Η ταινία Xenia του Πάνου Χ. Κούτρα υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας

Η ταινία «Xenia» του Πάνου Κούτρα θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας στη διαδικασία για τη διεκδίκηση του βραβείου Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας 2015 κατά την 88η διοργάνωση της Ακαδημίας Κινηματογράφου των ΗΠΑ.

Η ταινία επιλέχθηκε μετά από εισήγηση της αρμόδιας επιτροπής του Υπουργείου Πολιτισμού και απόφαση της αν. Υπουργού Πολιτισμού κυρίας Μαρίνας Λαμπράκη- Πλάκα.

Λίγα λόγια για την ταινία

Το «Xenia» είναι ένα παραμυθένιο road movie για τον 21ο αιώνα, μια πληθωρική περιπέτεια με χιούμορ, αγωνία, μαγικό ρεαλισμό, συγκίνηση, ιταλικά τραγούδια του ’60 και μια αμετακίνητα αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή.

Σύνοψη:

Μετά τον θάνατο της μητέρας τους, δύο αδέλφια, ο Ντάνυ και ο Οδυσσέας, 16 και 18 ετών αντίστοιχα, ταξιδεύουν από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη για να εντοπίσουν τον πατέρα τους, που τους εγκατέλειψε πριν χρόνια. Σκοπός τους να εξασφαλίσουν την ελληνική ιθαγένεια αλλά και τη συμμετοχή του ταλαντούχου Οδυσσέα σε έναν διαγωνισμό τραγουδιού στη Θεσσαλονίκη. Στην πορεία, θα αντιμετωπίσουν εχθρούς και φίλους, θα κυνηγήσουν μια καλύτερη ζωή και θα ενηλικιωθούν χωρίς ποτέ να παραιτηθούν από το δικαίωμα να ονειρεύονται.

Σημείωμα Σκηνοθέτη

Οι πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας θα μπορούσαν να είναι ήρωες ενός παραμυθιού, από αυτά που διηγούνται ιστορίες για παιδιά που χάνονται στο δάσος αναζητώντας καταφύγιο ή που προσπαθούν να μεγαλώσουν μόνα σε ένα κόσμο εχθρικό και άδικο, όπου οι «μεγάλοι», πριν τα εγκαταλείψουν, τα έχουν ήδη απαρνηθεί.

Μόνο που το «παραμύθι» του Ντάνυ και του Οδυσσέα είναι πραγματικό.

Γεννημένοι στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια του προηγούμενου αιώνα, τα δύο αδέρφια δεν έχουν ελληνική ταυτότητα. Σε μια χώρα όπου ισχύει ακόμη το δίκαιο «του αίματος», και όχι αυτό «του εδάφους», o Ντάνυ και ο Οδυσσέας είναι ξένοι. Και σαν ξένοι μεγαλώνουν και ενηλικιώνονται στην Ελλάδα της κρίσης, των βίαιων αλλαγών, του ρατσισμού.

Τα δύο αδέρφια θα μπορούσαν, ωστόσο, να ζουν σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης ή του κόσμου. Σαν τόσους άλλους που βρίσκονται χωρίς πατρίδα, παγιδευμένοι σε ένα νομικό κενό, στερούμενοι βασικών δικαιωμάτων. Σε ένα κόσμο που αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες και να παραδεχτεί τα λάθη του, που αρνείται να ανταλλάξει τη φρούδα σιγουριά του παρελθόντος με την αβεβαιότητα του μέλλοντος. Ένα κόσμο που αρνείται να ενηλικιωθεί.

Ο Ντάνυ και ο Οδυσσέας είναι η πρώτη γενιά του 21ου αιώνα.

Τους συναντάμε όταν ξεκινούν από το νοτιότερο σημείο της Ελλάδας (και της Ευρώπης), την Κρήτη, για να διασχίσουν ολόκληρη την ενδοχώρα και να καταλήξουν στη Θεσσαλονίκη του Βορρά. Εκεί όπου πιστεύουν ότι τους περιμένει η υπόσχεση μιας καλύτερης ζωής, που όμως κανείς από τους δυο τους δεν ξέρει αν είναι έτοιμοι να ζήσουν.

Καθώς περιπλανώνται σε μία χώρα που μοιάζει να βρίσκεται σε κατάσταση σοκ μετά από ένα ισχυρό χτύπημα, τα δύο αδέρφια θα αναμετρηθούν με τις αντοχές και τις φοβίες τους, θα συναντήσουν εχθρούς και φίλους και θα έρθουν αντιμέτωποι με τον άγνωστο εαυτό τους όπως και με τον κόσμο που ποτέ δεν διάλεξαν να ζήσουν.

