Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου: Συναρπαστικός ο Ιούλιος με Κουρεντζή και 3 θεατρικές παραστάσεις

4 & 5 Ιουλίου
Θέατρο Πορεία – Δημήτρης Τάρλοου
Ηλέκτρα
του Σοφοκλή

Τι σημαίνει «αποκαθιστώ το δίκαιο»; Μπορεί κανείς να ζήσει με τις συνέπειες της βίας; Είναι η βία αναπόφευκτη; Θα κλείσει η εκδίκηση τον κύκλο του αίματος; Είναι η λύτρωση ποτέ δυνατή; Και, τελικά, ποιος είναι ο ρόλος της αντίστασης όταν όλα φαίνονται χαμένα;

Το θέατρο Πορεία επανέρχεται στην Επίδαυρο, αυτή τη φορά με τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Δημήτρη Τάρλοου στην πρώτη του σκηνοθεσία στο αργολικό θέατρο με τη σοφόκλεια εκδοχή της Ηλέκτρας.

Σε έναν κόσμο που μαστίζεται από ολοκληρωτισμούς και κοινωνική αδικία, σε μια εποχή όπου η βία και η εκδίκηση παρουσιάζονται συχνά ως «αναγκαίο κακό», η Ηλέκτρα του Σοφοκλή αποκτά ανατριχιαστική επικαιρότητα. Η τραγωδία αυτή δεν είναι απλώς μια αφήγηση εκδίκησης, αλλά ένας καθρέφτης των ανθρώπινων διλημμάτων, της διαχρονικής σύγκρουσης ανάμεσα στη δικαιοσύνη και την ηθική.

Η Ηλέκτρα, μέλος της καταραμένης οικογένειας των Ατρειδών, μια γυναίκα παγιδευμένη σε αυτόν τον κύκλο αίματος και φρίκης, είναι κάτι περισσότερο από τραγικός χαρακτήρας, αφού προσωποποιεί το δίλημμα ανάμεσα στην ανάγκη για δικαιοσύνη και την ηθική επιταγή της αποφυγής της βίας. Δεν είναι μόνο ένα τραγικό πλάσμα της μοίρας, αλλά και ένα δημιούργημα του χαρακτήρα της, ενός χαρακτήρα ολόψυχα δοσμένου στον αγώνα για δικαιοσύνη. Είναι άραγε και η ίδια θύμα της εμμονής της με την εκδίκηση ή μια φωνή αντίστασης απέναντι στη βαρβαρότητα της εξουσίας; Και γιατί όταν το παλάτι απαλλάσσεται πλέον από τους τυράννους, εκείνη δεν περνάει το κατώφλι του; Μένει απλώς έξω από τον Οίκο που μισεί ή αρνείται να γίνει μέρος του συστήματος που πολέμησε με πάθος; Είναι ακόμα δέσμια των ακραίων συναισθημάτων που την καθόρισαν – του πόνου για τον θάνατο του πατέρα, του μίσους για τη μητέρα, της νοσταλγίας για τον χαμένο αδερφό; Το πάθος της –είναι βέβαιο– δεν σιγάζει ούτε μετά την κάθαρση.

Στην Ηλέκτρα, ο ποιητής δεν δίνει απαντήσεις, οι θεοί απουσιάζουν, οι χρησμοί απλώς συμπίπτουν με τις ανθρώπινες αποφάσεις, η συνείδηση περνά σε δεύτερη μοίρα, οι Ερινύες δεν εμφανίζονται. Παρ’ όλα αυτά, το τίμημα για τους επιζώντες είναι βαρύ. Αυτό το τίμημα της επιλογής και την ανθρώπινη ανάγκη για κάθαρση με κάθε κόστος μάς καλεί να αναλογιστούμε η σοφόκλεια Ηλέκτρα. Εξάλλου, ο Σοφοκλής δεν θα μας δώσει άλλη ευκαιρία, δεν θα γράψει τριλογία: το δικό του έργο τελειώνει εδώ – εντός αυτών των 1.510 στίχων θαυμαστής συμμετρίας και λιτότητας θα διευθετηθεί κάθε μία από τις αμφιβολίες και τα ερωτήματα που έχει θέσει.

