«KINO EYE»
«Kinoglaz»
Με την κάμερα στα χέρια του αδελφού του, Μιχαήλ Κάουφμαν, ο Βερτόφ πειραματίζεται συνεχώς στην ταινία, η οποία δομείται σαν «συλλογή» μικρών επεισοδίων από την καθημερινότητα της νεαρής Σοβιετικής Ένωσης. Μεγάλη προσοχή δίνει η ταινία στα παιδιά και την πιονιέρικη ζωή τους. Επίσης καταγράφεται η ζωή των συνεταιρισμών, η μάχη ενάντια στην φυματίωση, οι πρώτες βοήθειες, το ψυχιατρείο, μαθήματα φυσικής για εργάτες.
Λίγα λόγια για την ταινία
Το «KINO EYE», «Κινηματογραφικό μάτι», του 1924, είναι ταυτόχρονα η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης και το πέρασμα στο επόμενο δημιουργικό στάδιο για τον θεμελιωτή του σύγχρονου ντοκιμαντέρ, Τζίγκα Βέρτοφ. Εχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνει την προσωπική του αντίληψη για την ταινία τεκμηρίωσης: Η οθόνη του ντοκιμαντέρ δεν πρέπει να αντιγράφει τα ανθρώπινα μάτια, αλλά να αναδεικνύει ό,τι αυτά δεν μπορούν να «δουν». Δηλαδή, με έναν τρόπο, να «τελειοποιεί» την ανθρώπινη θέαση των γεγονότων, με την κάμερα να μετατρέπεται σε «προέκταση» του ματιού, σε οπτικό «νυστέρι» αποκάλυψης της πραγματικότητας στις λιγότερο φωτισμένες, αλλά υπαρκτές πλευρές της.
Αυτή η αντίληψη, εύλογα ριζωμένη στην απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων που επέφερε η Επανάσταση, εκφράστηκε με τον όρο «Κινο – οκο» (κινηματογράφος – βλέμμα/μάτι) και από εκεί «βαφτίστηκε» η ομάδα που συνέστησε ο Βερτόφ και άλλοι ντοκιμαντερίστες το 1919, με την επωνυμία «Κινοκί».
Ό,τι ακολουθεί είναι για τον Βερτόφ μια συνεχής αναζήτηση νέων τρόπων, μεθόδων, τεχνικών, από το γύρισμα μέχρι και το μοντάζ, ώστε να φέρει τον κινηματογράφο σε ένα επίπεδο αλληλεπίδρασης με το θεατή. Ιδιαίτερα δούλεψε πάνω στην «αντιπαράθεση» των σκηνών στο μοντάζ, χρησιμοποιώντας στα κατάλληλα σημεία και γραπτές πινακίδες (τίτλους), σε μια προσπάθεια ακριβώς να μετατρέψει το θεατή σε «συμμέτοχο» των γεγονότων που παρατίθενται. Μια αναζήτηση που αντικειμενικά άνοιξε νέους δρόμους, τόσο για το ντοκιμαντέρ, όσο και για τον κινηματογράφο εν γένει, με πρωτόγνωρους, για την εποχή, πειραματισμούς, οι οποίοι εξακολουθούν να λειτουργούν με τον ίδιο φρέσκο τρόπο και στο σημερινό θεατή.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η θέση του ότι ο ντοκιμαντερίστας οφείλει να παρουσιάζει τα γεγονότα χωρίς καμία σκηνοθετική παρέμβαση, προκάλεσε γόνιμες συζητήσεις, ακόμη και πολεμικές, μεταξύ των συναδέλφων του και της κριτικής. Παράλληλα, συμμετέχει στα καλλιτεχνικά κινήματα της εποχής και δουλεύει μέσα από αυτά για τη διαμόρφωση της επαναστατικής τέχνης μαζί με προσωπικότητες όπως ο Μαγιακόφσκι, ο Μπρικ, ο Αϊζενστάιν κ.ά.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Τζίγκα Βέρτοφ
Κάμερα: Μιχαήλ Κάουφμαν
Μοντάζ: Ελιζαβέτα Σβιλόβα
Διεύθυνση: Αμπράμ Καγκάρλιτσκι
«Kino-pravda no. 21»
Σκηνοθετημένη από τον Τζίγκα Βερτόφ για την πρώτη επέτειο από τον θάνατο του Λένιν, η ταινία περιλαμβάνει ουσιαστικά όλα τα κινηματογραφικά πλάνα του ζωντανού Λένιν. Όπως και η προλεταριακή επανάσταση, το «κινογκλάζ» είναι χωρίς προηγούμενο. Και όσο οι «κινοκοί» δεν χωρίζουν τους ανθρώπους σε «ανθρώπους της τέχνης» και «ανθρώπους χωρίς τέχνης» και αρνούνται να βάλουν σύνορα μεταξύ της «δημιουργικής» και «μη δημιουργικής» εργασίας, το «κινογκλάζ» αναδεικνύεται σε ένα από τα εργαλεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού και ο Λένιν, με την σειρά του, ο πρώτος… «κινοκό».
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Τζίγκα Βερτόφ
Σενάριο: Τζίγκα Βερτόφ
Μοντάζ: Τζίγκα Βερτόφ
