Ένα μεγάλο αντίο στον Μίκη Θεοδωράκη!

Καλλιτέχνες, συνεργάτες, αλλά και φορείς που είχαν την ευκαιρία να αναδείξουν το μεγάλο έργο του Μίκη Θεοδωράκη αφήνουν ένα αντίο, έναν αποχαιρετισμό και έναν θρήνο για την απώλεια

Η Μαρία Φαραντούρη συγκίνησε αποχαιρετώντας έναν παγκόσμιο Έλληνα: «Η Ελλάδα σήμερα ορφάνεψε. Ο Μίκης είναι η έκφραση της ελληνικής ψυχής και με το έργο του έδειξε σε όλο τον κόσμο ότι ελληνισμός σημαίνει πολιτισμός.

Γεννήθηκε με την ευλογία των Μουσών. Μίλησε με την οικουμενική γλώσσα της μουσικής και της ποίησης για τον άνθρωπο, τους αγώνες, τις χαρές και τους καημούς του.

Ο Μίκης είναι παγκόσμιος, μα πάνω απ’ όλα είναι Έλληνας κι αποτελεί την αντάξια συνέχεια των μεγάλων παραδόσεών μας.

Αγωνίστηκε κι υπέφερε υπερασπιζόμενος την ελευθερία, τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

Είχα τη χαρά και την τιμή να υπηρετήσω το μεγάλο του έργο, μια ολόκληρη ζωή, να μοιραστώ μαζί του συγκινητικές στιγμές, την επαφή με τόσους λαούς, τους αγώνες και την ιστορία τους δίνοντας συναυλίες σε ελληνικά και παγκόσμια ακροατήρια.

Ο Μίκης είχε την τύχη πριν φύγει να ζήσει την αθανασία του.

Μας χάρισε το ωραίο ταξίδι, για αυτό θα είναι πάντα κοντά μας σαν να μην έφυγε ποτέ.

Με τη μουσική και τα τραγούδια του θα ενώνει τις καρδιές μας, θα μας ανοίγει καινούργιους κόσμους όπως κάνει κάθε μεγάλη τέχνη που συνομιλεί με την εποχή της και την Ιστορία.

Μίκη μου, με τα χέρια-φτερά σου, όσο ζω θα σε βλέπω πάντα να διευθύνεις τα τραγούδια μας και τα όνειρά μας.»

«Ως μουσικός, προσκυνώ. Ως Έλλην, θρηνώ. Ως ιχθύς, σιωπώ», έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook ο Σταύρος Ξαρχάκος, με αφορμή τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη. Την ανάρτηση συνόδεψε με μια φωτογραφία του μαζί με τον κορυφαίο συνθέτη.

Δήλωση για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη έκανε ο Γιώργος Νταλάρας. “Η Ελλάδα κι ο κόσμος πενθεί. ‘Απνοια. Σαν να κόπηκε ο αέρας. Έφυγε η φθαρτή υπόσταση. Αυτό το δυνατό, στιβαρό σώμα που υπέμεινε καρτερικά και αγόγγυστα, πολέμους, διωγμούς, εξορίες, φυλακές, φάλαγγα, προβοκάτσιες, κυνηγητά. Το πνεύμα όμως μένει. Αυτό το πνεύμα που έκανε την υψηλή ποίηση τραγούδι που ένωσε τον λαό και τον σήκωσε ψηλά. Η βαθιά ψυχή, η γενναιότητα, το ανεξάντλητο έργο που έγινε τραγούδι αξιοπρέπειας και παρηγοριάς, αυτό που ένωσε τους συνανθρώπους μας σε άλλες χώρες, από την Κρήτη μέχρι τη Λατινική Αμερική”, ανέφερε στη δήλωσή του ο γνωστός μουσικός.

Και συμπλήρωσε: “Ο Μίκης, ως μέγιστος εθνικός ευεργέτης, προσέφερε απλόχερα την μουσική του, τα τραγούδια του, τον λόγο του, το υπόδειγμα της ζωής του σε όλο τον κόσμο. Ανεκτίμητη περιουσία! Τα θεμέλιά του είναι στα βουνά. Και αυτά τα βουνά καλούμαστε όλοι και κυρίως ο σκεπτόμενος και ο ανήσυχος λαός που τόσο αγάπησε, να σηκώσει τώρα στους ώμους του, όσο αντέξει, αυτή την παρακαταθήκη. Έτσι όπως σήκωνε αυτός στους ώμους έναν αιώνα όλη την Ελλάδα ως τα πέρατα της γης. Δεν είναι εύκολο ν’ αντέξουμε, αλλά θα προσπαθήσουμε!”

Και καταλήγει: “Μικρό παιδί με πήγε η μάνα μου, συναγωνίστρια του, στη Νέα Σμύρνη να τον δω για πρώτη φορά. Σήκωσα τα μάτια μου ψηλά, πολύ ψηλά, για να τον συναντήσω. Σήμερα τα κατέβασα για πρώτη φορά για να τον δω, για να του πω πόσο τον αγαπάμε και πόση ευγνωμοσύνη του χρωστάμε. Εμείς και ο κόσμος όλος”.

«Ο Μίκης είναι από τους ανθρώπους που δεν φεύγουν ποτέ από τη ζωή μας. Θα είναι συνέχεια δίπλα μας. Εμείς, ιδιαίτερα από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, τού οφείλουμε πάρα πολλά διότι υπηρέτησε την Ορχήστρα μας από την θέση του μουσικού κι από την θέση του αρχιμουσικού και από τη θέση του συνθέτη, φωτίζοντας συνέχεια τον δρόμο μας» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής της ΚΟΑ, Λουκάς Καρυτινός .

«Μαζί με όλο τον κόσμο κι όλη την Ελλάδα θα εμπνεόμαστε συνέχεια από την παρτιτούρα της ζωής του η οποία ήταν γεμάτη νότες, οράματα, πράξη, κι απέραντη αγάπη για την Ελλάδα».

Για τον Λουκά Καρυτινό, οι πρώτες προσωπικές εμπειρίες με τον Μίκη Θεοδωράκη ήταν το 1990 στην Αρένα της Βερόνας όπου διηύθυναν και οι δύο το μπαλέτο του Μίκη «Ζορμπάς», με ακροατήριο 20.000 κόσμο. «Το ίδιο κοινό το οποίο το προηγούμενο βράδυ χειροκροτούσε την όπερα Τόσκα, παραληρούσε μισή ώρα μετά τη λήξη του “Ζορμπά” θυμάται ο Λουκάς Καρυτινός και υπογραμμίζει:

«Όταν διηύθυνε ο Μίκης, ήταν ολόκληρος ένας ρυθμός που τον μετέδιδε στο κοινό. Επάλετο ο ίδιος, εσωτερικά και εξωτερικά. Είχε αυτή τη μεγάλη επικοινωνιακή δυνατότητα να μεταφέρει αυτή τη ρυθμοδότηση, σ’ όλο το κοινό, τον κόσμο με συγκίνηση».

«Ο μόνος άνθρωπος που είδα να πετάει», τιτλοφορεί ο Φοίβος Δεληβοριάς το δικό του αποχαιρετιστήριο μήνυμα στον Μίκη Θεοδωράκη. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ που οι γονείς μου -ο πατέρας μου δεν αγάπησε ποτέ άλλη μουσική περισσότερο απ’ τη δική του- με πήγαν στο Ηρώδειο 14 χρονών να ακούσουμε το “‘Αξιον Εστί”, που θα παιζόταν για πρώτη φορά εκεί» σημειώνει ο Φοίβος Δεληβοριάς.

«Ο Μίκης στα 60 του δεν είχε ακόμα τη χαρά να του παραχωρηθεί το Ηρώδειο. Του το αρνούνταν σθεναρά οι διάφορες εκλεγμένες καρέκλες. Μόλις ξεκίνησε η συναυλία, καταλάβαμε όλοι γιατί.

Πρώτη και τελευταία φορά τη μέρα εκείνη είδα άνθρωπο να πετάει. Δεν ήταν διεύθυνση αυτό, ήταν το πρώτο πέταγμα του ανθρώπου. Ο Μίκης μπορούσε να το κάνει. Και ήθελε να πάρει κι εμάς μαζί. Το ότι άλλες φορές το ελληνικό σώμα τον αντιμετώπιζε σαν Θεό και άλλες φορές ομοθυμαδόν ήθελε να τον εξευτελίσει, δεν οφειλόταν στην όποια ανθρώπινη ανισότητά του. Αλλά στην δική μας σχέση με την πτήση. Κάποτε -το 2005 νομίζω- πήγαμε μαζί κι ακούσαμε την πρόβα της “Πρώτης Συμφωνίας” του στο Μέγαρο. Δεν έχω δει μεγαλύτερο καλλιτεχνικό παράπονο απ’ αυτό που είχε όσο παρακολουθούσε. Θυμόταν την εποχή που -ανάμεσα σε εξορίες- είχε πρωτογράψει το έργο. Θυμόταν κάθε αρνητική κριτική, κάθε πολιτικο-καλλιτεχνική συνομωσία που του στέρησε τότε τη χαρά και τον έπαινο. “Δεν είχα ενθάρρυνση”, μου έλεγε. “Διαφορετικά, θα είχα προχωρήσει αλλιώς”. Σκέψου να το ακούς αυτό απ’ τον άνθρωπο που έφτασε στο απροχώρητο.

Γυρνώντας στο σπίτι του, περνώντας απ’ του Μακρυγιάννη, μου διηγήθηκε -έτσι όπως ποτέ δεν τα έγραψε- τα δικά του Δεκεμβριανά. Είχε πάλι τόση ζωντάνια και τόσο παράπονο ο λόγος του, που αισθάνθηκα σα να παίζω στο φινάλε του “Αποκάλυψη Τώρα”. Σα να είμαι με τον -μεγαλύτερο από τη Ζωή- συνταγματάρχη Κουρτς και να προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω το νόημα της ανείπωτης ελευθερίας του, της βουτηγμένης στο αίμα και στην ομορφιά. Όταν το βράδυ γύρισα στο σπίτι μου, αισθανόμουν πως η όποια ελευθερία των σημερινών επιλογών μου, η Δημοκρατία στην οποία ζούσα, έγραφα και ανέπνεα, οφειλόταν στην τρελή θυσία της γενιάς του. Πολλές φορές περνούσα κάτω απ’ το σπίτι του, απέναντι απ’ την Ακρόπολη. Δεν του χτυπούσα το κουδούνι. Μόνος στο αμάξι άκουγα τη μουσική του-σαν ένα είδος χάρτη, κάποια πρωϊνά που το ταξίδι ήταν δύσκολο. Δεν πειράζει που εμείς οι συγκαιρινοί του Έλληνες δεν μπορέσαμε να ακολουθήσουμε την “οδηγία” της Μουσικής του. Το μέρος όπου καταλήγει η πτήση μας, είναι εκεί. Χαρτογραφημένο. Μια αληθινή Νεφελοκοκκυγία του μέλλοντος. Κάποια στιγμή, από τα σωστά παιδιά -που ίσως σήμερα γεννιούνται- θα ανακαλυφθεί» αναφέρει ο Φοίβος Δεληβοριάς.

Με χειροκροτήματα και με βαθιά συγκίνηση έφυγε για την τελευταία του κατοικία ο Μίκης Θεοδωράκης. Πλήθος κόσμου έξω από το σπίτι του ξέσπασε σε χειροκροτήματα, ενώ μεταφερόταν το φέρετρο, φωνάζοντας «αθάνατος». Την ώρα που απομακρυνόταν η νεκροφόρα η Μαρίζα Κωχ αποχαιρέτησε τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη ρίχνοντας κλαδιά βασιλικού. Την σορό συνόδευαν συγγενείς και φίλοι.

Η ανακοίνωση του Εθνικού Θεάτρου σημειώνει:

Το Διοικητικό Συμβούλιο και η Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου με αισθήματα βαθύτατης θλίψης και απέραντου σεβασμού αποχαιρετούν τον Μίκη Θεοδωράκη, τον τελευταίο Μεγάλο Έλληνα που έφυγε σήμερα από τη ζωή.

Η τεράστια πολιτιστική κληρονομιά που αφήνει ως πολύτιμο δώρο σε όλους τους Έλληνες, οι συνεχείς αγώνες και το ασίγαστο πάθος του για την ελευθερία και τη δημοκρατία για μια καλύτερη Ελλάδα, αποτελούν φωτεινά σημεία μίας αξεπέραστης προσωπικότητας με παγκόσμια αναγνώριση και ακτινοβολία.

Συνεργάστηκε επανειλημμένα ως συνθέτης σε πολλές θεατρικές παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, λαμπρύνοντας με το σπουδαίο ταλέντο του αξέχαστες στιγμές των Επιδαυρίων.

Ο Μίκης Θεοδωράκης θα ζει για πάντα μέσα στις ψυχές και στις καρδιές όλων μας με τη μουσική, την ποίηση και τους ακατάβλητους αγώνες του.

O Καλλιτεχνικός Διευθυντής της ΕΛΣ Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει: «Σήμερα θρηνούμε την απώλεια του κορυφαίου Έλληνα συνθέτη και σπουδαίου διανοούμενου και αγωνιστή Μίκη Θεοδωράκη. Αν και ο Μίκης έμοιαζε να έχει κερδίσει την αθανασία, εντούτοις η μέρα του φυσικού του θανάτου ξημέρωσε για να μας γεμίσει θλίψη και να σημάνει με τον πιο οδυνηρό τρόπο το οριστικό τέλος μιας εποχής.

Το σπουδαίο έργο του, συνώνυμο με τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, θα παραμείνει στην ψυχή και την καρδιά του καθενός από μας, χωρίς καμία φθορά από τον χρόνο. Είναι χρέος μας να το διαφυλάξουμε και να το μεταλαμπαδεύσουμε στις γενιές που θα έρθουν. Το έργο του Μίκη ξεπερνάει τα όρια της μουσικής, του τραγουδιού, της τέχνης και αποτελεί μια ωδή στον αστείρευτο αγώνα για ζωή και ελευθερία.

Για όλους εμάς εδώ στην Εθνική Λυρική Σκηνή, που είχαμε σχεδιάσει μαζί του τον τριετή κύκλο αφιερωμένο στο έργο του (2021-2024), η σκέψη ότι θα τον πραγματοποιήσουμε χωρίς να τον έχουμε στο πλάι μας να μας συμβουλεύει και να μας καθοδηγεί όπως πάντα, αλλά ότι θα πρέπει να του τον αφιερώσουμε στη μνήμη του, αποτελεί μια ακόμα οδυνηρή συνειδητοποίηση».

Η Διοίκηση και το προσωπικό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στους οικείους του και τη βαθιά συγκίνησή τους για τον θάνατό του.

Ακόμα, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου τηρεί ενός λεπτού σιγή:

Με μεγάλη θλίψη και συγκίνηση αποχαιρετούμε μια κορυφαία μορφή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, τον Μίκη Θεοδωράκη. Συνθέτης, μαέστρος, αγωνιστής, ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε πυλώνας της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας, όπως διαμορφώθηκε από τη Μεταπολίτευση και μετά, και από τους πληθωρικότερους και επιδραστικότερους εκφραστές της εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων.

Εμβληματική μορφή της ελληνικής Μουσικής, μ’ ένα έργο οραματικό και ανεξάντλητο που εκτείνεται από τη συμφωνική Μουσική και την Όπερα, τις συνθέσεις για το Θέατρο και τον Κινηματογράφο ως το λαϊκό ορατόριο και το έντεχνο τραγούδι, ο Μίκης Θεοδωράκης ανέδειξε μοναδικά τον ελληνικό λόγο, μελοποιώντας ποιήματα κορυφαίων ποιητών, Ελλήνων και όχι μόνο ‒ του Άγγελου Σικελιανού, του Ανδρέα Κάλβου, του Οδυσσέα Ελύτη, του Γιάννη Ρίτσου, του Γιώργου Σεφέρη, του Μανώλη Αναγνωστάκη, αλλά και του Λόρκα, του Πάμπλο Νερούδα, του Μπρένταν Μπήαν ‒ που, χάρη σ’ αυτόν, έγιναν κτήμα συλλογικό, τραγούδια σ’ όλα τα χείλη. Συνυφασμένα με την αντιδικτατορική πάλη και με τα επαναστατικά κινήματα σε Ευρώπη και την Αμερική από τη δεκαετία του ’60 και μετά, τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη εξέφρασαν με μοναδικό πάθος και παλμό τους αγώνες του ελληνικού λαού για ελευθερία και αυτοδιάθεση και σ’ αυτήν τη ζωτική σύνδεση του ρυθμού και του στίχου με την (κάθε) εθνική περιπέτεια, έγκειται η επική, εξεγερτική δύναμη τους.

Όπως έγραφε ο ίδιος, «η μεγαλύτερή μου φιλοδοξία είναι να υπηρετήσω πιστά τη, νεοελληνική κυρίως, ποίηση. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακούγοντας ένα τραγούδι, να μη μπορείς να φανταστείς τη μουσική σε άλλο κείμενο, ούτε όμως και το ποίημα με διαφορετική μουσική». Κι αυτό το κατάφερε στον μέγιστο βαθμό. Αν η ποίηση μέσα από τον λόγο των ξεχωριστών ποιητών που έχουν γράψει στην ελληνική γλώσσα (ή που έχουν μεταφραστεί στην ελληνική γλώσσα) συγκροτεί το εθνικό μας αφήγημα, ακούγοντας τη μουσική του Μίκη, δεν μπορείς να τη διακρίνεις από την ιστορία και τον αυτοπροσδιορισμό της σύγχρονης Ελλάδας.

Για την απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη έχει κηρυχθεί από την Πολιτεία τριήμερο πένθος. Κατά τις ημέρες αυτές, θα τηρηθεί ενός λεπτού σιγή σε καθεμία από τις παραστάσεις του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, αποτίοντας φόρο τιμής στη μνήμη του, ενώ το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του 2022 θα περιλαμβάνει τιμητικό αφιέρωμα στο έργο του.

Ο Μίκης Θεοδωράκης συνδέεται αξεδιάλυτα με την ιστορία του Φεστιβάλ Αθηνών αλλά και των Επιδαυρίων. Ειδικά στο Ηρώδειο υπήρξε ανελλιπώς παρών είτε διευθύνοντας ο ίδιος, είτε με ξεχωριστά έργα του σε συναυλίες από κορυφαίες ορχήστρες σε διεύθυνση άλλων μαέστρων από τα τέλη του ’70 και μετά.

Ενώ, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών αναφέρει:

Με βαθιά συγκίνηση το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών αποχαιρετά τον σπουδαίο έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, τον οποίο εδώ και χρόνια τιμά και αναδεικνύει το σύνολο της δημιουργίας του με παραγγελίες, αφιερώματα και επετειακές συναυλίες. Οι ιδέες και το έργο του περνούν πλέον στις μεγάλες σελίδες της ιστορίας μας, και ο ίδιος παραμένει ζωντανός στη συλλογική μας μνήμη.

Η σημαία στην είσοδο του Μεγάρου, που θα κυματίζει μεσίστια κατά τη διάρκεια του τριήμερου εθνικού πένθους για τον μεγάλο δημιουργό, συμβολίζει την ιδιαίτερη σχέση του μεγάλου δημιουργού με έναν από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς φορείς του τόπου μας: ο Μίκης Θεοδωράκης είχε επιλέξει το Μέγαρο και τη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι φίλοι της μουσικής για να τους εμπιστευτεί το μουσικό του αρχείο, για να παρουσιάσει σε παγκόσμια πρεμιέρα έργα του, όπως, μεταξύ άλλων, οι όπερες «Αντιγόνη» (1999) και «Λυσιστράτη» (2002) καθώς και το νεανικό του έργο «Η Αποκάλυψη (Ωδή στον Μπετόβεν)» (2018) που ερμήνευσαν Οι Μουσικοί της Καμεράτας-Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής υπό τον Γιώργο Πέτρου, αλλά και για να ξαναφέρει στη μνήμη μας θρυλικές παραστάσεις όπως η «Όμορφη πόλη» (Ιανουάριος 2020), στην πρεμιέρα της οποίας ο συνθέτης είχε κάνει την τελευταία του δημόσια εμφάνιση.

Ξεχωριστή στιγμή στην ιστορία του ΜΜΑ υπήρξε η φετινή διοργάνωση της έκθεσης «Ο γαλαξίας μου: Μίκης Θεοδωράκης» από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με τη συνεργασία του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών που συνεχίζεται έως τις 30 Οκτωβρίου και επιχειρεί να φωτίσει τις διαφορετικές πλευρές της μουσικής και πολιτικής του παρακαταθήκης του Θεοδωράκη. Για πρώτη φορά τα πρωτότυπα ντοκουμέντα του αρχείου του, που περιγράφουν έναν αιώνα ιστορίας, πλαισιώνονται από σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό, καταδεικνύοντας έτσι τον όγκο και την ποικιλομορφία της προσωπικότητας και του έργου του μεγάλου Έλληνα.

Κατάμεστος ήταν επίσης ο Κήπος του Μεγάρου στη συναυλία-αφιέρωμα που έγινε φέτος στις 20 Ιουλίου, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη για τα 96α γενέθλια του συνθέτη, στην οποία παρουσιάστηκαν σπάνια συμφωνικά έργα του από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, τη μεσόφωνο Μαίρη-Έλεν Νέζη και τον βαθύφωνο Τάσο Αποστόλου υπό τον μαέστρο Νίκο Χαλιάσα.

Αποχαιρετώντας τον Μίκη Θεοδωράκη, ο Πρόεδρος του ΔΣ του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Νίκος Πιμπλής σημείωσε: «Ο Μίκης θα παραμείνει στην καρδιά μας ως ο συνθέτης όλων των Ελλήνων, ένας μεγάλος Έλληνας, και το Μέγαρο θα συνεχίσει να τον τιμά, όπως έχει και ο ίδιος τιμήσει την Ελλάδα. Το Μέγαρο θα είναι πάντα ο φυσικός χώρος για την φιλοξενία των έργων και της μουσικής του κληρονομιάς, ανοιχτό σε όλους τους Έλληνες, όπως ο ίδιος επιθυμούσε.»

Αναφερόμενος στην απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη, ο Γιάννης Βακαρέλης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Μεγάρου, δήλωσε: «Με μεγάλη συγκίνηση αποχαιρετούμε τον Μίκη Θεοδωράκη, τον οικουμενικό δημιουργό, τον σπουδαίο Έλληνα. Ρηξικέλευθος μουσικός, παθιασμένος με την ελληνική ψυχή και γλώσσα, αναμετρήθηκε με όλες τις μουσικές φόρμες έχοντας λαϊκή απήχηση και διεθνή αναγνώριση.

Ο Μίκης ήταν από τη φύση προικισμένος με σπάνιο μουσικό ταλέντο. Μια καριέρα στο διεθνές μουσικό στερέωμα ήταν γι’ αυτόν σχεδόν προδιαγεγραμμένη. Κι όμως, για τον ίδιο αυτό δεν ήταν διόλου αρκετό: η μουσική ήταν για τον Μίκη η ίδια η ανάσα του, και ζούσε την κάθε νότα έτσι όπως βίωνε την κάθε στιγμή: με πάθος και αίμα. Πραγματικά, αν θέλει κανείς να νιώσει τον Μίκη, δεν έχει παρά να ακούσει με προσοχή το «Άξιον εστί» και το “Canto General”, τον “Οιδίποδα Τύραννο”, την “Μήδεια” και την “Αντιγόνη”, τον “Επιτάφιο” και το “Μαουτχάουζεν”, τα “Επιφάνεια–Αβέρωφ”, τις “Αρκαδίες” και το “Πνευματικό εμβατήριο”, τις συμφωνίες, τα μεγάλα χορωδιακά έργα, τη μουσική δωματίου και τα αθάνατα τραγούδια του. Μια ολόκληρη ζωή γεμάτη αγώνες, θυσίες και όνειρα βρίσκεται αποτυπωμένη στο πεντάγραμμο με την ακρίβεια και τη ζωντάνια ενός χρονικού αξεδιάλυτα συνυφασμένου με τους πόθους και τα πάθη της Ρωμιοσύνης. Γι’ αυτό και το τεράστιο έργο που μας αφήνει είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή μουσική παρακαταθήκη: είναι η ίδια η ψυχή του, η ψυχή μας.»

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια μιας κορυφαίας προσωπικότητας της Ελλάδας, ενός μοναδικού καλλιτέχνη διεθνούς εμβέλειας, ενός αγωνιστή και πολιτικού, του Μίκη Θεοδωράκη, που με το έργο του αναβάθμισε και διαμόρφωσε τη μουσική αντίληψη του τόπου μας και σφράγισε ανεξίτηλα τη νεότερη πολιτιστική μας ιστορία. Ήταν ένας μεγάλος Έλληνας, τον ευγνωμονούμε.

Από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακοινώθηκε ότι, λόγω του τριήμερου εθνικού πένθους που κηρύχθηκε από την κυβέρνηση για την απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη, αναβάλλονται από τις 2 Σεπτεμβρίου έως και το Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου, όλες οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις του θεσμού του ΥΠΠΟΑ «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».

Πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ | Φωτογραφίες: αρχείο Μίκη Θεοδωράκη, Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής