι, στ’ αλήθεια» λέει ο Gyllenhaal.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Jean-Marc Vallée

Σενάριο: Bryan Sipe

Παίζουν: Jake Gyllenhaal, Naomi Watts, Chris Cooper, Judah Lewis

Διεύθυνση Φωτογραφίας: Yves Bélanger, C.S.C.

Μοντάζ: Jay M. Glen