Πάνος Χ. Κούτρας

Με τον τρόπο του Πάνου Χ. Κούτρα

Η μοναδική γραφή του Πάνου Χ. Κούτρα ήταν ξεκάθαρη και προκλητική από την πρώτη του ταινία, την «Επίθεση του Γιγαντιαίου Μουσακά» (2000), μια «συγκινητικά αυθάδης» ταινία σύμφωνα με την κριτική της Liberation, καθώς η ταινία παίχτηκε στη Γαλλία συνεχίζοντας ακόμη και σήμερα να θεωρείται ένα σύγχρονο cult classic.

Κι ενώ στην πρώτη του ταινία άφησε την Αθήνα στο έλεος ενός γιγαντιαίου μουσακά, στη δεύτερη με τίτλο «Αληθινή Ζωή» (Επίσημη Συμμετοχή στο Διεθνές Φεστιβάλ του Τορόντο, 2004) και πρωταγωνιστές τη Θέμιδα Μπαζάκα, τον Νίκο Κουρή και τη Μαρίνα Καλογήρου, βάζει συμβολικά φωτιά στην Ακρόπολη. Ακολούθησε η «Στρέλλα» (2009), που εκτός από πολυάριθμες συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ ανά τον κόσμο, βρήκε διανομή στη Γαλλία, το Μεξικό, την Ιταλία και την Ισπανία, ενώ απέσπασε εξαιρετικά θετικές κριτικές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Πέντε χρόνια μετά, ο Πάνος Χ. Κούτρας σκηνοθετεί και γράφει το σενάριο –μαζί με τον μόνιμο συνεργάτη του Παναγιώτη Ευαγγελίδη-, παρουσιάζοντας την πιο ώριμη ταινία του. Με μία συγκροτημένη ιστορία και δύο ακαταμάχητους, αν και ερασιτέχνες, πρωταγωνιστές – τους Κώστα Νικούλι και Νίκο Γκέλια-, το «Xenia» σηκώνει με αφοπλιστική άνεση στους ώμους του το βάρος μιας έννοιας που γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα και κάπου στην πορεία εγκαταλείφθηκε, όπως η γνωστή αλυσίδα κρατικών ξενοδοχείων με το ίδιο όνομα. Όμως, ο Κούτρας δεν περιορίζεται στον κυνισμό ή στην αποκαθήλωση της φιλοξενίας, δεν παρουσιάζει δύο έφηβους έρμαια σε μια σκληρή χώρα,  αλλά προτείνει –για την ακρίβεια τηρεί την παράδοση της μέχρι τώρα φιλμογραφίας του – μια ουμανιστική προσέγγιση, μια εναλλακτική οικογένεια, όπου οι δεσμοί αίματος ή η καταγωγή δεν έχουν καμία σημασία.

Βασικό συστατικό του και πάλι ο μαγικός ρεαλισμός που διαποτίζει τα πάντα μεταμορφώνοντας σε χαμένο παράδεισο μία στενή λωρίδα γρασίδι ανάμεσα στα αντίθετα ρεύματα της εθνικής οδού ή πυροδοτώντας ξέγνοιαστες εκρήξεις εκεί που θα μπορούσε να επικρατεί η απογοήτευση.

Το Xenia είναι αφοριστικό και ταυτόχρονα τρυφερό. Έχει τη δομή μιας ταινίας δρόμου, μόνο που οι ήρωες τη διασχίζουν με τα πόδια. Επιστρατεύει τους κώδικες του παραμυθιού, αλλά με μοναδικά απτούς χαρακτήρες. Ξεδιπλώνει την ιστορία μιας ενηλικίωσης, αλλά διατηρεί την ακράδαντη πίστη στο όνειρο. Και δεν αφήνει καμία ευκαιρία για χορό να πάει χαμένη.

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Πάνος Χ. Κούτρας
Σενάριο: Πάνος Χ. Κούτρας, Παναγιώτης Ευαγγελίδης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Hélène Louvart, Σίμος Σαρκετζής
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Πηνελόπη Βαλτή
Κοστούμια: Βασίλης Μπαρμπαρίγος
Ήχος: Fabrice Osinski
Μοντάζ: Γιώργος Λαμπρινός
Μουσική: Delaney Blue

Πρωταγωνιστούν: Κώστας Νικούλι, Νίκος Γκέλια, Ρομάνα Λόμπατς, Αγγελος Παπαδημητρίου, Γιάννης Στάνκογλου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου.

Η ταινία είναι παραγωγή της 100% Synthetic Films ΕΠΕ και της Wrong Men.

Συμπαραγωγή των MPM Films/ Entre Chien et Loup / Arte France Cinema/ Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου/ ΝΕΡΙΤ ΑΕ/ NOVA.

Συμμετοχή: Arte France/ Aide Au Cinemas du Monde/ CNC Institut Francais. Υποστήριξη: Eurimages / Media Programme European Union/ Κέντρο Κινηματογράφου της Federation Wallonie Bruxelles/ Formovies.