63 πλατφόρμες, 23 χώρες, 800 καλλιτέχνες, 20 ομιλίες, 20 περφόρμανς. Πραγματικά εντυπωσιακά νούμερα σε μία εποχή που τα πάντα βρίσκονται σε επιβεβλημένη νάρκη. Η Άρτεμις Ποταμιάνου μας εξηγεί πως αυτή η συγκυρία μπορεί να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για συλλογική καλλιτεχνική δημιουργία.
-Αγαπητή Άρτεμις διοργανώνετε την πρώτη μεγάλη εκδήλωση από την αρχή της πανδημίας διαδικτυακά αλλά σε ‘ζωντανό τόπο και χρόνο’. Τι προκλήσεις έχει μία τέτοια προσπάθεια;
Για μας η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να βρούμε τον τρόπο για να μεταφέρουμε την ατμόσφαιρα του Platforms Project ιντερνετικά αλλά και να έχει μια λειτουργική μορφή για το κοινό… Νομίζω ότι δεδομένων των συνθηκών, καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα ακόμα πειραματικό και εναλλακτικό εργαλείο στη θέαση του Platforms Project που θα συνεχίσει και στο μέλλον. Με τον Μιχάλη Αργυρού με τον οποίο κάνουμε μαζί το Platforms Project, έχουμε πάντα κοινό όραμα και οπτική και δουλεύουμε καλά μαζί όπως και με όλη την ομάδα του Platforms Project, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε μια πολύ γρήγορη αντίδραση στα γεγονότα, την ώρα που τα περισσότερα art fairs απλώς μετέφεραν ή ακύρωσαν την έκθεση τους.
Όταν ανακοινώσαμε το ψηφιακό Platforms Project NET, πιστεύαμε ότι θα αντιμετωπίζαμε περισσότερες προκλήσεις σε σχέση με την άμεση προσαρμογή των πλατφόρμων με τα νέα δεδομένα. Το ότι οι πλατφόρμες αποτελούν πολυσύνθετες ομάδες ατόμων, μας έκανε να πιστεύαμε ότι θα χρειάζονταν περισσότερο χρόνο για να αλλάξουν τα projects που είχαν ήδη ετοιμάσει. Ο κατάλογος με τα έργα όλων των καλλιτεχνών ήταν ήδη έτοιμος για εκτύπωση και περιμέναμε αντιδράσεις σε σχέση με αυτή την αλλαγή. Ευτυχώς μας διέψευσαν ευχάριστα και άρχισαν να μας βομβαρδίζουν με νέες ιδέες και έργα, με τεράστιο ενθουσιασμό. Έτσι τώρα ετοιμάζουμε το Platforms Project Net με πολλά νέα έργα προσαρμοσμένα στις νέες συνθήκες.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
-Διανύοντας τη δυσκολότερη κοινωνική και πολιτισμική κρίση των τελευταίων δεκαετιών, με την απειλή της ασθένειας να πλανάται στην ατμόσφαιρα και να αναπαράγεται διαρκώς από τα ΜΜΕ, πιστεύετε ότι το ένα μεγάλο βήμα εναντίον της απομόνωσης και του ατομικισμού που προωθείται ως μέσο πρόληψης, είναι η συλλογική εργασία μέσα από τον πολιτισμό, έστω και στη διαδικτυακή της μορφή;
Οι καλλιτέχνες από την φύση τους βλέπουν πιο γρήγορα τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω τους, τις κατανοούν, τις οικειοποιούνται, τις μεταλλάσσουν και τις παρουσιάζουν μέσα από τα έργα τους. Ήταν πολύ σημαντικό το ότι με το που ανακοινώσαμε την δημιουργία του Platforms Project Net, ανταποκρίθηκαν όλοι με μεγάλο ενθουσιασμό ώστε να μας στείλουν έργα που να μπορούν να παρουσιαστούν στο διαδίκτυο και να συμμετέχουν σε live περφόρμανς και ομιλίες από το σπίτι τους. Αυτό δείχνει ότι οι συλλογικές εργασίες και δράσεις μπορούν να επικοινωνήσουν το πολιτισμό με τρόπο που ποτέ η ατομικότητα δεν θα μπορούσε. Το ότι γίνεται αυτό με διαδικτυακή μορφή, ίσως δίνει ένα βήμα σε ανθρώπους που δεν θα μπορούσαν να έρθουν και να εκφραστούν μέσα από την πλατφόρμα μας.
-Πώς αυτή η πρωτόγνωρη συγκυρία μπορεί να εμπνεύσει τους καλλιτέχνες; Με την εμπειρία σας ως επιμελήτρια που επιδιώκει να ενώσει τις ποικίλες εκφράσεις της ανεξάρτητης καλλιτεχνικής σκηνής , αλλά και ως καλλιτέχνης η ίδια, πώς η συνεργατική τέχνη μπορεί να προτείνει έναν εναλλακτικό τρόπο θεώρησης και αντιμετώπισης μίας επερχόμενης δυστοπίας; Υπάρχει ανάγκη για νέες καλλιτεχνικές και επιμελητικές πρακτικές την εποχή του ιού;
Ήδη το να προσπαθείς να προωθήσεις μια συνεργατική τέχνη, είναι από μόνο του εναλλακτικός τρόπος θεώρησης της τέχνης. Οι καλλιτέχνες συχνά συνηθίζουν να δρουν ατομικά, οπότε το να τους ζητάς να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν έργα, δράσεις και πρότζεκτ μαζί, πάει πολλές φορές ενάντια στην ίδια τους τη πρακτική. Όμως το να ενώσουμε όλοι μαζί τις φωνές της ανεξάρτητης σκηνής και να συνεργαστούμε, είναι για μένα μονόδρομος στις εποχές που διανύουμε. Οι επιμελητικές πρακτικές θα αλλάξουν γιατί οι καλλιτεχνικές πρακτικές αλλάζουν. Το τι θα έχει αλλάξει σε ένα ή δύο χρόνια λόγο της πανδημίας, μένει να το δούμε και να το εξερευνήσουμε όλοι μαζί…
-Εφέτος, μέσα από την καινοτόμα ιντερνετική παρουσίαση του Platforms Project, ευελπιστείτε να αγγίξετε ένα πιο ευρύ κοινό; Εδώ τίθεται και το θέμα της εκπαίδευσής του. Πόσο φιλική προς τον χρήστη κάνει την τέχνη το διαδίκτυο; Μπορεί το ίντερνετ να φέρει την τέχνη πιο κοντά και να παρακάμψει την κοινωνική αποστασιοποίηση;
Το Platforms Project Net έχει σχεδιαστεί όσο πιο φιλικά προς το χρήστη γίνεται, για να είναι κάθε στιγμή της ημέρας μαζί μας, στο κινητό τηλέφωνο, στο tablet και στον υπολογιστή μας. Η διαδραστική έκθεση θα διαρκέσει 16 ημέρες ώστε να την επισκεφθεί περισσότερος κόσμος. Οι 63 πλατφόρμες και οι περισσότεροι από 800 καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην ψηφιακή έκθεση είναι από 23 χώρες και έχουν πλέον την δυνατότητα με την χρήση του διαδικτύου να προβάλουν το project στην χώρα τους. Παράλληλα έχουμε προωθήσει την συγκεκριμένη δράση όχι μόνο στον ελληνικό αλλά και στον διεθνή τύπο. Επίσης με τις live ομιλίες και περφόρμανς ευελπιστούμε να φέρουμε την τέχνη πιο κοντά στο κοινό. Με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα KIDS LAB, ειδικά διαμορφωμένο για παιδιά 4-16 ετών, προσπαθούμε να “ετοιμάσουμε” το επόμενο φιλότεχνο κοινό. Φυσικά, έργα ζωγραφικής ή εγκαταστάσεις, πιθανώς να αδικούνται και να χρειάζονται τη “φυσική” θέαση, αλλά έργα video art ή gif ίσως να βρίσκουν ένα ακόμα τρόπο προβολής. Επίσης με τον εγκλεισμό που βιώνουμε, έχουμε περισσότερο χρόνο να τα απολαύσουμε από ότι σε κανονικές συνθήκες.
-Μιλήστε μας για το παράλληλο πρόγραμμα της έκθεσης. Θα υπάρχει δυνατότητα συλλογής και παρουσίασης αυτού του πλούσιου υλικού σε κάποιο ιστότοπο μετά το πέρας της έκθεσης;
Πέρα από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα KIDS LAB για παιδιά 4 εώς 16 ετών που οργανώνει η Ellen Rodenberg από τους ΕΧ-ΜΕKH, ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει online στα ελληνικά και αγγλικά, ένα πλούσιο και πολύπλευρο πρόγραμμα από 20 online ομιλίες πάνω σε θέματα που αφορούν τη σύγχρονη τέχνη και 22 online περφόρμανς από τις συμμετέχουσες ομάδες. Είναι πραγματικά σημαντικό νομίζω, το ότι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα καταφέραμε να οργανώσουμε ένα τόσο πυκνό πρόγραμμα που θα μείνει και μετά ως αρχείο στο κανάλι του Platforms Project στο youtube. Τέλος πολύ σημαντικό πρόγραμμα για εμάς είναι και το Open Studios, που φέτος παρουσιάζουν διαδικτυακά δράσεις και έργα φοιτητών από οχτώ εργαστήρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
-Αν κάναμε μία σύντομη αναδρομή στην ιστορία του θεσμού, ποιες θεωρείται τις σημαντικότερες στιγμές του;
Το Platforms Project δημιουργήθηκε το 2013, και φιλοξενήθηκε αρχικά στο χώρο της Art Athina. Την ιδέα του, την είχα κάποια χρόνια νωρίτερα αλλά δεν είχα βρει τον τρόπο και χώρο πραγματοποίησής του. Από το 2017 ανεξαρτητοποιήθηκε και αναλάβαμε την διοργάνωση με τον Μιχάλη Αργυρού και μπορέσαμε έτσι να το εμπλουτίσουμε, συμπεριλάβουμε περισσότερες πλατφόρμες και ένα παράλληλο πρόγραμμα που να αφορά όχι μόνο το φιλότεχνο κοινό αλλά και τις συλλογικότητες. Από το 2018, παρουσιάζετε στον Εκθεσιακό χώρο «Νίκος Κεσσανλής» της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Στα πλαίσια του Platforms Project 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 και 2019 παρουσιάστηκαν 232 πλατφόρμες – δράσεις καλλιτεχνικών ομάδων από 32 χώρες με περισσότερους από 4.300 συνολικά καλλιτέχνες από τις 5 ηπείρους. Οι περισσότερες από τις πλατφόρμες που συμμετείχαν στο Platforms Project δημιούργησαν σχέσεις φιλίας μεταξύ τους και συνεργασίες.
-Τι ενεργοποιεί εν τέλει έναν επιμελητή να προβεί σε ένα τόσο μεγάλο σχέδιο όπως το να δημιουργήσει ένα πεδίο προβολής για καλλιτεχνικές πλατφόρμες από όλο τον κόσμο;
Όταν ζεις στην Ελλάδα, όπου οι ευκαιρίες παρουσίασης του έργου σου είναι περιορισμένες, συνειδητοποιείς ότι για να “υπάρξεις” ως καλλιτέχνης ή επιμελητής σε ένα παγκόσμιο γίγνεσθαι, τότε πρέπει να δημιουργήσεις τις συνθήκες γι αυτό. Δεν μπορείς να περιμένεις από άλλους να το κάνουν αυτό για σένα. Η ιδέα και το όραμα του Platforms Project ήταν ακριβώς να ενώσουμε όλοι μαζί τις δυνάμεις μας ώστε να μπορέσουμε να υπάρξουμε, να δημιουργήσουμε και να παρουσιάσουμε το έργο μας …
Διαβάστε επίσης:
Platforms Project NET 2020: Έρχεται η νέα διαδικτυακή έκδοση της εικαστικής διοργάνωση
Platforms Project Net 2020: Παράλληλο Πρόγραμμα
