Ηλέκτρα, του Σοφοκλή από το Εθνικό Θέατρο στην Αρχαία Δωδώνη

Κορυφαία στιγμή για το φετινό καλοκαίρι θα αποτελέσει η επιστροφή του Εθνικού Θεάτρου στην Αρχαία Δωδώνη. Θα είναι άλλωστε η μία και μοναδική παράσταση στην Ήπειρο. Συγκεκριμένα, στις 5 Αυγούστου, στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης θα παρουσιαστεί η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία του Θάνου Παπακωνσταντίνου.

Η Ηλέκτρα, έργο της όψιμης περιόδου του Σοφοκλή, (γράφτηκε πιθανότητα το 412 ή 411π.Χ.), δραματοποιεί ένα από τα πιο ζοφερά επεισόδια του μύθου των Ατρειδών: την εκδίκηση της Ηλέκτρας και του Ορέστη για τον φόνο του Αγαμέμνονα που διέπραξαν η Κλυταιμνήστρα και ο Αίγισθος. Κεντρική μορφή του δράματος, η Ηλέκτρα, διατηρεί ζωντανή την ανάμνηση του φόνου του πατέρα της παρακαλώντας τους θεούς να βοηθήσουν στην τιμωρία των δολοφόνων του. Η επιστροφή του αδελφού της, του εξόριστου Ορέστη, δρομολογεί το έργο της τιμωρίας που θα ολοκληρωθεί με την πράξη του διπλού φόνου.

Γραμμένη μέσα στη δίνη του καταστροφικού Πελοποννησιακού πολέμου, η Ηλέκτρα του Σοφοκλή φέρει έντονα τα σημάδια της «παθολογίας του πολέμου», μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από τον θεϊκό λόγο στην ανθρώπινη πράξη.

Η Ηλέκτρα, πλάσμα απειλητικό και άγριο, «γεννά πολέμους». Μετουσιώνει τον θρήνο σε όργανο εκδίκησης. Ο θρήνος αντί να κατευνάζει τον πόνο της, επιτείνει την παραφορά του.

Σημείωμα σκηνοθέτη

Γραμμένη στη σκιά του Πελοποννησιακού πολέμου, η Ηλέκτρα του Σοφοκλή είναι από τα πιο «άγρια» έργα του ποιητή. Από την πρώτη κιόλας σκηνή, της επιστροφής του μητροκτόνου Ορέστη, ως και τις επινίκιες ιαχές του χορού στην τελευταία, αναπτύσσεται ένας διαρκής διάλογος μεταξύ σκότους και φωτός. Μια μάχη αντιθέσεων με κεντρικό θέμα τη δίκη: τη διαταραγμένη ισορροπία και την αποκατάστασή της.

Αποτυπώνοντας έναν κόσμο εμφύλιου σπαραγμού, ο ποιητής μάς προσκαλεί να παρακολουθήσουμε τη λειτουργία ενός φυσικού νόμου: του νόμου της ανταπόδοσης. Ο ίδιος τοποθετείται πέρα από κάθε ηθική – δεν τον ενδιαφέρει αν η χαμένη ισορροπία θα επανέλθει με τρόπο καλό ή κακό· το θέμα είναι να επανέλθει. Η βία διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις. Όταν γίνεται μια βίαιη προσβολή της δίκης, η απάντηση θα είναι επίσης βίαιη. Το ότι το μέτρο της εκδίκησης εδώ ξεπερνά τα συνήθη όρια για μια «πολιτισμένη» κοινωνία, οδηγώντας στη μητροκτονία, επίσης δεν ενδιαφέρει. Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή κραυγάζει για ανταπόδοση, όχι για δικαιοσύνη.

Συντελεστές

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου
Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Πρωτότυπη Μουσική: Δημήτρης Σκύλλας
Χορογραφία: Χαρά Κότσαλη
Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Α΄Βοηθός σκηνοθέτη: Μάριος Παναγιώτου
Β΄Βοηθός σκηνοθέτη: Βασίλης Βηλαράς
Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Κωνσταντίνα Παπακωνσταντίνου
Δραματολόγος παράστασης: Εύα Σαραγά

Φωτογράφος παράστασης: Ελίνα Γιουνανλή

Διανομή ρόλων

Νίκος Χατζόπουλος: Παιδαγωγός
Αλέξανδρος Μαυρόπουλος: Ορέστης
Μάριος Παναγιώτου: Πυλάδης
Αλεξία Καλτσίκη: Ηλέκτρα
Ελένη Μολέσκη: Χρυσόθεμις
Μαρία Ναυπλιώτου: Κλυταιμνήστρα
Χρήστος Λούλης: Αίγισθος

Χορός

Ασημίνα Αναστασοπούλου, Σοφία Αντωνίου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Νάντια Κατσούρα, Ελένη Κουτσιούμπα, Κλεοπάτρα Μάρκου, Μαρία Μηνά, Ιωάννα Μιχαλά, Τζωρτζίνα Παλαιοθόδωρου, Νάνσυ Σιδέρη, Καλλιόπη Σίμου, Δανάη Τίκου

Μουσικοί επί σκηνής: Θοδωρής Βαζάκας, κρουστά, Χρήστος Γιάκκας, τρομπόνι, Μαρία Δελλή, Μπαγιάν, Αλέξανδρος Ιωάννου, κρουστά, Γιάννης Κρητικός, κλαρινέτο