Μετάφραση Γιώργος Χειμωνάς • Σκηνοθεσία Δημήτρης Τάρλοου • Σκηνικά – Κοστούμια Πάρις Μέξης • Μουσική σύνθεση Φώτης Σιώτας • Σχεδιασμός φωτισμού Αλέκος Αναστασίου • Χορογραφίες Μαρκέλλα Μανωλιάδη • Συνεργάτις δραματολόγος Έρι Κύργια • Βοηθοί σκηνοθέτη Δήμητρα Κουτσοκώστα, Αρίστη Τσέλου • Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου θ.α. • Βοηθός χορογράφου Μάρω Σταυρινού • Βοηθοί φωτιστή Χάρης Δάλλας, Ναυσικά Χριστοδουλάκου • Παίζουν Γιάννης Αναστασάκης Παιδαγωγός, Γρηγορία Μεθενίτη Χρυσόθεμις, Λουκία Μιχαλοπούλου Ηλέκτρα, Νικόλας Παπαγιάννης Αίγισθος, Ιωάννα Παππά Κλυταιμνήστρα, Αναστάσης Ροϊλός Ορέστης, Περικλής Σιούντας Πυλάδης • Χορός (αλφαβητικά) Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Ασημίνα Αναστασοπούλου, Ελένη Βλάχου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Ιωάννα Λέκκα, Ελένη Σίστη, Λυδία Στέφου, Άννα Συμεωνίδου, Χαρά Τζόκα • Ζωντανή ερμηνεία της μουσικής Φώτης Σιώτας, Τάσος Μισυρλής

11 & 12 Ιουλίου
Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος – Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου Μιχαήλ Μαρμαρινός
ζ – η – θ, Ο ξένος
Μια επιστροφή στις πηγές: Επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας

Ευγενικέ μου Αλκίνοε, που ξεχωρίζεις πρώτος στον λαό σου,
ωραίο πράγματι ν’ ακούς έναν καλό αοιδό,
όπως αυτός εδώ, με θεία θα ’λεγες φωνή.
Κι ομολογώ, απόλαυση άλλη δεν υπάρχει πιο χαριτωμένη,
απ’ όταν σμίγει ο κόσμος όλος σ’ ευφροσύνη: στην αίθουσα
οι καλεσμένοι, καθισμένοι στη σειρά, ακούν τον αοιδό
προσηλωμένοι, και τα τραπέζια εκεί μπροστά γεμάτα
ψωμί και κρέας· ο οινοχόος να τραβά απ’ τον κρατήρα
το κρασί και να περνά, να το κερνά στις κούπες.
Βαθιά το αισθάνομαι πως είναι αυτό ό,τι πιο ωραίο υπάρχει.

Ομήρου Οδύσσεια, ραψωδία ι, στ. 2-11, μτφ. Δ.Ν. Μαρωνίτη,
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), ΑΠΘ, 2006

Μετά τη ΝΕΚΥΙΑ με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015 και τους Ιχνευτές του Σοφοκλή το 2021, παραστάσεις που θα μας μείνουν αξέχαστες, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου με μια ακόμα αναπάντεχη δραματουργική πρόταση καθοδηγώντας μια επιστροφή στις πηγές. Μια επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες του έπους που αποκαλύπτει πώς αυτό το ατελεύτητο μυστήριο της προφορικής Αφήγησης (το βαθύ μυστήριο του θεάτρου) έχει τη δυνατότητα να μας εξακοντίζει συναρπαστικά «εκεί που η ιστορία ακόμα συμβαίνει».

Τα πρόσθετα αποσπάσματα από την Ιλιάδα στη δραματουργία της παράστασης είναι σε μετάφραση Δ.Ν. Μαρωνίτη, Άγρα, 2012.

Μετάφραση Δημήτρης Μαρωνίτης • Σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινός • Δραματουργική επεξεργασία Ελένη Μολέσκη – Μιχαήλ Μαρμαρινός • Σκηνικά Γιώργος Σαπουντζής • Κοστούμια Ελευθερία Αράπογλου • Μουσική Andys Skordis • Χορογραφία Gloria Dorliguzzo • Φωτισμοί Ελευθερία Ντεκώ • Μάσκες Μάρθα Φωκά • Α΄ βοηθός σκηνοθέτη Ελένη Μολέσκη • Β΄ βοηθός σκηνοθέτη Αλεξία Παραμύθα • Oργάνωση παραγωγής Εύα Κουμανδράκη • Παίζουν Γαλάτεια Αγγέλη, Κλέλια Ανδριολάτου, Γιάννης Βάρσος, Νικόλας Γραμματικόπουλος, Ηλέκτρα Γωνιάδου, Λένια Ζαφειροπούλου, Νεκτάριος Θεοδώρου, Νίκος Καπέλιος, Κωστής Καπελλίδης, Νίκος Κουκάς, Τίτος Μακρυγιάννης, Ερατώ Μαρία Μανδαλενάκη, Χριστίνα Μπακαστάθη, Κλειώ-Δανάη Οθωναίου, Χρήστος Παπαδημητρίου, Στέλλα Παπανικολάου, Φωτεινή Τιμοθέου, Γιάννης Τομάζος, Έλενα Τοπαλίδου, Χάρης Φραγκούλης, Γιάννης Χαρίσης • Ζωντανή ερμηνεία της μουσικής Alba Lymtsioulli, Αλίκη Ελένη Μάρδα, Εύη Καζαντζή

ΚΥΚΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
19 Ιουλίου
Utopia – Θεόδωρος Κουρεντζής
Regula Mühlemann – Eve-Maud Hubeaux
Γκούσταφ Μάλερ: Συμφωνία αρ. 4 και Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά (Kindertotenlieder)

Η ανακοίνωση κάθε νέας συναυλίας του Θεόδωρου Κουρεντζή δημιουργεί υψηλές προσδοκίες και αδημονία: για το παγκόσμιο μουσικόφιλο κοινό οι ερμηνείες του χαρισματικού αρχιμουσικού εγγυώνται μεγάλες συγκινήσεις. Πόσο μάλλον όταν η πληθωρική μουσική προσωπικότητα του Κουρεντζή αναμετριέται με το μεγαλείο του Μάλερ, που προκαλεί τον διανοητικό και συναισθηματικό κόσμο του ακροατή με τις υπαρξιακές αναζητήσεις και τις μεταφυσικές αγωνίες του.

Σε μια μοναδική συναυλία στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, ο πολυβραβευμένος Έλληνας αρχιμουσικός θα διευθύνει τη Utopia, την ανεξάρτητη ορχήστρα που ίδρυσε το 2022, στην Τέταρτη συμφωνία του Μάλερ, τη δημοφιλέστερη του Αυστριακού μουσουργού. Το τραγούδι του δ΄ μέρους θα ερμηνεύσει η εξαιρετική Ελβετή σοπράνο Ρέγκουλα Μίλεμαν, από τις κορυφαίες της γενιάς της.

Στο δεύτερο μέρος της βραδιάς, η μεσόφωνος Εβ-Μοντ Ιμπό θα ερμηνεύσει τα σπαρακτικά Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά (Kindertotenlieder), τον κύκλο τραγουδιών που συνέθεσε ο Μάλερ (1901-1904) σε φόρμα ορχηστρικών λίντερ, μελοποιώντας πέντε ποιήματα του Φρίντριχ Ρίκερτ.

Μουσική διεύθυνση Θεόδωρος Κουρεντζής • Μεσόφωνος Eve-Maud Hubeaux • Υψίφωνος Regula Mühlemann

Ελληνικοί υπέρτιτλοι
Αμαλία Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου
Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά
Νικόλαος Ποριώτης
«Ουράνια ζωή» («Das himmlische Leben»),
τραγούδι δ΄ μέρους Συμφωνίας αρ. 4

Αγγλικοί υπέρτιτλοι
Richard Stokes
Songs on the Death of Children
«Heavenly life» («Das himmlische Leben»),
τραγούδι δ΄ μέρους Συμφωνίας αρ. 4

Ευχαριστούμε την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και την Αμαλία Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου για την παραχώρηση της ελληνικής μετάφρασης των στίχων στα Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά.

Οι μεταφράσεις του Richard Stokes περιλαμβάνονται στην έκδοση The Book of Lieder. © Richard Stokes, 2005. Αναδημοσίευση με την άδεια της Faber and Faber Ltd.

Μέγας Δωρητής Επετειακού Προγράμματος στην Επίδαυρο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ)

25 & 26 Ιουλίου
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου – Λυκόφως
Γιάννης Χουβαρδάς
Οιδίπους
Η ιστορία μιας μεταμόρφωσης: από το σκοτάδι στο φως

Γιορτάζοντας 50 χρόνια συνεχούς επαγγελματικής παρουσίας στο θέατρο, ο Γιάννης Χουβαρδάς μεταφράζει, διασκευάζει και σκηνοθετεί τον Οιδίποδα Τύραννο και τον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή σε μία παράσταση ως ενιαίο έργο. Υπό από την καθοδήγηση του έμπειρου Έλληνα σκηνοθέτη, μια ομάδα σημαντικών ηθοποιών και συντελεστών θα αφηγηθούν, με ζωντανή μουσική, τη συγκλονιστική ιστορία του Οιδίποδα ξεκινώντας από το τέλος και πηγαίνοντας προς τα πίσω, στην αρχή του κακού. Ο τυφλός και σε προχωρημένη πλέον ηλικία Οιδίπους μαζί με τους στενούς του συγγενείς φτάνουν σε έναν τόπο μυστηρίου διάσπαρτο με ιερά ταφικά μνημεία, τον αρχαίο Κολωνό, όπου θα γνωρίσουν μέσω θεϊκής αποκάλυψης τα ιερά απόκρυφα που θα τους δώσουν την απάντηση στο γιατί έζησαν μια τόσο βασανισμένη ζωή. Στη διάρκεια αυτής της μετάβασης, τα πρόσωπα αναβιώνουν μαζί με τον Οιδίποδα τα συνταρακτικά συμβάντα του «Τυράννου» και, περνώντας μέσα από τα στάδια προσέγγισης του θεϊκού πνεύματος όπως παρατίθενται στον «Επί Κολωνώ», παρακολουθούν την τελική ανύψωση και ανάληψη του ήρωα στους ουρανούς.

Στόχος του Γιάννη Χουβαρδά είναι τα δύο έργα ‒πολύ διαφορετικά μεταξύ τους σε σύλληψη και ύφος, και γραμμένα με μεγάλη χρονική απόσταση το ένα από το άλλο‒ να είναι απολύτως αναγνωρίσιμα στη διάρκεια της παράστασης, με τρόπο που να αποδίδει αρμονικά την αίσθηση μιας ενιαίας ιστορίας, πιστής στο πνεύμα του Σοφοκλή, του κορυφαίου τραγικού.

Ελεύθερη απόδοση – Διασκευή – Σκηνοθεσία Γιάννης Χουβαρδάς • Σκηνικά Εύα Μανιδάκη • Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη • Μουσική Άγγελος Τριανταφύλλου • Κίνηση Ερμίρα Γκόρο • Φωτισμοί Νίκος Βλασόπουλος • Α΄ βοηθός σκηνοθέτη Δέσποινα Λάρδη • Βοηθοί σκηνοθέτη Ηλιάνα Καλαδάμη, Ναυσικά Κίρκη • Πρωταγωνιστούν (αλφαβητικά) Στεφανία Γουλιώτη, Νίκος Καραθάνος, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Πηνελόπη Τσιλίκα, Ορέστης Χαλκιάς, Νίκος Χατζόπουλος • Χορός Γιάννης Κότσιφας, Έκτορας Λυγίζος (κορυφαίοι), Πολυξένη Παπακωνσταντίνου, Θεόβη Στύλλου, Άγγελος Τριανταφύλλου • Διεύθυνση παραγωγής Κατερίνα Μπερδέκα • Οργάνωση παραγωγής Ρόζα Καλούδη • Συμπαραγωγή Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου – Λυκόφως / Γιώργος Λυκιαρδόπουλος

Μέγας Δωρητής Επετειακού Προγράμματος στην Επίδαυρο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ)

Διαβάστε επίσης:

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025: Γιορτάζει τα 70 του χρόνια με ένα πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025: Τι θα δούμε στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025: Τι θα δούμε στο Ηρώδειο
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025: Το πρόγραμμα στο Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025: Αναλυτικά οι παραγωγές στην Πειραιώς 260
Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025: Τι θα ακούσουμε στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού